تردید محتاطانه اصلاح‌طلبان درباره حمایت جمهوری اسلامی از بشار اسد

نخستین نشانه‌های تردید اصلاح‌طلبان در درستی سیاست‌های جمهوری اسلامی در سوریه یا نظر شخصی یکی از شخصیت های اصلاح‌طلب؟ علی شکوری‌راد، سیاستمدار اصلاح‌طلب ایرانی که در سال ۱۳۸۹ به خاطر حمایتش از میر حسن موسوی بازداشت شد، اما با شفاعت یکی از علمای قم به دستور علی خامنه‌ای از زندان آزاد شد، اعتقاد دارد که بقای بشار اسد نامعلوم است، احتمال تجزیه سوریه وجود دارد و این احتمال هم که روسیه و ترکیه، ایران را در مذاکرات صلح سوریه کنار بگذارند وجود دارد.

دبیرکل حزب اتحاد ملت می‌گوید بهتر بود ایران به جای جانبداری از بشار اسد و دخالت در جنگ داخلی سوریه با عربستان سعودی و کشورهای حاشیه خلیج فارس روابط بهتر و پردوام‌تری ایجاد می‌کرد.

علی شکوری‌راد در گفت‌وگویی که روزنامه‌نگاری به نام مهسا صفایی با او انجام داده می‌گوید اگر دولت سوریه تغییر کند، به دلیل حمایت بی‌دریغ جمهوری اسلامی از بشار اسد، ایران بخت ارتباط با دولت جایگزین سوریه را از دست می‌دهد:

«چنانچه [روسیه و ترکیه] به توافق برسند که اسد از قدرت برکنار شود ما جایگاه و پایگاهی در سوریه نداریم و هزینه‌هایمان سوخت می‌شود. اگر چه تاکنون حاصل هزینه‌ها حفظ بشار اسد بوده، اما بقای آن نامشخص است.»

دبیر کل حزب اتحاد ملت بر آن است که اگر جمهوری اسلامی در جنگ داخلی سوریه به جای حمایت از بشار اسد، از خواسته‌های مردم سوریه دفاع می‌کرد و در صدد تعدیل و اصلاح دولت اسد برمی‌آمد، اتحاد استراتژیکش با سوریه را به خطر نمی‌انداخت:

«اگر نقش ایران در این تشنج، واسطه گری تا حد تعدیل دولت و تحقق مطالبات مردم سوریه باقی می‌ماند، بدون شک بهتر و خیال ما هم از جهت تغییر دولتمردان فعلی سوریه راحت تر بود، چرا که هر مجموعه‌ای غیر از بشار اسد هم اگر به قدرت می‌رسید بعید بود که اتحاد استراتژیک با ایران را نقض کند.»

پیشینه اتحادی که شکوری‌راد از آن سخن می‌گوید به سال‌های نخستین انقلاب ایران و حمایت حافظ اسد از آیت‌الله خمینی می‌رسد. در سال‌های جنگ ایران و عراق، به دلیل اختلاف حافظ اسد با صدام حسین، روابط بین ایران و سوریه انسجام بیشتری پیدا کرد.

شکوری‌راد که از طرفداران «خط امام» است  تلویحاً می‌گوید جانبداری از بشار اسد، جمهوری اسلامی را به دامن روسیه انداخته است:

«اتحاد ما با روسیه تبعات منفی زیادی دارد. زمانی که ما به یک سمت خاص، تمایل و غش کنیم بخصوص اگر همسایه و قدرتمند باشد، در چارچوب سیاست‌های او قرار می‌گیریم و این به ضرر استقلال سیاسی ماست.»

او هشدار می‌دهد که نباید چندان به بازی‌های روسیه دل خوش کرد:

«باید به یک گفت‌وگوی سازنده با کشور عربستان دست پیدا کنیم و اگر باب این گفت‌وگو باز شود، تأثیرگذاری و امیدواری بیشتری در جهان اسلام شکل می‌گیرد.»

شکوری‌راد پیش‌بینی کرده است که روسیه و ترکیه به زودی بر سر برکناری اسد و تشکیل یک دولت موقت در این کشور به توافق می‌رسند. این سیاستمدار اصلاح‌طلب هشدار می‌دهد که اگر ایران در چنین شرایطی به تنهایی به حمایتش از اسد ادامه دهد، با «چالش‌های پرهزینه» مواجه خواهد شد.

مذاکرات صلح سوریه در دو مرحله انجام می‌شود. در وهله اول: با شورشیان مسلح در آستانه پایتخت قزاقستان و در وهله دوم با اپوزیسیون سیاسی سوریه در ژنو. مذاکرات با شورشیان شکست خورد. در مذاکرات ژنو هم ایران نقش بسیار کمرنگی دارد.

بیشتر بخوانید:

مذاکرات صلح سوریه:

در آستانه (با شورشیان مسلح)

در ژنو (با اپوزیسیون سیاسی)