ریچارد فورد: خیال می‌کنم در آمریکا کودتا شود

نویسندگان و هنرمندان آمریکایی از پیروزی دونالد ترامپ خشنود نیستند. نیکلسون بیکر، یکی از نویسندگان سرشناس آمریکا که آثار او هنوز به فارسی ترجمه نشده، از ترامپ به عنوان یک «اغتشاشگر پولدار و متبسم» که با «حقه‌بازی» انتخابات ریاست جمهوری را برد، یاد کرده است.

تام کوراگسن بویل مشهور به «تی‌سی بویل»، یکی دیگر از نویسندگان سرشناس آمریکایی گفته است:

«من از دوران ریاست جمهوری نیکسون و جرج دبلیو بوش جان سالم به در بردم. اما این یکی؟ ما آمریکایی‌ها مثل دوران جنگ داخلی گرفتار اختلاف و دوپارگی شده‌ایم. چه باید کرد؟ نمی‌‌دانم. می‌گویم شب بخیر. امیدوارم صبح که از خواب بیدار شدیم، انسان‌های با مدارایی باشیم.»

ریچارد فورد که فقط رمان «زندگی وحشی» او (به ترجمه کیهان بهمنی) و نمایشنامه «استوای آمریکایی» (به ترجمه بهرنگ رجبی) و دو - سه داستان کوتاهش به فارسی منتشر شده نیز از مخالفان دونالد ترامپ است. پیش از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا، «دی تسایت» با این نویسنده نامدار گفت‌و گویی انجام داده بود. ثلث این گفت‌و‌گو به ترامپ ربط داشت و دو ثلث دیگرش به رمان‌های ریچارد فورد که هنوز متأسفانه به فارسی ترجمه نشده است. ناگزیر به همان ثلث اول گفت‌و‌گو درباره انتخابات آمریکا قناعت کردیم. ترجمه بخش آغازین گفت‌وگو با ریچارد فورد را می‌خوانید:

آمریکا در هشت سال گذشته چه تغییری کرده؟

وضع سیاسی آمریکا خطرناک است. باراک اوباما رییس جمهور خوبی بود که با گذشت زمان، نام او در تاریخ ثبت می‌شود. او برای مردمانی که تبعیض را احساس می‌کنند، خدمات زیادی انجام داده. از طرف دیگر، در جناح راست سیاسی، اتفاقات بد و عجیبی رخ می‌دهد: نژادپرستی نه چندان پنهان، شگفت‌زدگی از ترکیب جمعیتی ناهمگون و حس فریب‌خوردگی. محافظه‌کاران، دولت باراک اوباما را فلاج کرده بودند: افول گفتمان سیاسی.

آیا آمریکایی‌ها خشمگین‌تر از هشت سال پیش‌اند؟

در آمریکا نابرابری زیادی از نظر سطح درآمد مردم وجود دارد. بیگانه‌ستیزی هم بیداد می‌کند. مردم حس می‌کنند که دولت اوباما کارآمد نبوده. به همین جهت عده زیادی خشمگین‌اند. اما اینکه خشمگین‌تر از هشت سال پیش‌اند، نمی‌دانم. شاید چنین باشد.

آیا فکر می‌کنید دونالد ترامپ آثار شما را خوانده؟

آرزو می‌کنم که همه انسان‌ها کتاب‌های مرا بخوانند.

اگر ترامپ قدرت درک آثار شما را داشته باشد، آیا می‌توانید با ادبیات چیزی را تغییر دهید؟

من مسئول این نیستم که خوانندگانم را به فکر وادارم. فقط یک وظیفه دارم و آن هم این است که خواننده را از صفحه اول به صفحه آخر کتابم هدایت کنم. این پرسش اصلی من از خوانندگانم است: آیا کتابم را تا آخر خواندی؟ ترامپ هم اگر کتاب مرا نخوانده باشد، می‌گویم به درک که نخوانده. البته اگر فرض کنیم که اصلاً سواد ادبی داشته باشد.

چرا آمریکایی‌ها از خطابه‌های آتشین ترامپ استقبال کردند؟

دایره واژگانی ترامپ با آنچه که تاکنون در سیاست آمریکا سراغ داشتیم و بیش از همه با کلمات سنجیده و خردمندانه اوباما کاملاً تفاوت دارد. عده زیادی هم به همین دلیل جذب حرف‌های او شده‌اند. ترامپ حرف دل عده زیادی از آمریکایی‌ها را که احساس می‌کنند به آن‌ها خیانت شده است به زبان می‌آورد. این گروه از آمریکایی‌ها گمان می‌کنند هردم ممکن است زندگی‌شان از دست برود.

سفیدپوستانی که به قشر متوسط و محروم اجتماع تعلق دارند؟

آن‌ها بیشتر سفیدپوست هستند. اما گروهی از مهاجران آمریکای لاتین هم از طرفداران ترامپ‌اند. این ماجرا از زمان رونالد ریگان، پدربزرگ معنوی جمهوری‌خواهان آغاز شد. او به طبقه متوسط وعده داد که اگر از پولدارها حمایت کنند، وضعشان بهتر می‌شود و حتی ممکن است پولدار شوند. این پدیده را « trickle-down effect » نامیده بودند.

 در مفهوم «سرریز» کردن ثروت از بالا به پایین؟

دقیقاً. اما ریگان باعث شد که عکس این اتفاق بیفتد. ثروت هرگز از بالا به پایین سرریز نمی‌کند. همه اعضای حزب جمهوری‌خواه هم این را می‌دانند. اگر دولت اقداماتی برای توزیع عادلانه ثروت پیش‌بینی کند و با زور این اقدامات را اعمال کند، ثروت ممکن است قطره قطره به پایین چکه ‌کند. در غیر این‌صورت اتفاقی نمی‌افتد.گمان می‌کنم که توزیع ناعادلانه ثروت، وضعیت اجتماعی آمریکا را بیش از سال‌های دهه ۱۹۸۰ تحت تأثیر قرار داده است.

دست‌راستی‌های آمریکا جوری رفتار می‌کنند که انگار به آن‌ها دستبرد زده‌اند. این رفتار را چگونه توضیح می‌دهید؟

آنها در اقلیت‌اند. یک اقلیت در محاصره. آن‌ها احساس می‌کنند که باید از ثروت سهمی ببرند. پس طلبکارند. گمان می‌کنند که باید برایشان شغلی دست و پا کنند. راستش را بخواهید آن‌ها رسانه‌ای مانند «فاکس‌نیوز» را دارند که ۲۰ سال آزگار است مدام در بوق و کرنا می‌کند: حق با شماست که احساس می‌کنید مورد تبعیض واقع شده‌اید.

چه پیامدی دارد پیروزی ترامپ در فرهنگ آمریکا؟ آیا عقیده شما نسبت به آمریکا تغییر می‌کند؟

نگاه من به آمریکا مدتی‌ست که تغییر کرده، بنابراین شگفتی‌ام [از پیروزی ترامپ] بی‌حد نیست. من به چشم دیدم که چگونه محبوبیت و نفوذ ترامپ به تدریج افزایش پیدا کرد. با خودم گفته بودم که اگر ترامپ برنده شود از وطنم شرمم می‌آید. گمان می‌کنم [با پیروزی ترامپ] آبروی آمریکا در جهان به خطر بیفتد.

آیا از آمریکا مهاجرت می‌کنید؟

نمی‌دانم. من ۷۲ سالم است و برای مهاجرت به کشور دیگری پیر شده‌ام. امیدم این است که هنگامی که ترامپ با دولتمردان کشورهایی مثل چین و روسیه روی صحنه تئاتر دیپلماسی جهانی ظاهر شود، کوچک‌تر جلوه کند.

اما آیا دقیقاً همین موضوع خطرناک نیست؟ اگر احساس کند که تحقیر شده، ممکن است واکنش تندی نشان دهد که بزرگ جلوه کند.

و این کار را هم خواهد کرد. اما توفیری ندارد. در صحنه دیپلماسی جهانی، سیاستمداران عادت دارند که در یک زمین بازی بزرگ با بی‌رحمی با حریف روبرو شوند. ترامپ در این عرصه بی‌تجربه است. او فقط یاد گرفته پشت میزش بنشیند، باد به غبغب بیندازد و طرف مقابل را مردد کند. او البته نمی‌تواند این کار را با کسی مثل پوتین یا با رهبر چین انجام دهد. حتی شاید از عهده رییس جمهوری فرانسه هم برنیاید.

اما اگر تلاش کند آن ترفندهایی را که پشت میزش به کار می‌بست، در دیپلماسی جهانی هم به کار ببندد، چه اتفاقی می‌افتد؟

گمان نمی‌کنم چنین فاجعه‌ای رخ دهد. ما در سیستم سیاسی آمریکا تورهای حفاظتی زیادی داریم که مانع از او می‌شوند کار فاجعه‌آمیزی انجام دهد. به من البته الهام شده که در این کشور [بعد از پیروزی ترامپ] یک کودتای نظامی بدون خونریزی اتفاق می‌افتد. این فقط یک تخیل است. مغزهای متفکر نظامی آمریکا هرآینه که با شخصیت شکننده‌ای مانند ترامپ روبرو شوند که به تلفن قرمز و کلاهک‌های هسته‌ای دسترسی دارد، دست به یک کودتا می‌زنند.

چنین کودتایی چگونه اتفاق می‌افتد؟

همانطور که هر کودتای دیگری اتفاق افتاده. اما گفتم که: این، تخیل من است. شاید هم آرزوی نهانم. چندی پیش ویدیویی دیدم از بازداشت چائوشسکو و اینکه چگونه او را از قدرت به زیر کشیدند و تیربارانش کردند.

پنج دقیقه قبل از آن، روحش خبر نداشت که چه اتفاقی می‌افتد. گمان می‌کرد همچنان قدرت را در دست دارد. فریادکنان به آن‌ها که بازداشتش کرده بودند می‌گفت که مجازاتشان می‌کند.

وقتی هم که داشتند تیربارانش می‌کردند همچنان فریاد می‌زد. او غافلگیر شده بود. نترسیده بود. فقط خشمگین بود.

بسیار خوب. اما این اتفاق در آمریکا نمی‌افتد.

نه. نمی‌افتد. این فقط خیال‌پردازی است و من هم تخیل می‌کنم که یک کودتای بدون خونریزی اتفاق می‌افتد.

منبع ترجمه و تلخیص

بیشتر بخوانید: