شرط اپوزیسیون سوریه برای صلح: برکناری اسد و تشکیل یک دولت موقت

کمیته عالی مذاکرات (اچ ان سی)، مهم‌ترین تشکل سیاسی سوریه اعلام کرده است که در مذاکرات صلح ژنو که قرار است ۲۰ فوریه برگزار شود، تشکیل یک دولت موقت را به عنوان یکی از پیش‌شرط‌های صلح در سوریه به بحث می‌گذارد.

سلیم موصلیت، سخنگوی کمیته عالی مذاکرات به خبرگزاری روبترز گفته است که اپوزیسیون سوریه همچنان مصمم است که بشار اسد در دولت موقت نباید نقشی ایفا کند.

به گفته موصلیت «اگر اسد همچنان بر سر کار بماند بهای سنگینی که مردم سوریه متحمل شدند، بی‌فایده بوده است.»

نخستین دور مذاکرات صلح سوریه، دوشنبه ۲۳ ژانویه در آستانه، پایتخت قزاقستان آغاز شد، اما بعد از دو روز بدون دستیابی به نتیجه مشخصی به پایان رسید. در پایان اجلاس بیانیه مشترکی هم صادر شد، اما گروه‌های شورشی از امضای آن خودداری کردند. سپس سرگئی لاوروف، وزیر خارجه روسیه از رهبران اپوزیسیون سوریه دعوت کرد که برای گفت‌و گو درباره جنگ داخلی سوریه و چشم‌انداز صلح در این کشور به مسکو سفر کنند.

کمیته عالی مذاکرات ۱۲ فوریه موفق شد در ریاض بر سر اعضای هیأتی برای شرکت در اجلاس ژنو به توافق برسد.

سلیم موصلیت به رویترز گفته است کمیته عالی مذاکرات همه گروه‌های سیاسی مخالف اسد را زیر سقف خود گرد آورده و اکنون قصد دارد در مذاکرات صلح ژنو بر سر جانشینی برای بشار اسد گفت‌وگو کند. مهم‌ترین وظیفه جانشین اسد در وهله اول صیانت از صلح در سوریه خواهد بود.

بشار اسد اما از ابتدا انجام هرگونه مذاکره درباره تعیین جانشین برای خودش را رد کرده است.

استفان دی میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه که در حال حاضر در ایتالیا به سر می‌برد به رویترز از احتمال صدور قطع‌نامه‌ای در سازمان ملل برای پایان درگیری‌ها و خاتمه جنگ داخلی در سوریه خبر داده است.

به گفته دی میستورا، دستیابی به صلح در سوریه علاوه بر تشکیل یک دولت موقت، مستلزم یک قانون اساسی تازه و همچنین برگزاری انتخابات ریاست جمهوری با نظارت سازمان ملل است.

سال گذشته هم چنین پیشنهادهایی مطرح شده بود اما حکومت اسد همه این پیشنهادها را رد کرد.

دی میستورا به رویترز گفته است: «دولت اسد باید این واقعیت را بپذیرد که در اجلاس ژنو بحث بر سر آینده سوریه است.»

یکی از موضوعات مورد بحث در مذاکرات آستانه و مسکو پیش‌نویس قانون اساسی تازه‌ای برای سوریه بود که به دستور ولادیمیر پوتین تهیه شده است. کمیته عالی مذاکرات (اچ ان اس) اما در ریاض اعلام کرده بود که قدرت‌های خارجی حق ندارند نظام آتی سوریه را بدون نظرخواهی از شهروندان سوریه تعیین کنند.

اجلاس ژنو با ابتکار روسیه و با مشارکت ترکیه برگزار می‌شود. ترکیه همواره خواهان برکناری بشار اسد بوده است. رجب طیب اردوغان روز گذشته در سفرش به بحرین به طرز کم‌سابقه‌ای از نقش ایران در عراق و سوریه انتقاد کرده بود. اردوغان گفته بود:

«در عراق نیز ملیت‌گرایی فارس وجود دارد. همراه با این ملیت‌گرایی، تجزیه‌طلبی نیز در عراق موضوعیت دارد. باید جلوی اینها را بگیریم. شرایط یکسانی نیز در سوریه وجود دارد.»

کمیته عالی مذاکرات (اچ ان سی) در سایه این تحولات به مذاکرات ژنو در سال ۲۰۱۲ استناد می‌کند که تشکیل یک دولت موقت و برکناری اسد را به عنوان یکی از پیش‌شرط‌های صلح در سوریه مطرح کرده بود.

رویترز گزارش می‌دهد که دولت بشار اسد در مناطقی که شورشیان را به عقب رانده در حال مذاکره با مقامات محلی‌ست با این هدف که از بروز ناآرامی‌های تازه در این مناطق جلوگیری کند.

از سوی دیگر، شورشیان مسلح سوریه تهدید کرده بودند که به دلیل عدم پایبندی روسیه به آتش‌بس در مذاکرات صلح آستانه که پیش‌درآمدی برای اجلاس ژنو است شرکت نمی‌کنند. با این حال یکی از مسئولان هیئت نمایندگی شورشیان که در دور قبلی مذاکرات شرکت داشت چهارشنبه ۱۵ فوریه اعلام کرد که هیأت کوچکی از سوی مخالفان در آستانه حضور خواهد یافت.

استفان دی میستورا، نماینده ویژه سازمان ملل در امور سوریه به رویترز گفته است: «ما تلاش می‌کنیم که گروه‌های اپوزیسیون را متقاعد کنیم که بر سر اهداف مشترکی با هم به توافق برسند. در غیر این صورت دولت اسد ممکن است باز بهانه بیاورد که معلوم نیست با چه کسی به عنوان اپوزیسیون باید مذاکره کند.»

دولت بشار اسد اعلام آمادگی کرده که پیش از برگزاری مذاکرات صلح سوریه در ژنو، برای اعتمادسازی، گروهی از زندانیان را با شورشیان سوریه مبادله کند.

مذاکرات صلح سوریه:

در آستانه (با شورشیان مسلح)

در ژنو (با اپوزیسیون سیاسی)