جشنواره فیلم فجر: زیاده‌خواهی سینماگران یا داوران ناشی؟

رضا امیری صالحی، وزیر ارشاد اسلامی وعده داده بود که سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر در آرامش به پایان برسد. این جشنواره اما یکی از پرحاشیه‌ترین دوره‌هایش در سال‌های اخیر را پشت سر گذاشت: در کمتر از یک روز بعد از اعلام اسامی نامزدهای سیمرغ‌های سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر، برخی فیلم‌ها در اعتراض به داوری‌ها از شرکت در جشنواره فیلم فجر انصراف دادند.

عوامل فیلم‌های «خفگی» ساخته فریدون جیرانی، «سد معبر» به‌ کارگردانی محسن قرایی، «ماجرای نیمروز» ساخته محمد حسین مهدویان، «ویلایی‌ها» ساخته منیر قیدی، «بیست و یک روز بعد» به کارگردانی محمدرضا خردمندان، «فصل نرگس» ساخته نگار آذربایجانی و «به کارگر ساده نیازمندیم» به کارگردانی منوچهر هادی به روند داوری‌ها معترض‌اند.

کار به آنجا رسیده است که در برنامه هفت که از تلویزیون جمهوری اسلامی پخش شد، بهروز افخمی، مجری این برنامه از حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی کشور خواست استعفا دهد.

«ماجرای نیمروز»

به نظر می‌رسد حساسیت ویژه‌ای باشد بر سر تریلر سیاسی «ماجرای نیمروز» که مضمون آن مقابله با مجاهدین خلق در سال‌های دهه ۱۳۶۰ است. در تریبون‌های علنی و قانونی در داخل رژیم متکلم وحده است، و از این رو پیشاپیش می‌توان دانست که «ماجرای نیمروز» چه ماجرایی دارد.

مجری برنامه هفت در هم‌آوایی با برخی رسانه‌های وابسته به سپاه و محافل اطلاعاتی این ادعا را مطرح کرد که داوران به خاطر تابعیت دوگانه‌شان و وحشت‌شان از مجاهدین خلق از فیلم «ماجرای نیمروز» تجلیل نکرده‌‌اند.

حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی ایران در پاسخ گفت:

«شما داوران را متهم کردید که به دلیل دوتابعیتی و ترس از منافقین به فیلمی رای نمی‌دهند. این تهمت را چگونه می‌خواهید جبران کنید؟»

«ماجرای نیمروز»، ساخته محمد حسین مهدویان روایتی‌ست پرحادثه از درگیری مأموران اطلاعاتی با طرفداران و اعضای سازمان مجاهدین خلق در سال‌های دهه ۱۳۶۰ از دریچه چشم مأموران اطلاعاتی و بر اساس قهرمان‌سازی از آن‌ها بر گرته فیلم‌های اکشن در سینمای جهان. عشق سرکوب‌شده و پنهانی یک مأمور اطلاعاتی به نام حامد به دختری به نام سهیلا از طرفداران مجاهدین خلق چاشنی عاطفی فیلم است.

منتقدی در «رجانیوز» درباره این فیلم نوشته است:

«اگر "ماجرای نیمروز" را نسازیم، با فایل صوتی منتظری تاریخ را برایمان خواهند ساخت.»

زیاده‌خواهی سینماگران؟

این انتقادها اما تازگی ندارد. در سال ۹۴ هم رسانه‌های نزدیک به سپاه و محافل اطلاعاتی و حلقه‌هایی از «اصول‌گرایان» از اینکه فیلم «بادیگارد» ساخته ابراهیم حاتمی‌کیا درباره یک محافظ جان بر کف در فهرست بهترین فیلم، بهترین کارگردانی و بهترین فیلمنامه جشنواره فیلم فجر قرار نداشت، هیأت داوران این جشنواره سینمایی را به چالش کشیدند.

در سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر اما دایره این اعتراض‌ها گسترده‌تر شده است.

منیر قیدی، کارگردان و فیلمنامه‌نویس فیلم سینمایی «ویلایی‌ها» درباره زندگی همسران فرماندهان جنگ ایران و عراق با اعلام انصرافش از شرکت در رقابت فجر نوشته است که این فیلم «ادایِ  دِین به مقطعِ مهمی از تاریخ این سرزمین و به دست آوردن دلِ خانواده‌های شهدا و جانبازان دریا دل» است. به همین جهت او «این دستاورد آسمانی» را با «جدال‌های حقیرانه و کوربینانه رقابت‌های زمینیان در گل مانده» تاخت نمی‌زند.

مسعود سلامى (نامزد بهترین فیلمبرداری برای «گشت۲ »/ درباره گشت ارشاد) و محسن نصراللهى (نامزد بهترین طراحی صحنه برای «بدون تاریخ، بدون امضاء») نیز اعلام انصراف کرده‌اند.

عوامل فیلم «خفگی» ساخته فریدون جیرانی هم در اعتراض به اینکه این فیلم حتی در فهرست نامزدهای سیمرغ نبوده است به «ناداوری‌ها» اعتراض کرده‌اند. کار به آنجا رسید که حتی انجمن طراحان، مدیران و دستیاران جلوه های ویژه میدانی سینمای ایران نیز در بیانیه‌ای نسبت به نامزد شدن ارشا اقدسی در بخش جلوه‌های ویژه میدانی سی و پنجمین جشنواره فیلم فجر اعتراض کرد.

محمدمهدی دادگو، محمدرضا تخت کشیان ، شهرام اسدی ، محمدرضا هنرمند، اکبر نبوی، ایرج رامین‌فر و رویا نونهالی داوری بخش سودای سیمرغ سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر را به عهده دارند. آن‌ها در بیانیه‌ای که پنجشنبه ۲۱ بهمن انتشار دادند، با توضیح شیوه داوری خود سینماگران معترض را دعوت کرده‌اند که به جای «زیاده‌خواهی» به حقوق دیگران احترام بگذارند:

«تمایل به زیاده‌خواهی و حضور نامزد در تمام رشته‌های سینمایی به بهای حذف دیگران امری عقلانی و عادلانه نیست و ما نیز چنین نکردیم.»

حجت‌الله ایوبی، رئیس سازمان سینمایی ایران در گفت‌وگو با خبرگزاری کار ایران (ایلنا) اعلام کرده که بعد از پایان سی و پنجمین دوره جشنواره فیلم فجر، کمیته‌‌ای برای بررسی روند داوری‌ها و آسیب های این جشنواره سینمایی تشکیل می‌شود.

جشنواره فیلم فجر شامگاه ۲۱ بهمن برگزیدگانش را اعلام می‌کند.

بیشتر بخوانید: