آنچه باید درباره فرمان جدید ترامپ در مورد ویزا بدانیم
ترامپ سعی کرده در فرمان جدید نگرانی‌های دادگاه‌های تجدید نظر را برآورده کند و نشان دهد که فرمانش وجاهت قانونی دارد و به شهروندان آمریکایی صدمه نمی‌زند.
تظاهرات علیه فرمان اجرایی مهاجرتی ترامپ در واشنگتن دی‌سی - عکس از Susan Melkisethian
دونالد ترامپ فرمان اجرایی دیگری را امضا کرد که برپایه آن صدور ویزای «جدید» به مدت ۹۰ روز برای شهروندان شش کشور از جمله ایران متوقف می‌شود. ورود پناهندگان ایرانی به کشور آمریکا هم به مدت ۱۲۰ روز از تاریخ ۱۶ مارس ۲۰۱۷ به حالت تعلیق درآمد.
دونالد ترامپ، رئیس جمهوری آمریکا، صبح روز ۶ مارس / ۱۶ اسفند متن فرمان اجرایی دومش برای تعلیق صدور ویزا، مهاجرت و پناهنده‌پذیری از شش کشور ایران، لیبی، سومالی، سودان، سوریه و یمن را امضا کرد. اما اگر کسی پیش از تاریخ ۲۷ ژانویه هر نوع ویزا و یا اجازه ورود به آمریکا را دریافت کرده باشد، کماکان اجازه ورود خواهد یافت.
امضای فرمان مقابل دوربین نبود. تنها رکس تیلرسون وزیر امور خارجه و جان کلی، امنیت داخلی آمریکا در یک کنفرانس خبری شرکت کردند و در مورد فرمان جدید توضیح دادند. دقایقی بعد هم کاخ سفید، متن فرمان را منتشر کرد.
رئیس جمهوری آمریکا سعی کرده است در فرمان جدید نگرانی‌های دادگاه‌های تجدید نظر را برآورده کند و نشان دهد که
- فرمانش وجاهت قانونی دارد،
- به شهروندان آمریکایی، کسانی که اقامت دائم دارند، کسانی که خانه و زندگی‌شان در آمریکاست و با ویزای قانونی در این کشور هستند، و بستگان درجه اول این سه گروه صدمه نمی‌زند،
- همچنین موضوع کمترکردن صدمه ناشی از این فرمان به اقتصاد آمریکا را هم در نظر گرفته است.
در فرمان جدید تأکید، بیشتر بر فعالیت‌های تروریستی شش کشور موضوع محدودیت است. در شش پاراگراف جداگانه توضیحی در مورد هر کشور آمده است. همچنین به قوانین مصوب کنگره آمریکا در مورد این کشورها هم استناد شده است.
در متن فرمان از کلمات اسلام و مسلمان استفاده نشده این هم به خاطر نگرانی دادگاه تجدید نظر است که از دولت خواسته بود نشان دهد که چرا این فرمان نوعی منع ورود مسلمانان نیست.
ترامپ در فرمانش نوشته که با توجه به شرایط این شش کشور تا زمانی که که ارزیابی فرآیند غربالگری فعلی بررسی نشود «خطر انجام عملیات‌های تروریستی و یا آسیب زدن به امنیت ملی ایالات متحده آمریکا به شکل غیرقابل قبولی بالاست». رئیس جمهوری آمریکا نوشته است که تا زمان بهینه کردن غربالگری: من به طور موقت ورود اتباع ایران و... متوقف می‌کنم.»
۱۶ مارس: تاریخ اجرایی شدن فرمان
به موجب فرمان جدید ترامپ، تاریخ فرمان اول که ۲۷ ژانویه ۲۰۱۷ بود لغو و تاریخ ۱۶ مارس ۲۰۱۷ به عنوان تاریخ جدید اجرایی شدن فرمان ترامپ اعلام شد.
شامل چه کشورهایی می‌شود؟
فرمان در مورد «کشورهایی واجد نگرانی» است، به ویژه آنها که «فعالیت‌های تروریستی» می‌کنند: ایران، لیبی، سومالی، سودان، سوریه و یمن.
وزیر امنیت داخلی همراه با وزیر امور خارجه قدرت دارند که کشورهای دیگری را هم به لیست «کشورهایی واجد نگرانی» اضافه کنند.
نام کشور ایران در متن فرمان ۹ بار ذکر شده است. در یک پاراگراف جداگانه آمده «ایران از سال ۱۹۸۴ به عنوان یک کشور حامی تروریسم مشخص شده است.» در این پاراگراف به حمایت ایران از گروه‌های مختلف تروریستی، از جمله حزب الله، حماس و گروه‌های تروریستی در عراق اشاره شده است. همچنین آمده که ایران از القاعده نیز حمایت می‌کرده و ایران با ایالات متحده در تلاش مبارزه با تروریسم همکاری نمی‌کند.
صدور کدام ویزاها متوقف می‌شود؟
صدور ویزاهای «جدید» مهاجرتی و غیر مهاجرتی از جمله گردشگری، دانشجویی، کاری، به غیر از ویزاهای پزشکی اورژانسی به مدت ۹۰ روز از تاریخ ۱۶ مارس به حالت تعلیق درخواهد آمد. این تعلیق شامل ویزاهای عهده‌گیری ضمانت برای مهاجرت هم می‌شود مگر از طریق اقدام برای خانواده درجه اول و از جمله ازدواج و نامزدی.
کلمه کلیدی، قید «جدید» است. تمام کسانی که پیش از تاریخ ۲۷ ژانویه ۲۰۱۷ (تاریخ اجرای فرمان قبلی) ویزای معتبر دریافت کرده‌اند کماکان خواهند توانست وارد آمریکا بشوند. در دوران تعلیق هیچ ویزای جدیدی صادر نخواهد شد مگر برای کسانی شامل فرمان جدید نیستند (نگاه کنید به میان‌تیتر بعدی)، که بیشتر مربوط به کسانی است که اعضای خانواده درجه اول آنها شهروند و مقیم دائم آمریکا هستند.
تمام ویزاهایی که تا این لحظه در جریان بوده‌اند و به نتیجه نرسیده‌اند هم به مدت ۹۰ روز به حالت تعلیق درخواهند آمد.
در همه حال مأموران اداره کنترل مرزهای آمریکا می‌توانند ورود کسانی را هم که ویزا دارند ولی هنوز به آمریکا نیامده‌اند، در لحظه ورود متوقف کنند. به‌طور کلی بنا به قوانین آمریکا مأمور مرزبانی همیشه می‌تواند کسی که ویزا دارد را به درون مرزهای ایالات متحده آمریکا راه ندهد. این موضوع را که آیا مامور حق داشته، دادگاه تجدید نظر مشخص می‌کند.
چه کسانی شامل فرمان جدید نیستند؟
این فرمان شامل شهروندان آمریکایی نیست. شامل کسانی که تابعیت آمریکا را به هر شکلی دارند یا که اقامت دائم و کارت سبز دارند هم نمی‌شود.
همچنین اتباع خارجی که پیش از این فرمان در ایالات متحده برای یک دوره مداوم از کار، پژوهش، تحصیل، و یا دیگر فعالیت طولانی‌مدت ساکن شده‌اند، شامل این فرمان نمی‌شود. اگر چنانچه فردی با این شرایط پس از ۱۶ مارس ۲۰۱۷ از ایالات متحده آمریکا خارج باشد یا خارج شود و به دنبال ورود مجدد به ایالات متحده برای از سرگیری که فعالیت‌ها و زندگی‌اش باشد، شامل قوانین اجرایی دوران تعلیق نخواهد شد. هر تبعه خارجی که با ایالات متحده آمریکا «رابطه عمیق» دارد، اما پس از ۱۶ مارس در خارج از ایالات متحده به جهت کار، مطالعه، و یا دیگر فعالیت‌های قانونی بوده شامل این فرمان اجرایی نخواهد شد.
همچنین همه کسانی که روادید ورود به آمریکا شامل ویزای کار، دانشجویی، استعلاجی، گردشگری، کار و... را پیش از ساعت ۱۷ به وقت اداری ۲۷ ژانویه ۲۰۱۷ (تاریخ فرمان اول) دریافت کرده‌اند، همچنان اجازه دارند در دوران تعلیق ۹۰ روزه اگر چنانچه ویزاشان کماکان معتبر است، وارد آمریکا شوند.
هر تبعه خارجی که که موقعیت پناهندگی به او پیش از تاریخ ۱۶ مارس اعطا شده، همچنان اجازه ورود دارد. هر پناهنده که در حال حاضر در ایالات متحده آمریکاست و پذیرفته شده و همچنین هر فرد که به عنوان فرد حفاظت شده تحت کنوانسیون مبارزه با شکنجه اجازه ورود به آمریکا یافته است، همچنان اجازه حرکت آزاد دارد.
افرادی دیگری که در این فرمان اجرایی استثنا هستند:
- آنها که برای دولت آمریکا کار می‌کنند و یا کسانی که بتوانند مستند نشان دهند که خدمت با ارزشی به دولت امریکا کرده‌اند؛
- اتباع خارجی که ویزاهای سیاسی و دیپلماتیک دارند - از جمله ویزاهای مربوط به سازمان ملل متحد و سازمان پیمان آتلانتیک شمالی؛
- هر تبعه خارجی که اجازه حضور در آمریکا را منوط به سندی غیر از ویزا دارد که در تاریخ ۱۶ مارس و پس از آن معتبر است؛
- اتباع خارجی که تابعیت‌های دوگانه دارند منوط بر اینکه با گذرنامه آن کشور که نیازمند ویزا نیست به آمریکا سفر کنند؛
- هر تبعه خارجی که برای تجارت قابل توجه و یا تعهدات حرفه‌ای باید وارد ایالات متحده شود و جلوگیری از ورود در دوره تعلیق، آن تعهدات را مختل خواهد کرد؛
- هر تبعه خارجی که برای بازدید اعضای نزدیک خانواده (به عنوان مثال همسر، فرزند، یا پدر و مادر) که یک شهروند ایالات متحده، مقیم دائم قانونی، درخواست ویزا دارد. این شامل بستگان کسانی که دارای ویزای غیرمهاجرتی قانونی معتبر (مانند ویزای کار و دانشجویی) هستند هم می‌شود و خانواده‌های آنها اجازه درخواست ویزا دارند.
- هر تبعه خارجی که نوزاد، کودک خردسال و یا فرزند پذیرفته شده متقاضی ویزا یا مهاجرت یا پناهندگی‌ست؛
- کسی که نیاز به معالجه فوری دارد یا کسی که شرایط خاص قابل توجیه دارد؛
- کسانی که اقامت دائم کانادا را دارند و در کشور کانادا برای ویزای آمریکا اقدام کرده‌اند؛
- کسانی که سفر آنها مربوط به سازمان بین‌المللی تعیین شده تحت سازمان‌های بین‌المللی شامل مصونیت قانونی هستند؛
- و کسانی که به منظور شرکت در جلسات و یا کسب و کار با دولت ایالات متحده آمریکا سفر می‌کنند.
وضعیت پناهندگان چه خواهد شد؟
برنامه پذیرش پناهندگان ایالات متحده آمریکا در سال ۲۰۱۷ به مدت ۱۲۰ روز متوقف خواهد شد. همچنین سقف ۵۰ هزار پناهنده برای سال ۲۰۱۷ مشخص شده است.
وزیر امور خارجه همراه با وزیر امنیت داخلی روش‌هایی اجرایی را پیشنهاد خواهند کرد که بر اساس آن پناهندگان گزینش امنیتی شوند. هدف این است که مطمئن شوند که حضور پناهندگان در آمریکا، تهدیدی برای امنیت و رفاه این کشور نیست.
