کمپ شفق به روی زنان بسته شد: آیا دیگر زن معتادی در خیابان نیست؟
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران گفته زنان معتاد خیابانی در مرکز شفق پذیرش نمی‌شوند و از میان معتادان تحت درمان، هیچ زنی تحت درمان نیست.
کمپ ترک اعتیاد زنان در تهران
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران گفته زنان معتاد خیابانی در مرکز شفق پذیرش نمی‌شوند و از میان معتادان تحت درمان، هیچ زنی تحت درمان نیست. پیش‌تر گزارش‌هایی از وضع بد نگهداری زنان در کمپ شفق منتشر و این گزارش‌ها از سوی ستاد مبارزه با مواد مخدر تکذیب شده بود.
محمدرضا آذرنیا دبیر شورای هماهنگی ستاد مبارزه با موادمخدر استان تهران می‌گوید پس از اتمام آخرین دوره درمان زنان معتاد خیابانی در این مرکز که در فروردین ماه امسال به اتمام رسید، مرکز شفق مجددا به درمان معتادان خیابانی مرد اختصاص یافت و پس از آن از هیچ زن معتادی پذیرش در این مرکز صورت نگرفته است.
به گفته این مقام مسوول، در حال حاضر ۵ هزار و ۷۰۰ معتاد متجاهر و خیابانی پایتخت در حال گذراندن دوره درمان خود هستند که تمامی این افراد مرد هستند و هیچ زنی در میان آنها وجود ندارد.
آذرنیا می‌گوید که از ابتدای سال جاری تا پایان شهریور ماه، از میان ۱۴ هزار و ۵۰۰ معتاد جمع آوری شده در پایتخت، ۱۰ هزار و ۱۲۰ معتاد خیابانی تحت درمان قرار گرفته‌اند و آمار معتادان ساماندهی شده در شش ماهه نخست سال جاری تقریبا برابر با آمار دو سال گذشته در این بخش است.
دبیر شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر استان تهران گفته: «از میان بیش از ۱۰ هزار معتاد خیابانی ساماندهی شده در شهر تهران که از ابتدای امسال تا به امروز تحت درمان قرار گرفته‌اند، به غیر از ۴۰۰ نفری که در مرکز شفق تحت درمان بودند، ۱۰۰ نفر دیگر تحت درمان قرار گرفتند.»
ماده ۱۶ قانون مبارزه با مواد مخدر می‌گوید معتادان به مواد مخدر و روان‌گردان مذکور در دو ماده «۴» و «۸» فاقد گواهی موضوع ماده «۱۵» و متجاهر به اعتیاد، با دستور مقام قضائی برای مدت یک تا سه ماه در مراکز دولتی و مجاز درمان و کاهش آسیب نگهداری می‌شوند.
تمدید مهلت برای یک دوره سه‌ماهه دیگر با درخواست مراکز مذکور بلامانع است و با گزارش مراکز مذکور و بنابر نظر مقام قضائی، چنانچه معتاد آماده تداوم درمان طبق ماده «۱۵» این قانون باشد، تداوم درمان وفق ماده مزبور بلامانع است.
کمپ شفق که بین معتادان کارتن‌خواب به اردوگاه شفق معروف است، براساس اصلاحیه قانون درمان اعتیاد مصوب سال ۸۹ برای درمان معتادان متجاهر ایجاد شد اما این کمپ به دلیل وضعیت نابسامان و مشکلات عدیده و گزارش‌های تکان دهنده درباره وضع نگهداری معتادان در آن در اواخر سال ۹۲ بسته شد.
پس از گذشت دو سال از بسته شدن این مرکز و فجایعی که در آن رخ داد، این مرکز را به نگهداری زنان معتاد اختصاص دادند و پرویز افشار، سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، بسته شدن شفق را نه به دلیل مشکلات خاص کهبه‌دلیل تغییر قوانین در طرح جمع‌آوری معتادان اعلام کرد.
افشار گفته بود این مرکز قرار بود در بدو امر برای ساماندهی مردان اختصاص داده شود ولی مجموعه دستگاه‌های عضو ستاد در استان تهران به‌دلیل تعداد قابل توجه زنان میان معتادان خیابانی و با توجه به آسیب‌زا بودن حضورشان در آن شرایط، تصمیم گرفتند این مرکز را به‌عنوان مرکز ویژه زنان اختصاص دهند.
مدتی بعد، در فروردین گذشته، رسانه‌های ایران از جمله روزنامه شرق گزارش هایی از زنان بازگشته از کمپ شفق منتشر کردند که حاکی از وضع بد نگهداری از زنان معتاد در این کمپ بود. بر اساس این گزارش‌ها زنان معتاد در کمپ شفقی مورد آزارهای جسمی و جنسی قرار می‌گرفتند.
با وجود این گزارش‌ها سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر این اخبار را کذب خواند و گفت که این ستاد حق قانونی دارد که موضوع را از طریق حقوقی پیگیری کند.
