بازخواست شجاعی و رحمتی برای پنهان ماندن رد فساد واقعی

مسعود شجاعی و مهدی رحمتی، دو بازیکن فوتبال ایران، هر یک به ترتیب به دلیل «مصاحبه با رسانه‌های بیگانه و اظهارنظر در مورد مسائل غیرورزشی» و «ایستادن و عکس گرفتن کنار خانمی بی‌حجاب»، در خطر محرومیت از فوتبال قرار گرفته‌اند.

این اما نخستین بار نیست که کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال، به مسائل شخصی بازیکنان ایران وارد می‌شود. پیش از این سوشا مکانی، دروازه‌بان سابق تیم فوتبال پرسپولیس هم به دلیل بر تن کردن شلواری که مسئولان فدراسیون آن را غیرمتعارف دانستند، احضار و محروم شده بود.

روز چهاردهم آذر ماه، سایت فدراسیون فوتبال خبر داد که مسعود شجاعی، بازیکن ایرانی تیم پانیونیوس یونان، به کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال احضار شده است.

دلیل فراخوانده شدن شجاعی، گفت‌و‌گوی او با مهدی رستم پور، خبرنگار ورزشی سابق ایران و خبرنگار کنونی رادیو فردا بود.

همچنین مهدی تاج، رئیس فدراسیون فوتبال ایران، حرف‌های بازیکن تیم ملی ایران را «ناپسند» خواند و اعلام کرد کمیته اخلاق در مورد آینده این بازیکن تصمیم‌گیری خواهد کرد.

مسعود شجاعی در یک مصاحبه ویدئویی گفته بود سر تا پای سیستم فوتبال ایران، از فدراسیون تا نشریات ورزشی فاسد است. او همچنین از حق زنان برای حضور در ورزشگاه‌ها دفاع کرده بود.

شجاعی در گفت‌و‌گوی خود درباره پیگیری فساد در فوتبال ایران گفته بود که این پرونده‌ها به نتیجه نمی‌رسند زیرا باید افرادی افشا شوند که خود صاحب قدرت هستند و تعدادشان هم زیاد است. او همچنین پیش‌بینی کرد که به زودی «شجاعی» را حذف خواهند کرد.

فدراسیون فوتبال ایران در سال‌های اخیر بارها به دلیل وجود فساد اخلاقی و مالی و همین‌طور مسأله تبانی در مسابقات، در مظان اتهام بوده است.

زمستان سال گذشته، کمیسیون اصل ۹۰ مجلس، ۱۳ بند تخلف را در فوتبال ایران برشمرده بود. پیامد این گزارش حضور ناگهانی مأموران نهادهای نظارتی در دفتر فدراسیون فوتبال و ضبط برخی از اسناد بود، اما این پرونده در نهایت بدون اینکه نتیجه خاصی داشته باشد به بایگانی سپرده شد.

همین‌طور پاییز سال ۱۳۸۷ موجی از بازداشت گسترده خبرنگاران، مدیران برنامه‌ها، دلالان و مدیران باشگاه‌هایی که در مسائل فساد در فوتبال دست داشتند، آغاز شد. نهاد بازداشت‌کننده، وزارت اطلاعات بود.

نتیجه بازپرسی‌ها از بیش از ۵۰ فعال نقل و انتقالات و مدیر باشگاه، سرانجام به تدوین لیستی منجر شد که به‌صورت محرمانه و غیرقابل‌ انتشار در اختیار برخی رسانه‌ها قرار گرفت. لیستی که به لیست «۱۱۰ نفره» شهرت یافت. ۱۱۰ دلال، مدیر باشگاه، مربی و خبرنگار، بر اساس نظر وزارت اطلاعات باید از ادامه فعالیت در رسانه‌ها، باشگاه‌ها و فدراسیون فوتبال محروم می‌شدند، اما در واقعیت کمتر از ۱۰ نفر آن هم با محرومیت‌های کوتاه مدت روبه‌رو شدند.

آن پرونده به دلیل شرایط کشور پس از انتخابات سال ۸۸ به بایگانی سپرده شد.

حالا خود فدراسیون فوتبال با راه‌اندازی نهادی مستقل از کمیته انضباطی فدراسیون فوتبال به نام «کمیته اخلاق» تلاش کرده تا با مفاسد فوتبال مقابله کند. قاضی مرتضی تورک، رییس این کمیته در برنامه تلویزیونی نود به عادل فردوسی‌پور گفت که در سه ماه اخیر، ۸۰ پرونده مربوط به مفاسد مختلف تشکیل شده است.

مهم‌ترین پرونده‌هایی که رسانه‌ای شده‌اند اما مربوط به مسعود شجاعی و مهدی رحمتی هستند.

رئیس فدراسیون فوتبال ایران گفته است: «صحبت‌های شجاعی به‌گونه‌ای بود که هیچ‌کدام از شما رسانه‌ها منعکس نکردید. حرف‌های خوبی نبود و برای ما قابل قبول نیست.»

