اخطار ترامپ به ایران: به خاطر آزمایش موشکی یا تصاحب عراق؟

در واکنش به آزمایش موشک بالستیکی ایران و حمله شورشیان حوثی یمن به ناوچه جنگی عربستان، مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ به ایران «اخطار رسمی» داد. چند ساعت بعد ترامپ ایران را متهم کرد که عراق را گرفته. آیا این تهدیدها فشار سیاسی هستند یا اینکه خصومت  ایران و آمریکا شدت گرفته است؟

اخطار رسمی به ایران

شامگاه یکم فوریه/ ۱۳ بهمن ماه، مایکل فلین مشاور امنیت ملی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا در نشست خبری کاخ سفید حاضر شد و بیانیه‌ای علیه ایران قرائت کرد. در این بیانیه به دو رخداد در هفته اخیر اشاره شد: حمله روز دوشنبه ۳۰ ژانویه /۱۱ بهمن شورشیان حوثی به یک ناوچه متعلق به نیروی دریایی عربستان و همچنین آزمایش موشک بالستیک توسط ایران که روز یکشنبه ۲۹ ژانویه/ ۱ بهمن در سمنان انجام شد.

رئیس‌جمهوری آمریکا، دونالد ترامپ هم چند ساعت بعد از بیانیه فلین در حساب توئیتر خود نوشت: «ایران به سرعت و بیشتر و بیشتر در حال گرفتن عراق است. آن هم بعد از اینکه ایالات متحده سه تریلیون دلار آنجا (در عراق) به باد داد.»

فلین که پیش از این در کابینه اوباما سپهبد ارتش آمریکا و مدیر سازمان اطلاعات دفاعی ایالات متحده آمریکا بود، در اولین بیانیه عمومی خود در کابینه دونالد ترامپ، به ایران به خاطر «رفتارهایی که خاورمیانه را بی‌ثبات کرده است» اخطار «رسمی» داد.

اخطار رسمی یعنی چه؟

در معنی سیاسی آن یک مقام ارشد کابینه ترامپ از طرف ترامپ به ایران اخطار داده است – «رسمی بودن» آن تنها از سوی دولت آمریکاست.

فلین توضیح نداد که معنی این اخطار رسمی چیست و یا واکنش دولت ترامپ پس از این اخطار رسمی چه خواهد بود.

اما او دولت باراک اوباما را متهم کرد که پاسخ مناسبی به اقدامات «بد نهاد» تهران نداده است. در همین بیانیه، فلین، توافق هسته‌ای با ایران را «ضعیف و بی‌اثر» توصیف کرد و گفت سیاست کابینه ترامپ در برابر ایران متفاوت خواهد بود.

‌شان اسپایسر، سخنگوی کاخ سفید در پاسخ به پرسش خبرنگاران که معنی این اخطار چیست، گفت: «رئیس‌جمهور (ترامپ) می‌خواهد ایرانیان بدانند که ما دست روی دست نمی گذاریم که آنها هر کاری [دلشان] خواست بکنند.»

گزینه نظامی مطرح است؟

خبرنگاران حاضر در نشست خبری شامگاه یکم فوریه، از چند مقام ارشد کابینه ترامپ که پس از خواندن بیانیه در نشست خبری حضور داشتند پرسیدند، معنی این اخطار چیست؟ مقامات کابینه ترامپ از «طیف وسیعی از گزینه‌ها» بدون نام بردن آنها صحبت کردند و وقتی پرسیده شد «آیا شامل گزینه نظامی هم می‌شود»، این مقامات گزینه نظامی را رد نکردند.

مقاله‌ای به امضای هیئت تحریریه روزنامه «لس آنجلس تایمز» بیانیه مایکل فلین را یک «تهدید آشکار» می‌خواند اما در ادامه می‌گوید هیچ راهی نیست که بشود گفت که آیا این «بلوف سیاسی» است یا یک تهدید جدی.

«اما حتی اگر بلوف باشد آیا ممکن است که نتیجه معکوس بدهد و راه را برای جنگ هموار کند؟» این را هیئت تحریریه «لس آنجلس تایمز» می‌پرسد.

اما شاخه نظامی دولت ترامپ، یعنی وزارت دفاع هنوز با دولت بر سر تندی واکنش به ایران همراه نیست.

وزیر دفاع ترامپ، ژنرال جیمز متیس، پیش از اینکه بیانیه خوانده شود با فلین مشورت کرده بود. «گاردین» نوشته است که ژنرال متیس از فلین خواسته که از تندی لحن بیانیه بکاهد.

سخنگوی «فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا» که تمامی برنامه‌های نظامی آمریکا در منطقه خاورمیانه را هدایت می‌کند هم به «گاردین» گفت که بیانیه را دیده است اما «دستوری نیامده که از لحاظ عملیاتی چیزی در منطقه تغییر کند.» این سخنگو گفته است که به نظرش همه چیز هنوز در حد سیاست‌گذاری است.

مایکل فلین کیست؟

فلین دانش‌آ‌موخته دانشگاه «مطالعات پیشرفته نظامی و جنگ‌های دریایی»، در سال ۱۹۸۱ به حوزه امنیت دفاع ارتش آمریکا پیوست و از اول در حوزه امنیت اطلاعات و طراحی جنگ فعالیت کرد. او در فرماندهی هر دو جنگ افغانستان و عراق شرکت داشت. در سال ۲۰۱۷ در «فرماندهی مرکزی ایالات متحده آمریکا» مدیر بخش اطلاعات و امنیت بود. در سال ۲۰۱۱ به مسند‌های سیاسی ارتش وارد شد و در سال ۲۰۱۲ باراک اوباما او را به مدیریت «سازمان اطلاعات دفاعی ایالات متحده آمریکا» منصوب کرد.

اما او در این مهم‌ترین مسند امنیتی ارتش دوام نیاورد و نهایت در سال ۲۰۱۴ – یک سال پیش از اینکه دوره خدمتش تمام شود، درخواست بازنشستگی داد.

سیمور هرش، روزنامه‌نگار، گفته که فلین به او گفته است که بازنشتسگی‌اش مربوط به اختلاف نظر او با دیگر مقامات ارشد وزارت دفاع  و باراک اوباما بوده است. به طور ویژه فلین به نحوه درگیری ایالات متحده آمریکا در جنگ داخلی سوریه و کندی کمک‌رسانی به نیروهای معتدل مخالف بشار اسد انتقاد داشته است.

از سال ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۶ مایکل فلین در یک شرکت مشاوره امنیت که خودش به نام خودش ایجاد کرده بود، مشغول به کار بود و بیشتر به شرکت‌های خصوصی که در خاورمیانه سرمایه‌گذاری می‌کردند، مشاوره می‌داد. در سال ۲۰۱۶، دونالد ترامپ او را استخدام کرد که مشاور امنیتی کمپین او در رابطه با سیاست خارجی باشد. بعد از پیروزی دونالد ترامپ، او دعوت ریاست جمهوری جدید را برای خدمت در سمت مشاور امنیت ملی، پذیرفت.

نگاه فلین به ایران چگونه است؟

از مشاورانی که مایکل فلین برای خود انتخاب کرده، مایکل لدین، تحلیلگر ارشد «بنیاد دفاع از دمکراسی» است. لدین و فلین باهم کتاب «میدان مبارزه» را در سال ۲۰۱۶ نوشته‌اند که موضوع امنیت ملی آمریکا را به «خطر ایران» در منطقه خاورمیانه پیوند می‌زند. کتاب با استفاده از مجموعه‌ای از داده‌های امنیتی، عملیاتی و سیاسی، ثابت می‌کند که در جنگ با اسلام افراطی، ایران باید شکست بخورد.

آنچه که دونالد ترامپ در شامگاه یکم فوریه در حساب توئیتر خود در مورد ایران نوشت، پیش از این در سال ۲۰۱۶ در کتاب لدین و فلین نظریه‌پردازی شده بود: «هر کس که به تحول رخدادها در خاورمیانه توجه کرده باشد، امروز متوجه قضاوت غم‌انگیز بارک اوباما در تصمیمش هست؛ زمانی که تصمیم سرنوشت‌ساز را گرفت و نیروهای ما را در سال ۲۰۱۱ از عراق بیرون کشید. این تصمیم منجر به ظهور گروه «دولت اسلامی» (داعش) شد. همچنین موجب افزایش درگیری ایران در جنگ‌های نیابتی خطرناک در سرتاسر منطقه شد؛ از جمله تصاحب عراق توسط ایران به‌عنوان نایب (ص ۶۱ کتاب «میدان مبارزه»).

بازنشستگی زودتر از موعد فلین از وزارت دفاع خبرساز بود. در سال ۲۰۱۴ ایمیلی خصوصی از کالین پاول، وزیر خارجه سابق آمریکا در دوران جورج بوش، افشا شد که در آن گفته بود فلین در وزارت دفاع بحران ایجاد می‌کرده، به همکارانش توهین می‌کرده و به سیاست‌گذاری‌های کلان توجهی نمی‌کرده است.

شامگاه اول فوریه رکس تیلرسون در حالی رای اعتماد آورد و وزیر امور خارجه دونالد ترامپ شد که ساعتی پیش از سوگند او، بیانیه فلین خبر از بحران جدیدی در مورد درگیری آمریکا با جنگ نیابتی ایران و عربستان در یمن و برنامه موشک‌های بالستیک ایران می‌داد.

بیشتر بخوانید: