روایتگری و تسکین: چگونه زنی ترنس داستان زندگی‌اش را به تصویر می‌کشد
جولیا کی، کارتونیست و زنی ترنس است که زندگی‌اش و تطبیق هویت جنسیتی‌اش از مرد به زن را به تصویر می‌کشد – کاری که که برای او آسان نبوده.
آوات عیار
جولیا کی، کارتونیست ۲۸ ساله کالیفرنیایی، زنی ترنس است. او داستان زندگی خود را در راه دگرگونی هویت جنسیتی‌اش از مرد به زن به تصویر می‌کشد – راهی که برای او آسان نبوده، هزینه مالی و معنوی زیادی داشته و همچنان ادامه دارد.
جولیا خاطرات مصورش را به صورت روزانه در شبکه‌های اجتماعی مانند «اینستگرام» منتشر می‌کند. کارتون‌های سیاه و سفید را خودش می‌کشد. روایتگری هم کار خودش است؛ فرازی از زندگی روزانه‌اش. هدفش این است که ضمن اینکه تصویری از زندگی خود را با مخاطب قسمت کند به جوانان تراجنسیتی دیگر که مراحل انطباق جنسیتی را طی میکنند این حس را بدهد که تنها نیستند.
تطبیق جنسیتی گران است
«کمیک استریپ» جولیا کی در ژانر زندگی‌نامه خودنوشته، قرار است بخشی از هزینه‌های تطبیق جنسیت او را پوشش دهد.
تغییر هویت جنسیتی در ایالات متحده آمریکا – جایی که بیشتر بیمه‌های درمانی از زیر هزینه‌های پزشکی تطبیق هویت جنیستی در می‌روند – ارزان نیست. مراقبت‌های پزشکی لازم با توجه به اینکه بسیاری از تراجنسیتی‌ها بیمه نیستند، در دسترس هم نیست.
هورمون‌درمانی که در تمام طول زندگی خیلی از تراجنسیتی‌ها لازم است، سالانه ۱۵۰۰ دلار هزینه دارد. عمل جراحی تطبیق جنیستی برای از مرد به زن شدن، حدود ۳۰ هزار دلار هزینه دارد؛ جراحی پروتوز پستان پنج هزار دلار؛ و جراحی‌های پلاستیک برای زیباسازی صورت و برداشتن غضروف تیروئید هم می‌توانند پرهزینه باشند.
جولیا دست به ابتکار جالبی زده است. او از مخاطبانش می‌خواهد که اگر از هنر او لذت می‌برند ماهانه به او پول اشتراک بدهند. او در تارنمای «پاترون» حساب باز کرده و هرکس می تواند از یک دلار تا ۱۰۰ دلار یا بیشتر برای هنری که او در فضای عمومی منتشر می کند پرداخت کند. جولیا تاکنون توانسته ماهی ۳۲۱ دلار کمک‌هزینه برای مراقبت‌های پزشکی از مخاطبانش جمع کند.
ناامنی‌ها و امنیت‌ها
ویژگی «کمیک استریپ» جولیا، صداقت او در مورد آنچه بر او روزبه‌روز می‌گذرد است. ترس‌های کسی که همه عمر با یک هویت جنسیتی که با آن راحت نبوده زندگی کرده و حالا با هویت جنسیتی دیگری که خودش انتخاب کرده هم مشکلات دیگری دارد.
او از احساسات ناامنی در زندگی روزمره می‌نویسد؛ مثلاً لحظه‌ای که به دستشویی مخصوص زنان رفته است و روی صندلی توالت نشسته که متوجه می‌شود کسی دیگر وارد شده است. این احساس که اگر الان بیرون برود و با آن فرد مواجه شود، آیا به او اعتراض خواهد کرد که چرا به توالت زنانه آمده؟
شوق هم هست؛ اینکه به خواهرت اطمینان کنی خوشحال باشی که او می‌داند که داری زن می‌شوی. اینکه تصویرت را برای خواهرت بفرستی و او بگوید: «شبیه مامان شدی.» و اشک شوق جولیا که شبیه مادرش شده است:
بی‌قراری هم هست؛ برای زودتر رسیدن به هویت جنسیتی‌ای که انتخاب کرده است و ناامیدی از دردسرهای حقوقی‌اش. اینکه باید بروی و به یک قاضی ثابت کنی که حق داری که زن باشی. اینکه حکم آن قاضی است که نهایت به آدم اجازه می‌دهد از لحاظ حقوقی زن محسوب شود:
و تا زمانی که حکم قاضی بیاید و آدم بتواند کارت شناسایی‌اش را تغییر دهد، دردسر مکان‌هایی که از آدم کارت شناسایی می‌خواهند هم هست. مثلاً زمانی که شیک کرده‌ای که بیرون بروی و می‌روی که مشروب بخری و پسر فروشنده بنا به محدودیت سن قانونی خرید الکل، درخواست می‌کند کارت شناسایی‌ات را ببیند. آن لحظه که زنانه لباس پوشیده‌ای و کارت شناسایی‌ات متعلق به یک مرد است؛ این حس که هویت جنسیتی‌ات اعتبار ندارد:
خود جولیا می‌گوید که دنبال این نیست که حس ترحم و دلسوزی مخاطب را برانگیزد. فقط می‌خواهد بگویید «هی! نگاه کن، اینجا یک اتفاق واقعی برای من رخ داد، چون ترنس هستم.»
روایتگری به‌عنوان دوای درد
جولیا مایل است که با نقاشی‌هایش و گفتن روایتش، فضای اجتماعی برای زندگی ترنس‌ها را بازتر کند. اما به هر حال زندگی با هویت جنسیتی‌ای متفاوت از جنسیت بیولوژیک، پر از آزار هم هست.
آزارها از نگاه کردن در آینه در محیط زندگی شخصی آغاز می‌شود، آنجا که آدم تصویر خودش را می‌بیند. این تصویر و نگرانی از اینکه آدم را بقیه چطور می‌بینند در فضاهای اجتماعی هم همراه آدم است: در لحظه رفتن به سلمانی برای کوتاه کردن مو، خرید در بقالی، رفتن به توالت‌های عمومی و ...
در اینجاست که روایتگری اثر تسکینی دارد. با بیان مشکلات خود از طریق روایتگری تصویری، جولیا می‌تواند شرایط سخت را بیان کند. در بیان آنچه که موجب آزار یا شادی او شده، مقابل یک یا چند مخاطب، جولیا می‌تواند با واکنش انسان‌های دیگر رابطه‌ای تعاملی بگیرد – حتی اگر به او خشونت شود.
جولیا می‌گوید واکنش اکثریت قریب به اتفاق خوانندگانش، مثبت بوده است. روایتگری او توانسته مخاطب را قانع کنند که کارهای ساده و روزمره زندگی برای یک ترنس، بدون پیچیدگی نیست.
جولیا چهارماه بود که وارد مراحل تطبیق جنسیتی شده بود که تصمیم گرفت این کمیک استریپ را آغاز کند: «نقاشی کشیدن برای من زمانی بود که هرروز کنار گذاشته بودم که در مورد اتفاقات آن روز فکر کنم.»
جولیا کارتونیست حرفه‌ای است. با این حال می‌گوید نوشتن از خود کار سختی بود: «اولش از اینکه می‌خواهم خودم را به‌کلی آدم بازنمایی کنم، مضطرب بودم. کارهای حرفه‌ای من خیلی از زندگی شخصی‌ام جدا بود. اما حالا داشتم مخاطب را به خصوصی‌ترین افکارم راه می‌دادم که بیاید نظر بدهد و قضاوت کند.»
او می‌گوید پیش از این تجربه، عادت داشته که خاطرات خود را به شکل مصور برای خودش نقاشی بکشد. نتیجه را به چند دوست نشان داد و دید این نگاه دوستان به زندگی‌اش، شنیدن داستانش به او کمک می‌کند: «برایم حالت درمانی داشت، اینکه در مورد زندگی‌ام بنویسم و نقاشی بکشم به من کمک می‌کرد که احساساتم را از حالت گوریدگی در آورم.»
محرومیت اجتماعی در هر حالتش همراه با درد و آزار است این شاید داستان مشترک همه آنها باشد که به‌نوعی در حاشیه هستند. جولیا توانسته از فضای شبکه‌های اجتماعی استفاده کند که داستان خود را به‌صورت مصور و چندرسانه‌ای به مخاطب برساند و به این ترتیب صدا و تصویری باشد که طنز تلخ را ابزار مبارزه با کلیشه‌های تبعیض‌آمیز کرده است.
نظرها
یا
خب این روش های مبارازتی یا فعالیت مدنی جالب است. اما من می گویم، اصل مسائل جنسی و روابط عاطفی مردم، یک موضع خصوصی است. نبایست طوری فضا شود هرکه بخواهد مسائل خصوصی اش مخفی کند، انگاریجرم و یا خطایی کرده. حق محرمانگی و حفظ حریم خصوصی یک اصل اس. اما انسان ها هر راز کمتر داشته باشند، امنیت خصوصی شان هم کمتر است. ولی کار همه نیست. فرهنگ جنسی مردم در طولانی مدت اصلاح می شود. من هنور می بینم در همان کشورهای سکولار هم طرح مسائل جنسی هنور مشکل است. همجنس گرایان و دگرباش های جمسی تحثیر می شوند. این چیزها واقعا طرحشان راحت نیست. مهم حمایت قانونی از انها است. قانون حمایتی برای همین مهم است چون به هر حال اقلیت هستند. اقلیت ها همیشه تحت فشار اکثریت خواهندبود که این عمومیت دارد در جهان. حتی افراد بی قید و یا لیبرال مدعی دمکراسی و ازادی خواه دیده ام که در قبال این موضوعات ، واقعا رفتار خشن و توهنی می کنند در نزد ایرانی ها. بهش خصه فردی آشنا بودم، خودش می گفت در نوجوانی لواط می کرده ولی به شدت علیع همجنس گراها و دگرباشی و دوجنس گرایی موضع می گرفت!!
میترا
در متن بالا..تغییر هویت جنسی به مفهوم عمل تغییر جنسیت معنی شده که به نظرم تعبیر اشتباهی هست..همه انسان ها دارای یک هویت جنسی ثابت و واقعی هستند که از بدو تولد تا مرگ همراه اونهاست..یک مرد اگر با هویت جنسی یک مرد به دنیا بیاد تا آخر عمر این هویت رو داره همچنان که یک زن و همچنان که یک ترنس..در واقع ترنس ها هم مانند سایر مردم..فقط یک هویت جنسی دارند و مثلا اگر ترنس ام تو اف یا میل تو فی میل یا مرد به زن هستند با تصمیم به عمل تطبیق جنسیت..سعی نمیکنند هویت جنسی متفاوتی رو انتخاب کنند..اون ها با این عمل فقط هویت جنسی خودشون رو..آشکار میکنند..و اطرافیانشون رو از توهم و تصور اشتباهی که اونها در مورد هویت جنسی اشون دارن ..در میاورند..هویت جنسی یک انسان هیچ موقه تغییر نمیکنه و هر چیزی که تغییر میکنه در خارج هست و نه در باطن..در واقع با عمل تطبیق جنسیت در روح و شخصیت واحساسات یک ترنس تغییری بوجود نمیاد..البته شاید بعضی ترنس ها از ناچاری و در قبل از عمل برای راضی نگه داشتن خونوادشون یک کاراکتر غیر واقعی از خودشون به نمایش بگذارند اما ما اینجا از هویت جنسی واقعی فرد حرف میزنیم..نهتظاهرات و نمایشی که فرد بخاطر فشارها انجام میده..همونطور که گفتم در مورد ترنس ها..همه تغییرات جنبه ظاهری و بیرونی داره نه درونی..اگر منظور نویسنده از تغییر هویت جنسی ..تغییر در مدارک هویتی و شناسایی یا آیدن تی تی فرد ترنس باشه نباید موضوع به گونه ای مطرح بشه که در مخاطب کم اطلاع این توهم پیش بیاد که مثلا یک ترنس ام تو اف ابتدا دارای هویت جنسی مردونه با احساسات و شخصیت و کاراکتر مردونه هست که با یک عمل جراحی انتخاب میکنه که دارای احساسات و شخصیت زنونه بشه!در حالیکه مثلا من خودم از بچگی عاشق پوشدن لباس زنانه و آرایش بودم اصلا این موضوع ربطی به جراحی ندارد..با جراحی که نمیشود یک شخصیت و احساسات جدید به فرد عطا کرد..در ضمن اسم عمل تغییر جنسیت..یا جی آی دی..بهترین معرف این نوع عمل هست..جندر ری اساینمنت سرجری..یعنی بازسازی جنسیت..یعنی تغییر شکل ناحیه جنسی فرد ترنس به شکل جنسیت دلخواه او..با این عمل به کسی هویت جنسی جدید داده نمیشه..فقط هویت جنسی فرد آشکار میشه ------ زمانه: با سلام کاربر عزیز، نویسنده این مطلب این پیام را برای شما نوشته است: سلام میترای عزیز و با تشکر از نظر شما. صحبت‌های شما نزدیک به گفتمان‌های ترنس بودن در ایران است. در ایران ترنس بودن حول محور اصلی بودن زن یا مرد بودن به عنوان هویت‌های جنسیتی قابل قبول است که تا حد زیادی بر گرفته از گفتمان‌های پزشکی قرن ۱۹ و گفتمان‌های فقهی است. اما دلیلی ندارد که این دوگانه جنسیت‌ها غالب باشند. هستند تراجنسیتی‌ها و میان‌جنسی‌هایی که دقیقا همین غالب بودن جنسیت زن یا مرد را به چالش می‌کشند و خیلی‌ها اصلا خود را نه زن می‌دانند و نه مرد و نه چیزی دیگر؛ بلکه هویت جنسیتی سیال مخصوص خود را تعریف میکنند. بنابراین ضمن اینکه من متوجه هستم نگرانی شما از کجاست، به نظر من هویت جنسیتی چیزی ازلی و ابدی نیست که اصالت خاصی داشته باشد و یا نهفته در یک حقیقت طبیعی باشد. بلکه چیزی است که فرد خودش انتخاب می‌کند و این حق فرد است. من به عمد از عمل «جراحی تغییر جنسیت» یا «بازسازی جنسیت» استفاده نمی‌کنم چون فکر میکنم عمل «تطبیق جنسیتی» (چیزی که در زبان انگلیسی هم می‌گویند) بهترین برگردان برای این عمل جراحی است چون در واقع در مورد تطبیق جنسیت با انتخاب فردی شخصی است که عمل می‌شود. محوریت اینجا انتخاب فرد است، نه هیچ چیز دیگر. سپاس از نظر شما.
میترا
ببخشید..اسم جراحی تغییر جنسیت..جی آر اس..هست..تصحیح میکنم
میترا
ممنون از پاسخ شما..اما همونطور که در متن بالا اومده..جولیا کی داره تمام تلاشش رو میکنه تا هزینه های مربوط به زن شدن جسمانیش رو تهیه کنه. پس مقاله در باره افراد خارج از موضوع نیست..در واقع محور مقاله ترنس ام تو افی هست که خواهان تبدیل شدن به زن هست و صحبت شما در ارجاع ناگهانی موضوع به افرادی که میان جنسی هستند و یا این که اصلا خود را زن یا مرد نمیدانند..برای من نامفهوم بود..چون اصلا ربطی به سابجکت و موضوع بحث نداشت..موضوع بحث ترنس هایی مانند من یا شاید جولیاست که اتفاقا این تفاوت های زن و مرد برایشان جالب و مهم است و فی میل بودن و زن بودن برایشان مهم است..این که به نظر شما قدیمی و قرن نوزدهمی و کلاسیک فکر میکنم ..حد اقل برای خودم خوشایند هست..البته درک صحبت های شما برای من سخت نیست که این که افراد مختلفی در دنیا با گرایش ها و تفاوت های جنسی و جنسیتی وجود دارن که در قالب های کلاسیک نمی گنجند..اما این که بخواهیم همه تفاوت ها تنوع ها و یا حتی فانتزی های جنسی رو تحت نام ترنس بیاریم..برای من غیر قابل قبوله ----- زمانه: سپاس کاربر گرامی، پاسخ شماره ۲ برای نظر شماره ۲ شما: نویسنده: سلام میترای عزیز، اگر کارتون‌های جولیا را دنبال کنید متوجه می‌شوید که موضوع ترنس بودن برای او صرفا زن بودن یا مرد بودن نیست. او تمام این پیچیدگی‌های مربوط به زنانگی مردانگی را به چالش می‌کشد، در زندگی روزانه‌اش. تاکید بر این موضوع که دوگانه زن و مرد در فقه و در دنیای پزشکی قرن ۱۹ خیلی غالب بوده و تازه در قرن ۲۰ و ۲۱ جنبش‌های برای به چالش کشیدن آن ایجاد شده، نیاز فردی شما یا هرکس دیگر برای زن یا مرد بودن را به زیر سئوال نمی‌برد. همانطور که قبلا گفتم موضوع اینجا انتخاب فردی شماست. این حق شما یا هرکس دیگر است که هویت جنسیتی‌اش هر چیزی که دلش می‌خواهد باشد - حتی اگر انتخابش این باشد که اصلا هویت جنسیتی را به رسمیت نشناسد. بنابراین من نگفتم که شما عقب‌مانده هستید که می‌خواهید زن باشید. این خوانش را شما به حرف من اضافه کردید. تاکید من بر حق انتخاب جنسیت است. اینکه ترنس بودن چیست و آیا فقط باید‌ام تو اف (مرد به زن) بود یا اف تو‌ام (زن به مرد) باز به همین گفتمان ترنس بودگی در ایران باز می‌گردد که در آن دودویی زن و مرد خیلی غالب است. واقعا این تنها گزینه نگاه کردن به ترنس بودن نیست. خیلی‌ها در تراجنسیتی بودن، دو گانه زن و مرد را به رسمیت نمی‌شناسند و اصلا هویت جنسیتی خود را ترنس - ترا/فرای جنسیت - معرفی میکنند. جنسیت‌های نامنطبق به دوگانه زن و مرد که خود را ترنس می‌دانند خیلی هستند. از قضا اگر کارتون‌های جولیا را دنبال کنید این نگرانی‌ها را او هم بیان می‌کند - که اصلا چرا باید زن باشد یا مرد باشد.