وقتی مدیران ورزش ایران محاکمه نمی‌شوند

افشاگری ۹۰ در مورد لباس‌های ورزشی شرکت «جیووا» که با باشگاه‌های سطح اول فوتبال ایران و همین‌طور فدراسیون فوتبال قرارداد دارد، موجی از واکنش‌ها را به راه انداخته است.

دوشنبه شب گذشته، عادل فردوسی پور، آیتمی را در برنامه خود گنجاند که نشان می‌داد شرکت ایتالیایی جیووا به عنوان اسپانسر تهیه البسه تیم‌های ملی و همین‌طور باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس، محصولی با کیفیت نازل در ایران تولید می‌کند.

جیووا، برندی ایتالیایی است که اولین بار در دی ماه سال گذشته و به دنبال درخواست برگزاری مزایده برای انتخاب تولید‌کننده لباس تیم ملی از سوی وزارت ورزش و جوانان، وارد ایران شد.

فدراسیون فوتبال ایران دی ماه سال ۱۳۹۴ هجری خورشیدی، از «آل اشپورت» به عنوان اسپانسر تهیه لباس تیم‌های ملی ایران نام برد، اما این انتخاب خیلی زود صدای وزارت ورزش را  درآورد.

محمود گودرزی، وزیر ورزش و جوانان، پیش از جام جهانی برزیل و همین‌طور قبل از آغاز رقابت‌های جام ملت‌های آسیا در استرالیا، به برند لباس تیم ملی و چگونگی انتخاب آل اشپورت اعتراض داشت.

هفته‌نامه تماشاگران امروز در گزارشی نوشت: «وزارت ورزش و جوانان ایراد گرفته {بود} که چرا فدراسیون بدون برگزاری مزایده با آل اشپورت قرارداد بسته است. آل اشپورت، هومل، آدیداس، جیووا و ... در مزایده شرکت کردند و فدراسیون، جیووا را انتخاب کرد. این انتخاب شروع انتقادات بود، به‌خصوص زمانی که مشخص شد جواد خیابانی هم با شرکت پارس که نمایندگی جیووا را دارد، در ارتباط است.»

بعد از معرفی جیووا به عنوان برند لباس تیم ملی، مخالفت‌های وزارت ورزش با شرکت تولید کننده لباس نیز به پایان رسید.

پس از حضور جیووا در فدراسیون فوتبال ایران، پای این برند ایتالیایی به البسه دو باشگاه دولتی ایران که زیر نظر وزارت ورزش و جوانان اداره می‌شوند هم باز شد.

روز ۲۶ خرداد ماه خبرگزاری فارس نوشت که شرکت ایتالیایی جیووا که امسال اسپانسر پیراهن‌های تیم ملی شده است به عنوان اسپانسر پیراهن پرسپولیس برای فصل شانزدهم لیگ برتر انتخاب شد.

باشگاه استقلال هم در همان هفته قراردادی مشابه را با این شرکت ایتالیایی امضا کرد.

در عین حال، ردپای حضور جواد خیابانی، گزارشگر تلویزیون در این قرارداد پررنگ به نظر می‌رسید.

۱۵ اردیبهشت ماه امسال بود که جواد خیابانی در گفت‌و‌گو با خبرگزاری تسنیم گفت: «به دلالی لباس‌های تیم ملی افتخار می‌کنم.»

این گزارشگر صدا و سیمای جمهوری اسلامی گفته بود که قرار است شرکت جیووا برای سه سال به شکل رایگان البسه تمام تیم‌های ملی را تهیه و حدود شش میلیون یورو هزینه کند و اگر این دلالی است، من به این دلالی افتخار می‌کنم.

برنامه ۹۰ اما تصاویر و گفته‌هایی خلاف ادعای جواد خیابانی را ثبت کرد.

در بخشی از این گزارش که با دوربین مخفی تهیه شده بود، فروشنده و نماینده شرکت جیووا مدعی بود که هم شرکت از فروشنده‌ها پورسانت می‌گیرد و هم خریدارها می‌توانند از قیمت بالای لباس ها حق دلالی خود را بردارند.

همین طور در بخشی دیگر همان نماینده شرکت ایتالیایی به گزارشگر گفت که خریدار حق ندارد اعلام کند البسه در ایران تولید می‌شود.

به نظر می‌رسد مدیران باشگاه‌های استقلال و پرسپولیس و همین‌طور روسای فدراسیون فوتبال نه تنها از سطح کیفی این لباس‌ها مطلع بودند که از تولید آن در داخل هم خبر داشتند.

مهدی تاج به عنوان رییس فدراسیون فوتبال روی خط برنامه ۹۰ آمد و بلافاصله خبر از احتمال فسخ قرارداد داد و مدعی شد که کارلوس کی روش، سرمربی تیم ملی فوتبال ایران هم از این لباس‌ها ۲۳ مورد ایراد فنی گرفته است.

تاج اما تا پیش از رونمایی از تصاویر دوربین مخفی گفت‌و‌گو با نماینده شرکت جیووا از حامیان شرکت تولید لباس‌های تیم ملی محسوب می‌شد.

او خرداد ماه در گفت‌و‌گو با روزنامه خبر ورزشی گفته بود: «جیووا در مزایده‌ای برنده شد که شرکت‌های بزرگی حضور داشتند. فکر می‌کنم بخشی از ایرادهای کنونی بهانه‌گیری باشد.»

رییس فدراسیون فوتبال ایران همچنین در همان گفت‌و‌گو ادعا کرد که فسخ قرارداد با جیووا نه به سود فدراسیون است و نه به سود فوتبال ایران.

به نظر هم نمی‌رسد این قرارداد فعلا فسخ شدنی باشد. قراردادی که شرکت جیووا با باشگاه‌ها و فدراسیون فوتبال ایران بسته، آن قدر محکم است که در صورت فسخ فقط ضرر سنگین مالی را متوجه ورزش ایران می‌کند.

در بخشی از همان آیتم برنامه ۹۰، نماینده شرکت تولید لباس می‌گوید: «علی‌رضا بیرانوند (دروازه‌بان پرسپولیس) گفته من لباس جیووا را نمی‌پوشم اما ما به او گفته‌ایم اگر لباس ما را نپوشد باید از این تیم برود.»

این‌که چرا شرکت‌های نایکی، آدیداس و پوما فرصت چندانی برای حضور در ورزش ایران پیدا نمی‌کنند و شرکت‌ها و برندهایی نامعتبر پای میز مذاکره با مدیران ورزشی ایران نشسته‌اند را می‌توان در بهانه‌های دائمی مدیران اقتصادی و ورزشی ایران دید و جست‌و‌جو کرد.

علی کفاشیان، رییس سابق فدراسیون فوتبال و نایب رییس کنونی این فدراسیون بارها از دو عامل تحریم و نبود کپی‌رایت صحبت کرده است.

محسن صفایی فراهانی و محمد دادکان، دو رییس پیشین فدراسیون فوتبال ایران اما با وجود تحریم‌ها و البته نبود قانون کپی‌رایت، موفق شده بودند با شرکت پوما برای دو جام جهانی ۱۹۹۸ فرانسه و همین‌طور ۲۰۰۶ آلمان قرارداد ببندند. قراردادهایی که البته در کنار کیفیت، سود مالی هنگفتی را هم به همراه داشت.

علی کریمی، ستاره سابق فوتبال ایران که حالا به یکی از همراهان موج انتقادهای کنونی تبدیل شده است، در صفحه اینستاگرام خود نوشته است: «متاسفم که در فوتبال ما مدیرانی پست می‌گیرند که توانایی تهیه ساده‌ترین ابزار ورزشی که لباس است را ندارند.»

ستاره سابق فوتبال ایران در ادامه پست خود که همراه با عکس پیراهن این فصل پرسپولیس است و اشاره‌ای مستقیم به مدیریت دولتی باشگاه پرسپولیس هم دارد، نوشته است: «"مدیران پورسانت نگیر" برابر می‌شود با ورزش سالم و پاک.»

جواد خیابانی بعد از انتشار آیتم دوربین مخفی برنامه ۹۰ مدعی شد که یک ماه است از همکاری با شرکت جیووا انصراف و استعفا داده است، اما به نظر می‌رسد شمار دست‌های دخیل در حضور این شرکت ایتالیایی در ایران بیش‌تر از این حرف‌ها باشد.

به گفته علی کفاشیان (اسفند ماه سال گذشته در گفت‌و‌گو با خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا) در مقام رییس وقت فدراسیون فوتبال، وزارت ورزش و جوانان که اولین مخالف ادامه همکاری با آل اشپورت بود، از کیفیت لباس‌های جیووا راضی بوده است.

به همین دلیل هم مدیران دو باشگاه دولتی استقلال و پرسپولیس بلافاصله با همین شرکت وارد مذاکره شده و خیلی زود به توافق نهایی رسیدند.

آیا چنین اتفاقی را می‌توان در ورزش یا فوتبال کشورهای دیگر هم دید؟

به نظر می‌رسد در فوتبال اروپا نمونه چنین اتفاقی را نتوان پیدا کرد، اما اولی هوینس، به عنوان رییس باشگاه بایرن مونیخ آلمان، در یک مورد به دلیل فرار مالیاتی به سه سال زندان محکوم شد. سابقه درخشان مدیریتی و نفوذ و ثروت او هم نتوانست او را از محاکمه خلاص کند.

هوینس در نهایت پس از تحمل ۱۴ ماه زندان به دلیل عدم سوء ‌پیشینه پیش از این جرم اقتصادی، اسفند ماه سال گذشته از زندان آزاد شد.

ابهام بزرگ در مورد قراردادهای کنونی فدراسیون فوتبال و باشگاه های استقلال و پرسپولیس با شرکت جیووا از جایی آغاز می‌شود که نماینده این شرکت در ایران پیش روی دوربین مخفی برنامه ۹۰ ادعا می‌کند که مدیران دیگری که با این شرکت قرارداد امضا کرده‌اند از تولید این لباس‌ها در ایران باخبر بوده‌اند.