نویسندگان هلندی: با شما به اشتراک می‌گذاریم

شصت و هشتمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت با تأکید بر آزادی بیان کارش را آغاز کرد. مهمان ویژه این دوره از بزرگ‌ترین نمایشگاه کتاب جهان هلند و فلاندر است .

۲۸ مهر ۱۳۹۵

۴ دقیقه

مارتین شولتس، رییس پارلمان اروپا هنگام سخنرانی‌ در افتتاحیه نمایشگاه کتاب فرانکفورت

مارتین شولتس، رییس پارلمان اروپا در سخنرانی‌اش در افتتاحیه نمایشگاه کتاب فرانکفورت از ضرورت دفاع از آزادی‌های مدنی و پایداری در برابر سیاست‌های عوامفریبانه در اروپا سخن گفت. او همچنین رجب طیب اردوغان، رییس جمهوری ترکیه را خطاب قرارداد و از او خواست نویسندگان و روزنامه‌نگاران ترکیه‌ای در بند را آزاد کند.

هلند و فلاندر

برای نخستین بار از سال ۱۹۹۳ تاکنون، هلند و فلاندر مهمان ویژه نمایشگاه کتاب فرانکفورت‌اند. نویسندگان هلندی و فلاندری به یک قلمرو فرهنگی تعلق دارند. زبان مردم فلاندر همان زبان هلندی است. میان هلندی "استاندارد" و زبان مردم فلاندر تفاوت لهجه وجود دارد. در فلاندر و در خود هلند هم لهجه‌های مختلفی رایج است. یکی از موضوعاتی که نویسندگان فلاندر و هلند در نمایشگاه کتاب فرانکفورت با خوانندگانشان به اشتراک می‌گذارند، علاقه آن‌ها به تاریخ مشترکشان است. در هلند و فلاندر کتابخوانی رونق دارد، اما ناشران مایل‌اند محدوده کارشان را از ۲۰ میلیون خواننده فراتر ببرند. به همین جهت حضور آن‌ها به عنوان مهمان ویژه نمایشگاه کتاب فرانکفورت از نظر اقتصاد نشر و بازاریابی برای ادبیات هلند و فلاندر اهمیت زیادی دارد.

در فلاندر:

ناشران فلاندر در سال جاری بیش از ۱۵ میلیون کتاب فروخته‌اند و صنعت نشر فلاندر با فروش ۱۹۶ میلیون یورویی به نسبت سال گذشته از یک رشد ۲/۰ درصدی برخوردار شده است. در فلاندر کتاب‌های کمیک استریپ از اقبال زیادی برخوردارند تا آن حد که تنها در سال جاری سه میلیون جلد کتاب کمیک استریپ در فلاندر به فروش رسیده است.

در هلند:

هلندی‌ها جزو ملت‌های کتاب‌خوان جهان‌اند. ۸۶ درصد هلندی‌ها به طور منظم کتاب می‌خوانند و ۴۰ درصد از هلندی‌های بالای ۱۴ سال هر روز یک کتاب تازه دست می‌گیرند. از هر دو هلندی، یک نفر به طور منظم به کتابخانه عمومی می‌رود و هر سال در این کشور، ۵۴ هزار عنوان کتاب منتشر می‌شود که از آن میان ۱۶ هزار عنوان، چاپ اولی‌ست. صنعت نشر هلند در سال جاری ۵۰۰ میلیون یورو فروش داشته و از یک رشد ۵/۳ درصدی برخوردار بوده است.

علاوه بر موضوعات تاریخی، مشکلات جامعه چندفرهنگی، اسلامگرایی، بحران پناهجویی و گرایش مردم ساده‌اندیش و ناراضی به احزاب دست‌راستی از موضوعاتی‌ست که نویسندگان هلندی به آن علاقمندند. بیش از ۷۰ نویسنده فلاندری و هلندی که اغلب آن‌ها جوان‌اند و بیش از نیمی از آن‌ها هم از نویسندگان زن هستند در نمایشگاه کتاب فرانکفورت آثارشان را عرضه می‌کنند.

غرفه ملی ایران در جوار کشورهای اروپای شرقی

عربستان سعودی، بحرین و کویت در شصت و هشتمین نمایشگاه کتاب فرانکفورت شرکت نمی‌کنند. ایران برای نخستین بار در «یک غرفه واحد ملی» ناشران مستقل و ناشران دولتی را زیر یک سقف گرد آورده است.

