۴۲ واقعیت درباره تغییرات اقلیمی در ایران

تغییرات اقلیمی یعنی تغییر شرایط درازمدت آب و هوایی اقلیم‌های زمین، به خاطر افزایش فزاینده دمای میانگین کره خاکی بر اساس فعالیت‌های انسانی،‌ شامل ایران هم می‌شود. هرچند اطلاع‌رسانی درباره این موضوع به جامعه علمی و بخشی از سیاست‌مدارها و فعال‌های اجتماعی و محیط‌زیستی محدود مانده است.

این مطلب چند واقعیت در موضوع تغییرات اقلیمی را با توجه به اقلیم ایران فهرست می‌کند:

۱ – انسان فراتر از ۴۵ سال است که متوجه تغییرات اقلیمی شده و در ابتدا شرکت سوخت‌های فسیلی اِکسان موبایل متوجه این موضوع شد. این شرکت، در ابتدا نسبت به این مساله سکوت اختیار کرد و بعد از آن هم توجه‌اش را به سرمایه‌گذاری در خلق ابهام و رد تغییرات اقلیمی معطوف کرد. برای همین از ۲۵ سال پیش تاکنون جدلی وجود دارد که تغییرات اقلیمی ساخته دست انسان است یا نه.

۲ – حداقل ۹۷ درصد و حداکثر ۹۹.۹۹ جامعه علمی جهان تایید می‌کنند که تغییرات اقلیمی واقعی است و به خاطر فعالیت‌های انسان.

۳ – در حقیقت والدین ما بایستی کار جدی بر روی تغییرات اقلیمی را شروع می‌کردند، ولی تا همین‌الان کار جدی در زمینه کند کردن روند این تغییرات انجام نشده است.

۴ – تغییرات اقلیمی باعث ششمین عصر انقراض بزرگ در زمین شده است. این بدین معناست که ما در طول عمر خودمان شاهد این خواهیم شد که دو سوم گونه‌های جانوری و گیاهی در خشکی و دریا منقرض خواهند شد. این انقراض می‌تواند انسان و یا تمدن بشری را هم تهدید کند.

۵ – برای ادامه حیات بر زمین، به‌خصوص برای انسان، بایستی افزایش دمای میانگین کره خاکی از ۲ درجه سانتی‌گراد بیشتر نشود. تا همین‌الان دمای زمین ۰.۸۷ درجه سانتی‌گراد نسبت به شروع عصر صنعتی شدن بیشتر شده است. پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۲۰ دمای زمین در حدود ۱ درجه و تا سال ۲۰۵۰ در حدود ۲ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر شده باشد. شبیه‌سازی‌های رایانه‌ای می‌گویند بسته به مدل‌های مختلف فعالیت بخش‌های دولتی و خصوصی، همچنین مردم زمین، تا سال ۲۱۰۰، دمای میانگین زمین ۳ تا ۷ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر خواهد بود.

۶ – برای اینکه روند گرمایش زمین را کند کرد، باید برای رهایی سریع و مؤثر از مصرف کربن برنامه‌ریزی کرد، این برنامه‌ها را به سرعت اجرایی کرد و به نتیجه رساند.

۷ – این بدین معناست که در کل جهان،‌ از جمله ایران، حداقل سه چهارم منابع سوخت‌های فسیلی، شامل بر انواع نفت،‌ گاز و ذغال سنگ بایستی امن در دل خاک باقی بمانند.

۸ – این یعنی هیچ پروژه گسترش استخراج، جابه‌جایی، عرضه و فروش سوخت‌های فسیلی در ایران هم نبایستی پیشنهاد و یا اجرایی بشود.

۹ – اقتصاد ایران معتاد به مصرف سوخت‌های فسیلی است. بودجه کشور بر پایه فروش منابع طبیعی شامل بر این سوخت‌ها بسته می‌شود. بر پایه منابع طبیعی، ایران وام می‌گیرد و یا تجارت می‌کند.

۱۰ – در کنار ناکارآمدی نحوه مصرف،‌ به‌خصوص در کشاورزی و دامداری، تغییرات اقلیمی باعث شده تا ایران دچار بحران کمبود آب بشود.

۱۱ – خشکسالی در ایران پایانی نخواهد داشت، در حقیقت عنوان درست بیان کمبود آب در ایران، خشکیدگی است: تا زمانی که دمای میانگین زمین افزایش پیدا کند، روند خشک شدن ایران هم ادامه پیدا خواهد کرد.

۱۲ – اگر همین لحظه، هیچ آدمی در هیچ کجای زمین هیچ گاز گلخانه‌ای دیگری به اتمسفر زمین نفرستد، حجم انباشت گازهای گلخانه‌ای در زمین تا حدود ۶۰ سال دیگر به گرمایش فزاینده زمین ادامه خواهند داد و در این فاصله، دمای زمین تا ۱.۵ درجه سانتی‌گراد گرم‌تر از شروع عصر صنعتی شدن خواهد شد.

۱۳ – ایران باید برای آب، خشکیدگی، کشت محصول و دامداری و مصرف شهری و روستایی آب، انرژی و خاک، راه‌حل‌های بومی پیدا کند.

۱۴ – تغییرات اقلیمی با اسم آلودگی هوا، نابودی خاک، بیماری در انواع گونه‌های گیاهی و جانوری مورد مصرف انسان، گسترش بیماری‌ها در انسان، افسردگی و اندوه، مهاجرت به خاطر خالی از سکنه شدن فراتر از ۴۲ هزار روستای کشور و عنوان‌های دیگر، همین‌ الان در ایران آدم می‌کشد یا بیمار می‌کند یا به اقتصاد و جامعه ضربه می‌زند.

۱۵ – یکی از دلایل شروع جنگ داخلی سوریه، تغییرات اقلیمی و خشکسالی گسترده در این سرزمین بود. ایران هم ممکن است به خاطر گسترش تغییرات اقلیمی دچار جنگ داخلی بشود.

۱۶ – مرگ دریاچه ارومیه نماد اوج تغییرات اقلیمی در ایران به خاطر فعالیت‌های انسان است. این دریاچه بعد از مرگ کامل خود، می‌تواند فراتر از ۱۰ میلیون نفر را آواره کند و بخشی سرسبز از ایران را تبدیل به یک ویرانه بکند.

۱۷ – دیگر دریاچه‌ها، رودخانه‌ها و منابع آب و خاک ایران هم در گذر تغییرات اقلیمی به مرگ نزدیک‌تر می‌شوند.

۱۸ – تغییرات اقلیمی بحث یک گروه خاص سیاسی، مذهبی یا محیط‌ زیستی نیست. این یک سوژه ملی است، بایستی یک بحث ملی در حول محور آن وجود داشته باشد تا بتوان با تکیه بر خرد جمعی، به راه‌حل‌های بومی برای کنترل آن و مقابله با رویدادهای خشن آن پرداخت.

۱۹ – ایران یکی از اصلی‌ترین تولیدکننده‌های گازهای گلخانه‌ای در دنیاست. رئیس سازمان محیط‌ زیست کشور می‌گوید ایران هفتمین تولید کننده دنیاست. در آمارهای دیگر، رتبه ایران را در میان حدود ۲۰۰ کشور دنیا، در جایگاه دوازدهم هم قرار داده‌اند.

۲۰ – ایران عضو پیمان پاریس است ولی تنها تعهد به کاهش ۴ درصدی تولید گازهای گلخانه‌ای نسبت به سطح تولید در سال ۲۰۱۲ میلادی را داده است. ایران همچنین تعهد کرده بود که در صورت لغو کامل تحریم‌ها، انتشار گازهای گلخانه‌ای خود را تا ۱۲درصد خواهد کاست. این تغییر باعث کند شدن روند تغییرات اقلیمی در داخل ایران یا سطح جهان نمی‌شود.

۲۱ – چند مدل تحقیق جامع به انجام رسیده‌اند که چطور ایران می‌تواند تا سال ۲۰۵۰ میلیاردی، ۱۰۰ درصد نیاز انرژی خودش را از انرژی‌های تجدیدپذیر کسب کند و اقتصادی رها از کربن داشته باشد.

۲۲ – برای رسیدن به چنین آینده‌ای، ایران نیازمند اراده جمعی بر پایه آگاهی‌رسانی عمومی و تکیه بر خرد جمعی برای دست‌یابی به راه‌حل‌های بومی است.

۲۳ – تغییرات اقلیمی مهلک است: سازمان خور و بار و کشاورزی ملل متحد در سال ۲۰۱۴ در اجلاس خود در شهر رم ایتالیا گفت جهان تنها در حدود ۶۰ سال دیگر خاک برای کشت محصول دارد. روش‌های مخرب کشت در کنار دیگر عوامل از جمله تغییرات اقلیمی پایه نابودی خاک هستند. نابودی خاک شامل ایران هم می‌شود.

۲۴ – به جز نابودی خاک، بالا آمدن سطح آب دریاها به خاطر افزایش فزاینده دمای میانگین زمین هم شامل بر ایران می‌شود. شبیه‌سازی نشنال جئوگرافیک می‌گوید بخش‌های قابل‌توجه از استان‌های خوزستان، بوشهر، سیستان و بلوچستان و هرمزگان در جنوب، همچنین گلستان، مازندران و گیلان در شمال به زیر آب خواهند رفت یا هم‌اکنون به زیر آب رفته‌اند.

۲۵ – بانک جهانی می‌گوید تا سال ۲۰۳۰، در جهان ۲۳ هزار میلیارد دلار سرمایه‌گذاری برای تولید انرژی‌های نوین، بهبود زیرساخت‌ها به منظور افزایش کارآمدی مصرف انرژی، آب و خاک صورت خواهد گرفت. همچنین نظام ساختمان‌سازی و حمل‌ونقل متفاوت خواهد شد. ایران نیازمند اراده است تا صاحب بخشی از این سرمایه برای تغییر آینده نزدیک خود باشد.

۲۶ – دولت ایران برنامه‌ای جامع در برابر افزایش دمای میانگین زمین تا ۲ درجه سانتی‌گراد ندارد.

۲۷ – دولت ایران برنامه‌ای جامع برای مقابله با افزایش فراتر از ۲ درجه سانتی‌گراد ندارد.

۲۸ – مذهب در ایران نسبت به تغییرات اقلیمی جبهه نگرفته است. به جز کلیسای کاتولیک که پیرو پاپ فرانسیس است. پاپ فرانسیس یک فتوای مذهبی در موضوع مقابله و کنترل تغییرات اقلیمی برای سرتاسر جهان، از جمله پیروانش در ایران، منتشر کرده است.

۲۹ – رسانه‌های ایرانی نسبت به تغییرات اقلیمی منفعل هستند. تعداد چهره‌های رسانه‌ای آشنا به این موضوع در داخل و خارج از کشور به تعداد انگشت‌های دست نمی‌رسد. روزنامه‌های کشور صفحه مخصوص تغییرات اقلیمی ندارند، این موضوع اصلی برنامه‌های تلویزیونی و رادیویی با زمان پخش منظم در کشور نیست.

۳۰ – در موضوع تغییر روند تغییرات اقلیمی یا کنترل آن، زمان چندانی برای ایران و جهان باقی نمانده است. هر سال، دمای میانگین زمین رکورد سال قبل را می‌شکسند. هر ماه، دمای میانگین ماه زمین رکورد ماه‌های قبلی را می‌شکند.

۳۱ – برای ادامه حیات، تعداد ذره‌های دی اکسید کربن در هر ۱ میلیون ذره جو بایستی کمتر از ۳۵۰ باقی بماند. در آخرین آمار منتشر شده برای ماه نوامبر ۲۰۱۶، این رقم میانگین نزدیک به ۴۰۶ بود. افزایش این رقم از ۴۵۰ و اوج گرفتن آن به ۵۰۰، زندگی برای انسان را ناممکن خواهد کرد. همین‌الان افزایش این رقم از ۴۰۰، زندگی گونه‌های جانوری حیاتی برای انسان، مانند زنبور عسل را به خطر انداخته است.

۳۲ – ایران در موضوع تغییرات اقلیمی در وضعیت جنگی است. برای آنکه بتوان خسارت‌های این جنگ را کنترل کرد، بایستی همین‌الان برنامه‌ریزی کرد، این برنامه‌ها را اجرایی کرد و شاهد نتایج آن شد.

۳۳ – هر ایرانی می‌تواند رد پای کربنی خودش را کوچک‌تر کند. این ارتباطی مستقیم به دولت یا سازمان‌های خصوصی ندارد، بلکه بسته به تلاش فردی است.

۳۴ – یک راه ساده کنترل رد پای کربنی، تغییر نگرش نسبت به خریدهای روزانه است. آدمی هر مرتبه به خرید می‌رود، دست به انتخابی می‌زند که می‌تواند دنیایی را تغییر بدهد. فقط کافی است توجه به این بشود که هر تولید چقدر آب، زمین و انرژی مصرف کرده تا به دست خریدار برسد و محصولی که کمترین آسیب به اقلیم می‌زند برای خرید انتخاب بشود.

۳۵ – فعالیت‌های انسان در هر نقطه دنیا، بر بقیه جهان هم تاثیر می‌گذارد. به عنوان مثال، اگر شما در ایران زندگی می‌کنید، به عنوان یک ایرانی مسئول ذوب شدن ۱۰ تا ۲۰ متر مربع از یخ‌های قطب شمال هستید.

۳۶ – قطب‌ها همانند سیستم تهویه کره زمین عمل می‌کنند. خراب شدن قطب‌ها، به معنای تشدید خسارت‌های ناشی از رویدادهای خشن آب و هوایی در ایران و دیگر اقلیم‌های جهان است. به طور مشخص، کم شدن یخ‌های قطب، باعث افزایش خشکیدگی در ایران می‌شود.

۳۷ – در این میان باید مرتب در خاطر داشت که هر سال، رکورد گرم‌ترین سال تاریخ معاصر بشر شکسته می‌شود. هر ماه، رکورد گرم‌ترین ماه تاریخ بشر شکسته می‌شود. این روند بیشتر از ۱۰سال است که ادامه دارد.

۳۸ – یک گام اصلی برای تغییر روند، قطع سوبسیدهای مستقیم صنعت سوخت‌های فسیلی است. در دنیا، هر دقیقه، ۱۰ میلیون دلار سوبسید به جیب این صنعت می‌رود. این جدا از سوبسیدهای غیر مستقیم مثل ارتش، پلیس، جاده‌ها، وام‌های کم بهره، قراردادهای تضمینی و غیره است که نصیب این صنعت می‌شود.

۳۹ – قیمت تولید سوخت‌های تجدیدپذیر از طریق نور خورشید و باد، در شش سال اخیر در سطح دنیا، ۶۰ و ۸۰ درصد کاهش پیدا کرده است.

۴۰ – بیش از یک سال است که زغال سنگ دیگر ارزان‌ترین روش تهیه انرژی در دنیا نیست. بعضاً باد و خورشید، ارزان‌ترین روش تهیه انرژی در دنیا هستند.

۴۱ – در نهایت اینکه فقط یک زمین و یک ایران وجود دارد. هیچ ایران یا کره خاکی دیگری یدکی جایی پنهان باقی نمانده. نابودی اقلیم، به معنای نابودی شانس حیات انسان بر آن است.

۴۲ – داده‌های علمی کافی وجود دارند که تغییرات اقلیمی چطور شکل گرفته است. شبیه‌سازی‌های کافی وجود دارد که در آینده نزدیک چه خواهد شد. فن‌آوری لازم برای کند کردن روند تغییرات اقلیمی وجود دارد. پول کافی در دست انسان است. اراده لازم است تا روند تغییر متفاوت بشود. این اراده به انتخاب تک به تک انسان‌های بر روی زمین، از جمله ایرانی‌ها بستگی دارد.