اما به نظر می رسد دلیل انعکاس پیدا نکردن صحبت‌های شجاعی در رسانه‌های داخلی ایران، محدودیت‌های این رسانه‌ها در پرداختن به مسائل و موضوعات مربوط به فساد اقتصادی و آسیب‌های اجتماعی باشد. اگر هم موضوع محتوای کلام شجاعی نباشد، ارجاع به منبع خبری صحبت‌های شجاعی که در اینجا یک رسانه فارسی خارج از ایران (رادیو فردا) است، برای رسانه‌های داخلی ممکن نیست.

حمایت فوتبالیست‌ها از یکدیگر

پس از انتشار خبر دعوت مسعود شجاعی و مهدی رحمتی به کمیته اخلاق فدراسیون فوتبال، گروهی از بازیکنان فوتبال ایران در قبال رفتار دوگانه فدراسیون موضع‌ گرفتند.

مهدی مهدوی کیا و علی کریمی در صفحه‌های اینستاگرام خود از هم‌بازی سابق‌شان مسعود شجاعی حمایت کردند.  مهدوی کیا، بازیکن سابق تیم ملی ایران و یکی از استعدادیاب‌های کنفدراسیون فوتبال آسیا در اینستاگرام خود نوشت: «مسعود جان، مانند اسمت شجاع هستی. این‌ها، دردهای جامعه ماست.»

علی کریمی هم حرف‌های شجاعی را از سر دلسوزی دانست و آن‌ها را بخشی از واقعیت‌های جامعه خواند. او همچنین خواستار تشکیل اتحادیه باریکنان فوتبال ایران شد.

علی دایی، همبازی و مربی سابق مسعود شجاعی و مهدی رحمتی اما واکنش صریحی نسبت به اتفاقات اخیر نشان داد. او ابتدا در قبال محرومیت احتمالی مهدی رحمتی به خاطر عکس کنار یک خانم در ارمنستان گفت: «مثل این می‌ماند که لیونل مسی با یک خانم محجبه عکس بگیرد و بعد او را جریمه کنند!»

دایی در این مصاحبه از شجاعی هم دفاع کرد و گفت: «شجاعی دردها را گفته است و ما باید دردها را برطرف کنیم نه اینکه کسی که حرف زده را متهم کنیم.»

او پیش از این بارها در قبال فساد در فوتبال واکنش نشان داده است. اعتراض او در شهریور ماه سال ۹۲ به داوری‌های فوتبال ایران و باز شدن بحث رد و بدل شدن پول در پشت پرده بازی‌ها، سونامی محرومیت داوران در فدراسیون فوتبال را به همراه داشت و یک داور و دو کمک داور شناخته شده فوتبال ایران، با محرومیت سنگین روبه‌رو شدند.

علی دایی حالا در مصاحبه اخیر خود گفته است که مسئولان فدراسیون فوتبال باید با عوامل دیگری برخورد کنند، نه با دو بازیکن فوتبال ایران.

سرمربی تیم نفت تهران گفته است: «نباید با زور و فشار بخواهیم مسائل را پاک کنیم. ما نباید مدام مشکلات را ببینیم. یکی عکس گرفته است، حالا به کمیته اخلاق چه ربطی دارد؟ مگر دین ما می‌گوید که در زندگی شخصی افراد کنکاش کنید؟»

خطاب او به رئیس فدراسیون فوتبال و رئیس کمیته اخلاق این فدراسیون است.

پرونده‌های مالی فدراسیون فوتبال ایران در ماه‌های اخیر پر سر و صدا بوده اما این فدراسیون تا به حال موفق شده است این مسائل را با حداقل سر و صدا جمع کند. پرونده قرارداد برند ایتالیایی «جیووا» که اولین بار دی ماه سال گذشته و به دنبال درخواست برگزاری مزایده برای انتخاب تولید‌کننده لباس تیم ملی از سوی وزارت ورزش و جوانان وارد ایران شده بود، تنها یکی از مسأله دارترین پرونده های مفتوح همین فدراسیون است.

فدراسیون فوتبال از سه ماه قبل به صورت یک طرفه قرارداد خود را با «جیووا» فسخ کرد. این اتفاق پس از علنی شدن کیفیت پایین البسه این برند، اعتراض بازیکنان و مربی تیم ملی و همین‌طور اتفاقات برنامه نود رخ داد: وقتی مدیران ورزش ایران محاکمه نمی‌شوند

پس از لغو یک طرفه، شرکت جیووا به دادگاه ورزشی لوزان شکایت کرد. اگر دادگاه ورزشی لوزان سوئیس، حق را به شرکت ایتالیایی بدهد، میزان جرایمی که برای ایران در نظر گرفته می‌شود ممکن است نزدیک به یک میلیون یورو باشد. در قرارداد تنظیم شده ابتدایی، جریمه برای هر بازی‌ای که ایرانی‌ها لباس شرکت جیووا را نپوشند ۱۵۰ هزار یورو تعیین شده است.

تیم ملی از زمان عقد قرارداد با شرکت جیووا پنج بازی رسمی با آدیداس انجام داده و این یعنی اینکه ایران باید ۷۵۰ هزار یورو در این خصوص جریمه پرداخت کند.

تبانی در لیگ‌های ایران، ضرب و شتم داوران در مسابقات مختلف و همین‌طور انحلال تیم‌های فوتبال بانوان، از جمله مسائلی هستند که فدراسیون فوتبال در قبال تمامی آن‌ها سکوت اختیار کرده است.