پرویز افشار گفته بود: «مرکز شفق مدتی پیش با در نظر گرفتن اعتبار چهار میلیارد تومانی بازسازی شده و به خاطر شرایط مناسب آن، به محلی برای اقامت زنان معتاد خیابانی اختصاص یافته است.»
به گفته سخنگوی ستاد مبارزه با مواد مخدر، در طرح جمع‌آوری و ساماندهی معتادان کشور، بیش از ۵۰۰ زن متجاهر به این مرکز منتقل شدند و پس از غربالگری ۴۰۰ نفر باقیمانده برابر پروتکل درمانی مشخص برای ترک اعتیاد و درمان در مرکز شفق مستقر شدند.
افشار گفته بود که در پروسه درمانی مرکز شفق تمام استانداردهای لازم رعایت می‌شود و هیچ‌گونه کمبود دارویی از این مرکز به ستاد مبارزه با مواد مخدر که مرجع ساماندهی معتادان متجاهر و خیابانی است، ارجاع نشده است.
او با انتقاد از گزارش روزنامه شرق که در آن به تعرض به حقوق زنان معتاد، تغذیه نامناسب و وضعیت اسفبار نگهداری زنان معتاد و ابتلای آنها به انواع بیماری‌های واگیردار اشاره شده بود، تمام ادعاهای مطرح شده در این سلسله گزارش‌ها را کذب محض خواند گفت هیچ یک از آنها صحت ندارد.
افشار اظهارات احمد مسجدجامعی و فاطمه دانشور، دو تن از اعضای شورای شهر تهران درباره گزارش‌های درج شده در روزنامه‌ها را هم کذب دانسته و گفته بود که از این افراد شکایت می‌کند.
با وجود این اظهارات مدیرکل اجتماعی استانداری تهران اردیبهشت ماه گذشته اعلام کرد که این مرکز تعطیل شده است. سیاوش شهریور گفته بود ۵۰۰ زن معتاد در مرکز شفق نگهداری می‌شدند که ۱۸۵ نفر به دلیل وخامت حال و با توجه به اینکه سرپناهی نداشتند، به مرکز بهاران منتقل شدند و مابقی با اجازه قاضی به خانواده‌هایشان تحویل داده شدند.
بر اساس آخرین آمارها آمار اعتیاد زنان از چهار درصد به ۱۰ درصد رسیده است. اعتیاد یکی از عوامل اصلی کارتن خوابی و آوارگی زنان است.
با اینکه هیچ تمام‌شماری‌ای در ایران درباره آمار کارتن‌خوای‌ها صورت نگرفته، تنها آمار گرمخانه‌های شهرداری و بهزیستی موجود است که این مراکز نهایتاً چهار هزار تا پنج هزار نفر گنجایش دارند. برآورد می‌شود که مجموع کارتن‌خواب‌ها ۱۵ هزار نفر باشند که پنج تا ۱۰ درصد آنها زن هستند. بر این اساس به نظر می‌آید در تهران ۶۰۰ تا ۷۰۰ زن کارتن‌خواب وجود داشته باشند.
سال گذشته، ۹۰ نوزاد که متعلق به زنان کارتن‌خواب بوده‌اند، تحویل شیرخوارگاه‌‌ها شده‌اند.
با وجود چنین آمارهایی محمد رضا آذرنیا، دبیر شورای هماهنگی ستاد مبارزه با مواد مخدر استان تهران، مدتی قبل گفته بود که از میان ۴۰۰ زن معتادی که به شفق منتقل شدند، ۸۰ تن که فاقد جا و محل زندگی بودند با درخواست خودشان به مرکز اقامتی ماده ۱۵ اعزام شدند. ۲۷ تن هم پس از پایان دوره درمان برای طی کردن درمان تکمیلی و توانمندسازی به بهارانژمرکزی برای بازپروری زنان بهبودیافته- منتقل شدند. بقیه زنانی که در این ۴ ماه و نیم بهبود یافته بودند تحویل خانواده‌هایشان شدند و با این حساب هیچ زن معتاد متجاهر رها شده‌ای در سطح شهر وجود ندارد.
او در پاسخ به این سؤال که چند درصد زنان بهبود یافته دوباره به پاتوق‌ها و چرخه اعتیاد برنگشته‌اند و پاکند، گفته بر اساس اطلاعاتی که از سیستم مددکاری بهزیستی در اختیار قرار دارد، مددکاری بهزیستی با خانواده‌های زنان معتاد بهبود یافته در شفق در ارتباط بوده و گزارشی مبنی به بازگشت این زنان به چرخه قبلی وجود ندارد.
اکنون با اعلام اینکه هیچ زن معتادی تخت درمان نیست، این پرسش به وجود می‌آید که آیا واقعا تمام زنان معتاد متجاهر درمان شده اند یا دست‌کم با خانواده‌های خود زندگی می‌کنند؟ اگر نه، چه کسی مسوول نگهداری و درمان زنان معتاد متجاهر پایتخت است؟
نظرها
نظری وجود ندارد.