۸ مارس: زنان در زمانه بحران‌ها

یک هشت مارس دیگر رسیده، و جهان هنوز تا برابری فاصله بسیار دارد. تغییرات سیاسی و روی کارآمدن نیروهای سیاسی افراطی یا پوپولیست‌هایی که یک حاصل وعده‌هایشان بازگرداندن جهان به سمت سیاست‌های نابرابر جنسیتی است، در کنار خشونت فراگیر برآمده از بحران‌های جنگ و مهاجرت به سود زنان نبوده‌اند. در ایران از یک هشت مارس تا هشت مارس بعدی، نبرد بر سر حقوق اولیه انسانی، اجتماعی و سیاسی زنان ادامه دارد.

با این حال، زنان از خیابان‌های نیویورک تا تهران، در نهادهای مدنی و در محیط‌های خصوصی و خانوادگی، دست از مبارزه نکشیده‌اند. یک سال دیگر پیش روی مبارزات زنان برای تحقق برابری جنسیتی است.

پرونده "زمانه" را که برگزیده‌ای از مطالب منتشر شده درباره عرصه‌های مختلف مبارزه زنان در ایران و جهان است، به مناسبت هشت مارس بخوانید.

زنان در جهان

گاردین گزارشی از کشف خانه‌ای در لبنان منتشر کرده که در آن ده‌ها زن سوری به بردگی جنسی واداشته شده‌اند. این زنان شکنجه شده‌اند، سقط جنین کرده‌اند و به بیماری‌های مقاربتی دچار شده‌اند. اخبار کشف این خانه لبنان را در شوک فرو برده است.

سازمان ملل می‌گوید که ۸۰ درصد زنان نیجریه‌ای که در نیمه نخست سال ۲۰۱۶ با قایق به ایتالیا آمده‌اند، برای تن‌فروشی قاچاق شده‌اند. قاچاقچیان از مراکز پذیرش پناهندگان برای ورود زنان استفاده می‌کنند و سپس آنها را به تن‌فروشی در سراسر اروپا وا می‌دارند.

برکسیت چه اثری بر زندگی زنان خواهد داشت؟ این سوال بسیار مهم است اما پاسخ به آن آسان نیست. نه فقط به خاطر اینکه موضوع پیچیده است، بلکه به خاطر اینکه زنان از گفت‌وگو درباره این موضوع کنار گذاشته شده‌اند.

آزاده دواچی- در سال‌های گذشته با به وقوع پیوستن چندین عملیات تروریستی، چالش زیادی برای توجیه مذهب و توسعه آن در غرب و به خصوص در میان زنان در گرفته است. این مساله موجب شده که در برخی موارد به دلیل اینکه نقد هرنوع از محدودیت‌های علیه زنان مسلمان به اسلام هراسی مبدل نشود، بسیاری از قوانین و به خصوص مساله زنان در این میان همچنان در حاشیه باقی بماند.

فاطمه اختصاری- ترامپ با وجود زبان جنسیت زده و ضد زنش، رییس جمهوری آمریکا شد اما کاربرد زبان جنسیت زده به او محدود نیست. این مقاله به تاثیرات زبان جنسیت زده و ضد زن سیاستمداران، هنرمندان و شخصیت‌های تاثیرگذار در جامعه می‌پردازد.

زنان و اینترنت

آزاده دواچی- مساله قتل‌های ناموسی که در گذشته وجود داشته اکنون با گسترده شدن فضای مجازی شکل دیگری به خود گرفته است و در جامعه ایران به یکی از ابزار اصلی اعمال خشونت، قتل، تهدید و کنترل زنان در خانه و در بیرون از خانه تبدیل شده است.

آزاده دواچی- سرعت رشد ارتباطات در دهه‌های گذشته تاثیر بسیاری بر روابط زن و مرد در اجتماع گذاشته است. این تاثیرات عمراه با رشد فضای مجازی و توسعه شبکه‌های متعدد در اینترنت تغییرات گسترده‌ای را در الگو‌های رفتاری زن و مرد و  نوع رابطه آنها در اجتماع به وجود آورده است.

زنان و جنسیت

فاطمه اختصاری- چرا ما کلمات را تقسیم بندی می‌کنیم و به دو جنس زن و مرد، دایره واژگانی متفاوتی را اختصاص می‌دهیم؟

زنان همه جا و همیشه این فشار را احساس کرده‌اند که باید بچه بیاورند. اما نظریه ساعت بیولوژیکی نظر نسبتا تازه‌ای است. سال ۱۹۷۸ واشنگتن پست تیتر زد: «ساعت‌ها برای زنان شاغل به صدا درآمده‌اند.» نویسنده مقاله نمی‌توانست تصور کند که این مضمون به زودی چقدر مورد توجه قرار خواهد گرفت.

در ایران مثل بسیاری از نقاط جهان، پریود یک تابوی اجتماعی است. آیینی در جسم زن که در سکوت و خفا برگزار می‌شود. حرف زدن از آن بی‌شرمی و نامیدن آن بی‌ادبی است. در چنین فرهنگی دسترسی به نوار بهداشتی یک عملیات مخفیانه و پلیسی است

شهزاده سمرقندی- هیچ وقت فکر نمی‌کردم که روزی برسد و دلم برای قاعده ماهانه‌ام تنگ بشود. یعنی وقتی که در ۴۰سالگی مجبور به جراحی و برداشتن رحم شدم تا به بیماری کم‌خونی که از نوجوانی با من همراه بود و باعث مشکلات زیاد جسمانی شده بود پایان دهم.

دنا دادبه- «کاش بچه‌دار نمی‌شدم. ماه‌های اول فکر می‌کردم این من هستم که تصمیم به مادر شدن گرفته‌ام ولی الان متوجه شده‌ام که جامعه این تصمیم را برای من گرفته بود.»

چند سال پیش درمورد ویرجینیا ولف سخنرانی می‌کردم. بعد از سخنرانی، در زمان پرسش و پاسخ، سوالی که ذهن تعدادی از حاضران را به خود مشغول کرده بود این بود که آیا ولف باید بچه‌دار می‌شد؟

آیا در ادبیات هم تابو وجود دارد؟ خشونت‌ و سکس همواره در ادبیات در جریان است. حتی مدفوع نیز در ادبیات به صراحت توصیف می‌شود اما در هر کتابی که تولد کودک به عنوان یک رویداد انسانی اتفاق می‌افتد، توصیف لحظه تولد حذف شده است.