ساختمان پلاسکو: مظهر تهران مدرن

ساختمان پلاسکو،‌ در ضلع شرقی چهارراه استانبول فروریخت: نشانه‌ای از فروریختن آرزوی مدرنیته در دوران پهلوی دوم؟

قلب تپنده تجارت و دیپلماسی

چهارراه استانبول در سال‌های دهه‌ ۱۳۴۰ تا ۱۳۵۰ قلب تپنده تجارت و دیپلماسی و البته خوش‌گذرانی و تفریح در تهران بود. ساختمان پلاسکو، برج پانزده طبقه‌ای که اولین ساختمان با اسکلت فلزی در تهران بود و دومین ساختمان بلندی که در آن آسانسور وجود داشت،‌ با سرمایه حبیب‌الله القانیان ساخته شد.

ساختن بنای آن از سال ۱۳۳۹ نا ۱۳۴۱ به درازا کشید. اما وقتی سربرآورد، از همه جای تهران می‌شد آن را دید.

مرکز خرید مدرن

ساختمان پلاسکو با  ۲۹ هزار متر مربع زیربنا و یک طبقه زیرزمین که حوض و صندلی‌هایی برای نشستن و وقت‌گذرانی در آن قرار داشت، با مراکز خرید سنتی تفاوت داشت. این بنا یکی از نخستین مراکز خرید مدرن در تهران بود.

واحدهای تجاری طبقه اول ساختمان پلاسکو به سینمادارها و پخش‌کنندگان فیلم تعلق داشت. اما بعدها، به تدریج تولیدگنندگان و فروشندگان پوشاک در این بنا مستقر شدند.

در طبقه آخر برج پلاسکو‌ یک رستوران قرار داشت. از همین رستوران می‌شد به بالای بام عمارت رفت و از چشم‌انداز تهران لذت برد. عده‌ای در همین برج خودکشی کرده‌اند.

مصادره مظهر مدرنیته

حبیب‌الله القانیان چند ماه پیش از پیروزی انقلاب ساختمان پلاسکو را فروخت. بنیاد مستضعفان اما این بنا را مصادره کرد و بنیانگذار آن هم در دادگاه انقلاب محکوم به اعدام شد. سپس مالکیت تک‌تک واحدها به صورت خصوصی به سرقفلی‌داران و کاسب‌ها واگذار شد. در ساختمان پلاسکو  بوتیک‌های گران‌قیمت لباس‌های مردانه، عمده‌فروشان و تولیدکننده‌های پیراهن و شلوار مردانه و البته نام‌های بزرگ تجاری حضور داشتند.

این بنا ۳۰ دی ۹۵ در اثر آتش‌سوزی فروریخت.

بیشتر بخوانید:

ساختمان پلاسکو فرو ریخت