زنان حاشیه‌نشین؛ قربانیان مناطق بی‌دفاع شهر

در نشستی که برای بررسی موضوع زنان و حقوق شهروندی برگزار شده، کارشناسان مختلف بر وضعیت نگران کننده زنان حاشیه‌نشین تاکید کرده‌اند. آنها گفته‌اند که شاهد قربانی شدن زنان هستند.

نشست «اقشار آسیب پذیر و حقوق شهروندی در محدوده‌ها و محله‌های هدف بازآفرینی شهری» روز دوشنبه نوزدهم مهرماه در شرکت عمران و بهسازی شهری ایران برگزار شد و لیلا ارشد (موسس انجمن خانه خورشید)، حبیب‌الله مسعودی فرید و رویا نوری  کارشناسانی بودند که به مسایل زنان مناطق حاشیه‌ای پرداختند.

به گزارش خبر‌آنلاین، سعید معیدفر دبیر علمی این نشست، با اشاره به این که گروه‌های مختلف آسیب‌پذیر از جمله زنان، کودکان، سالمندان، معلولان و کارتن خواب‌ها در حاشیه شهرها وضعیت مناسبی برای زندگی ندارند، گفته است: «تمرکز فقر چه به لحاظ اقتصادی و چه فرهنگی در حاشیه شهرها تاثیر زیادی بر این گروه‌ها می‌گذارد. زنان در این مناطق با مشکلات بسیاری مواجه‌اند، بسیاری از آنها را زنان سرپرست خانوار تشکیل می‌دهند که به دلیل بیکاری گسترده مردان، کم درآمدی مردان، معلولیت مردان و نداشتن آموزش و مهارت، در کارهای سخت و در عین حال کم درآمد شاغل می‌شوند.»

او به ازدواج‌های اجباری و زودهنگام، فروش دختران به اتباع بیگانه، تن‌فروشی، رواج اعتیاد، فرار دختران، خودکشی، افسردگی‌های شدید و وضعیت نامناسب سلامت زنان و دختران به عنوان مشکلات اساسی زنان حاشیه‌نشین اشاره کرده و گفته است: «زنان در مناطق حاشیه‌نشین به دلیل همجواری با آسیب‌های اجتماعی به طور جدی در خطر قربانی شدن هستند.»

زنان حاشیه‌نشین به دلیل گرفتاری در چرخه‌ از آسیب‌های اجتماعی اغلب بیش از گروه‌های دیگر در معرض انواع خشونت از جمله خشونت خانگی هستند.

به گفته سعید معیدفر، خشونت علیه زنان با تراکم زیادی در مناطق حاشیه‌ای وجود دارد چراکه در کنار فقر، فرهنگ سنتی، اجازه این اعمال خشونت علیه زنان را به مردان می‌دهد.

حبیب الله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی هم در این نشست اعلام کرده که این سازمان به دنبال افزایش تعداد خانه‌های امن است: «در شرایطی که زنان زیادی هستند که در معرض خشونت هستند، لازم است بتوانیم تعداد خانه‌های امن را افزایش دهیم تا خشونت خانگی آُسیب کمتری به زنان وارد کند و آنها بتوانند از خشونت در امان بمانند.

به گفته این مقام مسوول، در حال حاضر در ۱۵ استان خانه امن وجود دارد اما قرار است این تعداد به ۳۱ خانه امن برسد.

او با تاکید بر استفاده از تجربیات کشورهای دیگر در این زمینه گفته است: «اگرچه تعدادی از افراد با چنین طرح‌هایی مخالفت کرده و می‌گویند این کار ممکن است به فرار دختران و زنان از خانه منجر شود، اما معتقدیم در خانه ای که چنین اتفاقی می‌افتد حتما مشکلی وجود دارد و لازم است با مداخله به موقع، از آسیب‌های بعدی زندگی در چنین خانه ای کاسته شود.»

خبر آنلاین همچنین سخنان لیلا ارشد را در این نشست گزارش کرده است. این مددکار اجتماعی و موسس خانه خورشید - مرکز ویژه نگهداری از زنان معتاد- نیز گفته که زنان، اقشار آسیب‌پذیر در مناطق بی‌دفاع شهری هستند و مشکلات زیادی را تجربه می‌کنند.

او گفته: «زنان از زندگی در این مناطق تجربیات ناخوشایندی دارند و من در طول سال‌هایی که در یکی از این مناطق محروم تهران فعالیت کرده‌ام از نزدیک شاهد سختی‌ها و قربانی شدن آنها هستم.»

نداشتن احساس امنیت، نبود امکانات تفریحی، در هم آمیختگی فرهنگی بین مهاجران در مناطق حاشیه‌ای، به گفته لیلا ارشد، از دلایل وضع نامناسب زنان حاشیه نشین است.

او گفته که برخی از این زنان به دلیل فقر از نقاط مختلف تهران یا شهرهای دیگر کشور به حاشیه‌ها کشیده شده‌اند.

https://www.radiozamaneh.com/284458
در حالی که آمارهای نگران‌کننده‌ای از افزایش اعتیاد در میان زنان ایرانی منتشر می‌شود،  لیلا نوری، کارشناس اعتیاد زنان نیز در این نشست به تحقیقاتی که درباره زنان معتاد انجام داده، اشاره کرده و گفته که بر اساس یافته‌های پژوهشش، تنها فقر نیست که به اعتیاد می انجامد؛ بلکه مهمترین عامل، احساس نابرابری و بی عدالتی است که در زنان وجود دارد و به سرخوردگی آنها منجر شده و به دنبال اعتیاد میروند.

این کارشناس همچین گفته که اعتیاد تنها در گروه‌های فقیر و محروم نیست بلکه به زنانی از قشر مرفه هم رسیده است. در این گروه از زنان، احساس تبعیض، باعث شذه که سلامت روان این زنان دچار خدشه شود و آنها به دنبال راهی برای آرامش یا رسیدن به موقعیت برتر و توانمندیبه اعتیاد کشیده میشوند.

لیلا نوری همچنین گفته که آمار اعتیاد زنان از چهار درصد به ۱۰ درصد رسیده است.

لزوم تدوین قوانین حمایتی از زنان، بهره‌مندی زنان آسیب پذیر از بیمه و مراقبت‌های سلامتی، بهره‌مندی فرزندان آنها از شناسنامه، افزایش مراکز کاهش آسیب، فراهم کردن امکان وام و اشتغال برای زنان بهبودیافته از اعتیاد، بهره‌مندی از مراکز مشاوره با کیفیت رایگان یا ارزان قیمت و توجه به تبعات مختلف اجتماعی شهرک سازی و جاده سازی و ... به عنوان روش‌هایی برای کاهش آسیب به زنان حاشیه نشین در این نشست معرفی شده است.