از ناشران مستقل ایرانی، نشر ثالث، انتشارات نگاه (ناشر آثار امیر حسن چهل‌تن)، نشر ققنوس (ناشر برخی از آثار عباس معروفی) و انتشارات شمع و مه در غرفه بزرگسال ایران آثارشان را عرضه می‌کنند.

شبکه مترجمان ایران و آژانس ادبی غزال تلاش می‌کنند کتاب‌های فارسی‌زبان را به ناشران جهانی معرفی کنند.

طرح «گرنت» و طرح «بورسیه نمایشگاه کتاب تهران» هم از طرح‌های تازه برای معرفی آثار نویسندگان ایرانی به ناشران جهانی‌ست. نیمی از کتاب‌هایی که قرار است به ناشران جهان معرفی شود از قلمرو معارف اسلامی می‌آید.

نشر ایران بحران‌زده است: شمارگان کتاب در ایران از ۳۰۰۰ تا ۵۰۰۰ نسخه به زیر ۱۰۰۰ نسخه رسیده و سهم ناشران خصوصی در اقتصاد نشر و تولید کتاب فقط ۲۰ درصد است. تیراژ پایین کتاب در ایران و همچنین به رسمیت نشناختن معاهده برن از سوی دولت ایران باعث می‌شود که ناشران ایرانی نتوانند موفقیت چندانی در بازاریابی جهانی پیدا کنند. به همین دلیل حضور ایران در نمایشگاه کتاب فرانکفورت بیشتر یک امر تشریفاتی‌ست.

۷۱۰۰ ناشر از کشورهای مختلف جهان

در نمایشگاه کتاب فرانکفورت ۷۱۰۰ ناشر از کشورهای مختلف جهان حضور دارند. انتظار می‌رود که تعداد بازدیدکنندگان از این نمایشگاه به نسبت سال گذشته ۱۷ درصد افزایش پیدا کند. در سال ۲۰۱۵، ۲۷۰ هزار نفر از نمایشگاه کتاب فرانکفورت دیدن کردند.

یکی از موضوعات نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال ۲۰۱۶ تحولات صنعت چاپ و گرایش برخی ناشران به انتشار کتاب‌های مجلل و لوکس است. به گفته یورگن بوس، مدیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت، کتاب‌های هنری از اساس در حال دگرگونی‌اند. برخی از برندهای شناخته شده مانند پرادا و لویی ویتون در موزه‌ها سرمایه‌گذاری می‌کنند و به نشر کتاب‌های ویژه و گرانقیمت روی آورده‌اند. نمایشگاه کتاب فرانکفورت در بخش ویژه‌ای به نام «آرت پلاس» تلاش می‌کند نقطه تماس هنر با کتاب‌گزاری و ابعاد این بحران تازه را نشان دهد و با کارشناسان به بحث بگذارد.

آزادی بیان همچنان یکی از مهم ترین موضوعات نمایشگاه کتاب فرانکفورت در سال ۲۰۱۶ است. یورگن بوس، مدیر نمایشگاه کتاب فرانکفورت به خبرگزاری آلمان گفته است که می‌بایست وضع آزادی بیان در برخی از کشورهای قاره اروپا مورد توجه قرار بگیرد. به گفته او در ترکیه، لهستان و مجارستان آزادی بیان در معرض تهدید قرار گرفته است.

بوعالم صنصال، نویسنده الجزایری و الیف شفق، نویسنده ترکیه‌ای که در در رمان «حرام‌زاده استانبول» نسل‌کشی ارامنه را مضمون قرار داده در افتتاحیه نمایشگاه کتاب فرانکفورت حضور داشتند. افتتاحیه نمایشگاه کتاب فرانکفورت با یک گفت‌و‌گوی شاعرانه بین شارلوته فن دن بروک، شاعر فلاندری و آرنئن گرونبرگ، نویسنده هلندی به پایان رسید. نمایشگاه کتاب فرانکفورت از چهارشنبه تا جمعه در اختیار ناشران و آژانس‌های ادبی قرار داد و سپس از روز شنبه درهایش را به روی عموم مردم بازمی‌کند.