جدول شکاف جنسیتی ۲۰۱۶: ایران در رتبه ۱۳۹

ایران در جدول جهانی شکاف جنسیتی در رتبه ۱۳۹ قرار دارد. تنها ۵ کشور وضعیتی بدتر از ایران دارند و ایسلند، فنلاندو نروژ و سوئد در صدر این جدول قرار گرفته‌اند.

هرسال مجمع جهانی اقتصاد کمیت نابرابری جنسیتی و آهنگ پیشرفت آن را در طول زمان، با تمرکز خاص روی شکاف نسبی بین زنان و مردان در چهار زمینه بهداشت، آموزش، اقتصاد و سیاست بررسی می‌کند.  گزارش سال ۲۰۱۶ مجمع جهانی اقتصاد، ۱۴۴ کشور جهان را از نظر وضعیت شکاف جنسیتی بررسی کرده است.

داده‌های بیش از یک دهه بررسی شکاف جنسیتی نشان می‌دهد که تحقق پتانسیل کامل نیمی از بشریت در طول عمر ما خیلی آهسته صورت گرفته است.

گرچه یک معیار واحد برای اندازه‌گیری وضعیت کلی وجود ندارد، اما جدول شکاف جنسیتی در این گزارش در تلاش است تا بر اساس وجوه مهم برابری جنسیتی شکاف موثر میان زنان و مردان در زمینه سلامت، آموزش، اقتصاد و سیاست اندازه‌گیری کند. این جدول به بخش‌های مختلفی تقسیم شده تا وضعیت هر کشور را برای تمرکز بر وضعیت برابری جنسیتی در طول زمان برجسته کند.

در سال ۲۰۱۶، به طور متوسط کاهش شکاف جنسیتی جهانی نمره ۰.۶۸۳ را گرفته، که به معنی شکاف ۳۱.۷ درصدی است.

از ۱۴۲ کشور جهان که امسال و سال گذشته در این جدول بوده‌اند، در ۶۸ کشور شکاف جنسیتی بیشتر شده و در ۷۴ کشور شکاف جنسیتی کاهش یافته. از این لحاظ، سال ۲۰۱۶ سال تاریکی در زمینه برابری جنسیتی در جهان است.

اگر وضعیت به همین ترتیب پیش برود، ۸۳ سال طول می‌کشد که شکاف جنسیتی در ۱۰۷ کشور جهان پر شود. این زمان معادل عمر یک دختربچه است که امروز به دنیا بیاید.

این گزارش می‌گوید که تنها در در منطقه از جهان یعنی در اروپا و آمریکای شمالی شکاف جنسیتی کمتر از ۳۰، ۲۵ و ۲۸ درصد است. آمریکای لاتین و کشورهای حوزه کارائیب، اروپای شرقی و آسیای مرکزی ۳۰ درصد شکاف جنسیتی دارند. آسیای شرقی، پاسیفیک ۳۱.۷ درصد، آفریقای جنوبی، ۳۲.۱ درصد و آسیای جنوبی ۳۳ درصد. در خاورمیانه و شمال آفریقا این شکاف به ۴۰ درصد می‌رسد.

در مجموع ۱۴۴ کشور در این گزارش مورد بررسی قرار گرفته‌اند اما ۹۶ درصد شکاف جنسیتی در حوزه سلامت، از سال گذشته تغییر نکرده است.

بر این اساس، نگران کننده‌ترین شکاف جنسیتی در حوزه سلامت است. با در نظر گرفتن تغییرات کنونی، تا ۱۷۰ سال آینده این شکاف پر نخواهد شد.

همچنین ۹۵ درصد شکاف در حوزه آموزش میان زنان و مردان وجود دارد که تنها یک درصد نسبت به سال قبل بهبود یافته است.

در حوزه مشارکت اقتصادی و تقویت قدرت سیاسی زنان، هنوز شکاف بزرگی وجود دارد. تنها ۵۹ درصد از شکاف مشارکت اقتصادی و حدود ۲۳ درصد از شکاف سیاسی، کاهش یافته؛ روندی رو به بهبود، آهسته اما پیوسته.

وضعیت شکاف اقتصادی جنسیتی به سال ۲۰۰۸ برگشته و بهترین وضعیت آن در سال‌های گذشته در سال ۲۰۱۳ بوده است.

در حوزه آموزش، شکاف جنسیتی در ۱۰ سال‌ آینده کاهش می‌یابد.

در حوزه سیاست، شکاف جنسیتی در مقایسه با سال ۲۰۰۶ تنها ۹ درصد پیشرفت داشته و تا ۸۲ سال‌ آینده می‌تواند به برابری ختم شود.

در برخی از مناطق جهان انتظار می‌رود که شکاف جنسیتی سریع‌تر از نرخ جهانی تغییر کند. از این میان جنوب آسیا، با برنامه‌های خود برای از بین بردن شکاف جنسیتی در ۴۶ سال، غرب اروپا در ۶۱ سال، آمریکای لاتین در ۷۲ سال و کشورهای جنوب صحرای آفریقا در ۷۹ سال به برابری جنسیتی می‌رسند.

پیش بینی برای دیگر مناطق جهان نشان می‌دهد که از بین رفتن شکاف موجود بیش از ۱۰۰ سال طول خواهد کشید: در خاورمیانه و شمال آفریقا ۱۲۹ سال، ۱۴۶ سال در شرق آسیا و اقیانوسیه و ۱۴۹ سال در اروپا شرقی و آسیای مرکزی.

با توجه به پیشرفت کند برابری جنسیتی در طول دهه گذشته در شمال آمریکا، انتظار می‌رود که این شکاف در ۱۵۸ سال آینده برداشته شود.

البته هیچ یک از این پیش بینی‌ها قطعی نیست و این گزارش تنها وضعیت فعلی پیشرفت در این زمینه را منعکس می‌کند و از سیاست گذاران و سایر ذی‌نفعان می‌خواهد که برای سرعت بخشیدن به برابری جنسیتی تلاش کنند.

جهان برابر، جهان دموکراتیک‌تر و مرفه‌تری است

نویسندگان این گزارش تاکید کرده‌اند که این جدول بر آن نیست که روشی معین برای مقابله با شکاف جنسیتی در کشورهای مختلف ارائه دهد، و هر کشوری باید بر اساس وضعیت اقتصادی، سیاسی و فرهنگی خود در این زمینه دست به عمل بزند. هدف این جدول این است که بر اساس وضعیت کشورهایی که در منطقه یا بر اساس درآمد خود توانسته‌اند در منابع اقتصادی و آموزشی و سیاسی میان زنان و مردان تعادل ایجاد کنند، نمونه‌هایی قابل اعتنا به جهان ارائه دهد.

استعداد و تکنولوژی در کنار یکدیگر تعیین خواهد کرد که انقلاب صنعتی چهارم برای رشد اقتصادی پایدار و ارائه مزایای بی حد و حصر آن به جامعه چه می‌تواند بکند. با این حال، اگر نیمی از استعدادها در جهان در این تحولات دخیل نباشند، چه به عنوان ذینفع و چه به عنوان شکل‌دهنده این تحولات- خطر افزایش نابرابری وجود خواهد داشت.

این موضوع ضرورت سرعت بخشیدن به فعالیت‌ها برای برابری جنسیتی نشان می‌دهد، چون وضعیت اقتصادی نقش موثری در تثبیت برابری جنسیتی دارد. علاوه بر این، یک دلیل اساسی اخلاقی برای توانمند سازی زنان وجود دارد: زنان نماینده نیمی از جمعیت جهان‌اند و بدیهی است که باید به بهداشت، آموزش، کسب قدرت و نمایندگی سیاسی، دسترسی برابر داشته باشند.

مطالعات فراوانی نشان می‌دهند که برابری جنسیتی می‌تواند اثرات قابل توجهی بر وضعیت اقتصادی کشورها بگذارد. یک بررسی جدید نشان داده که برابری جنسیتی می‌تواند ۲۴۰ میلیارد دلار به بودجه بریتانیا، ۱۲۰۱ میلیارد دلار به بودجه ایلات متحده، ۵۲۶ میلیارد دلار به بودجه ژاپن و ۲۸۵ میلیارد لار به بودجه آلمان بیفزاید، بر مبنای بررسی دیگری، چین می‌تواند ۲.۵ تریلیون بودجه خود را تا سال ۲۰۲۰ افزایش دهد و آمریکای شمالی می‌توانند در همین زمان ۳.۱ تریلیون افزایش درآمد داشته باشند.

برعکس نابرابری جنسیتی باعث ضرر اقتصادی کشورها خواهد شد، تا جایی که آسیای شرقی و پاسیفیک، ۴۲ تا ۴۷ میلیارد دلار به خاطر دسترسی محدود زنان به اشتغال ضرر کرده‌‌اند. تحقیقات بانک جهانی نشان می‌دهد که چنین وضعیتی در کشورهای خاورمیانه و شمال آفریقا و آفریقای جنوبی حاکم است.

در زمینه آموزش، برابری جنسیتی باعث کاهش ازدواج و بارداری دختربچه‌ها و مرگ مادران جوان می‌شود و میزان حضور زنان در بازار کار و درآمد آنها را افزایش می‌دهد. در کشورهای آسیای شرقی و پاسیفیک، بین ۱۶ تا ۳۰ میارد دلار سالانه به خاطر نابرابری جنسیتی در حوزه آموزش ضرر اقتصادی ایجاد می‌شود. به علاوه، سرمایه‌گذاری در زمینه سلامت، به ویژه سلامت باروری، نوزادان و سلامت کودکان باعث چندبرابر شدن سود اقتصادی کشورها می‌شود.

در حوزه سیاسی، مشارکت اقتصادی زنان در زندگی عمومی و سیاسی، بر وضعیت اجتماعی اثرات گسترده دارد. مسائلی که زنان مدافع آنها هستند و برای آن اولویت بندی و سرمایه گذاری می‌کنند، پیامدهای اجتماعی گسترده‌ای دارد و زندگی خانوادگی، آموزش و بهداشت را بهبود می‌بخشد. مشارکت زنان در زندگی عمومی، اعتبار بیشتری به نهادها می‌بخشد و ارزش‌های دموکراتیک را افزایش می‌دهد.

علاوه بر این، طیف وسیعی از شواهد نشان می دهد که میان رهبری سیاسی زنان و مشارکت‌های اقتصادی گسترده تر ارتباط وجود دارد.

روی این لینک کلیک کنید تا ببینید تا زمان رسیدن به برابری جنسیتی چند ساله خواهید بود.