برنامه پناهنده‌پذیری پس از گذشت ۱۲۰ روز از تاریخ ۱۶ مارس مجدد آغاز خواهد شد.
تمام کسانی که پرونده پناهندگی آنها توسط مقامات آمریکایی (و نه سازمان ملل) پیش از ۱۶ مارس پذیرفته شده است همچنان اجازه دارند وارد آمریکا شوند. تمام کسانی که در داخل آمریکا برای پناهندگی اقدام کرده‌اند، کماکان اجازه دارند که بمانند.
فرمان جدید تبعیضی علیه پناهندگان سوریه ندارد و آنها هم مانند سایر پناهندگان شامل دوران تعلیق ۱۲۰ روزه هستند.
موضوع اولویت پذیرش پناهندگانی که در کشور مبداء اقلیت مذهبی هستند هم در فرمان جدید نیست.
کسانی که اکنون با ویزای قانونی در آمریکا هستند چه وضعی دارند؟
در متن فرمان اجرایی جدید – برعکس قبلی - محدودیت ویزا شامل کسانی نمی‌شود که اکنون با ویزای قانونی در آمریکا هستند.
بنابراین افرادی که با ویزای معتبر از جمله دانشجویی، پزشکی، توریستی، کار و غیره اکنون در داخل ایالات متحده هستند همچنان اجازه ورود و خروج آزادانه را دارند.
آیا محدودیت شامل ایرانی‌های دو تابعیتی هم می‌شود؟
در متن فرمان درباره ورود شهروندانی که ملیت دوگانه ایرانی و کشورهای اروپایی، ایرانی-استرالیایی، ایرانی-نیوزلندی یا ایرانی-کانادایی دارند آمده که آنها اجازه دارند با گذرنامه‌های دوم‌شان به آمریکا سفر کنند.
البته قانون H.R.158 همچنان به قوت خود باقی است. این قانون سال ۲۰۱۵ تصویب شد و شامل اتباع ایران، سوریه، عراق، لیبی، یمن، سودان و سومالی می‌شد. بر اساس قانون H.R.158 اتباع این کشورها حتی اگر دو تابعیتی باشند، باید برای ورود به آمریکا درخواست ویزا کنند.
H.R.158 شامل اتباع ایرانی که تابعیت کانادا دارند نمی‌شود و ایرانی- کانادایی‌ها همچنان می‌توانند بدون درخواست ویزا به آمریکا سفر کنند.
محکم‌کاری قانونی
در فرمان جدید بیشتر به متن قانون اساسی و دیگر قوانین مصوب کنگره آمریکا استناد شده تا در دادگاه‌های تجدید نظر احتمالی، قوت قانونی فرمان اجرایی ترامپ تقویت شود.
به طور ویژه به ماده دوم قانون اساسی آمریکا (که در مورد قدرت بازوی اجرایی و دولت است) و همچنین به بخش ۲۱۲-اف از قانون مهاجرت و تابعیت آمریکا استناد شده است. بنا به این دو ماده فرمان نوشته که رئیس جمهوی حق قانونی دارد ورود اتباع بیگانه را اگر چنانچه به ضرر منافع ایالات متحده باشد، متوقف کند و به «حالت تعلیق» در آورد.
دوران بررسی و تعلیق
در متن فرمان جدید آمده که دوران تعلیق موقت برای ورود اتباع کشورهای مورد توجه ویژه همان «دوره بررسی» تعریف شده است.
در دوران بررسی وزیر امنیت داخلی، وزیر امور خارجه و مدیر سازمان اداره‌کننده اطلاعات ملی فرصت دارند در مشورت با هم تعیین کنتد که چه اطلاعاتی بیشتری از هر کشور خارجی مورد نیازاست تا مقامات آمریکایی بتوانند به صورت کاربردی مشخص کنند برای کسی ویزا صادر می‌کنند که خطری برای آمریکا نیست.
فرق عمده این بخش در فرمان جدید با فرمان قبلی این است که قوانین فعلی غربالگری برای صدور ویزا در آمریکا به رسمیت شناخته شده و اکنون صحبت از «اطلاعات اضافه گرفتن» از شش کشور است.
این که چه اطلاعاتی امنیتی و یا عمومی لازم است از کشورهای مبداء استعلام شود، قرار است در طول دوران بررسی مشخص شود.
این سه مقام و نهادهای اجرایی زیر نظر آنها باید مشخص کنند که چه اطلاعاتی برای بررسی خطرناک بودن یا نبودن متقاضی ویزا، مهاجرت یا پناهندگی لازم دارند و تا ۲۰ روز آن را به رئیس جمهوری آمریکا گزارش کنند. آنها همچنین باید برنامه‌ای اجرایی طراحی کنند و گزارش پیشرفت اجرا را در چهار مرحله پس از تاریخ آغاز حکم جدید به رئیس جمهوری گزارش کنند (ابتدا در ۶۰ و سپس در ۹۰، ۱۲۰ و ۱۵۰ روز گذشته از تاریخ ۱۶ مارس).
در فرمان فعلی هم – به مانند قبل - وزارت خارجه آمریکا مسئولیت یافته که با مقامات شش کشور تماس بگیرد و از کشور تابعیت شهروند متقاضی ویزا اطلاعات خاصی را (که شاخص‌های آن در دوره بررسی مشخص می‌شود) درخواست کند.
وزیر امنیت داخلی در مشاوره وزارت خارجه باید فهرستی از کشورهایی تهیه کنند که حاضر نبوده‌اند برای دادن اطلاعات کافی در مورد شهروندان متقاضی ویزا با مقامات آمریکایی همکاری کنند. مقامات وزارت خارجه آمریکا به این کشورها یک فرصت ۵۰ روزه خواهند داد که اطلاعات لازم را ارسال کنند. اگر اطلاعات ارسال نشد، کشورهایی که با مقامات آمریکایی در دادن اطلاعات در مورد شهروندان متقاضی ویزا همکاری نکردند، تعلیقشان تمدید خواهد شد. و تعلیق هر زمان که اطلاعات نرسد، ممکن است مجدد اجرایی شود.
در این فرمان - مانند فرمان قبلی - نیامده که تمدید تعلیق صدور ویزا ممکن است در مورد برخی از کشورها دائمی شود. این نکته مبهم است که اگر کشوری همکاری نکرد، سرنوست صدور ویزا برای شهروندانش چه خواهد شد.
در دوران بررسی وزیر امور خارجه و وزیر امنیت داخلی مجاز هستند که به برخی از پرونده‌های متقاضی مهاجرت، پناهندگی و ویزا که تشخیص داده‌اند ضرری برای منافع ملی ندارند، اجازه ورود بدهند.
چرا عراق استثناست؟
در متن فرمان آمده «عراق یک مورد خاص» است.
با وجود اینکه عراق همچنان یک منطقه جنگی است و گروه «دولت اسلامی» در بخش‌های از خاک عراق نفود دارد، دولت آمریکا «با توجه به تلاش و فداکاری‌های دولت و نیروهای مسلح عراق» که در کنار ائتلاف مبارزه با داعش به رهبری ایالات متحده می‌جنگند، آنها را از لیست سیاه این محدودسازی خارج کرده است.
این تصمیم همچنین به خاطر همکاری‌های دولت عراق با دولت ایالات متحده آمریکا برای شناسایی گذرنامه‌های جعلی، افزایش به اشتراک گذاری مستندات و تبادل اطلاعات است.
نظرها
مسعود کریمی زاده
اتریش با نقض حقوق انسانی پناهندگان سیاسی ایرانی بخاطر روابط اقتصادی مابین اتریش و ایران بما مدارک اقامت و زندگی نمیدهد آمریکا بخاطر مخالفت با رژیم آخوندی ویزا نمیدهد در هر دو صورت مردم ایران قربانی هستند و مردمی هم که در داخل ایران هستند با زندان شکنجه قطع عضو و اعدام روبرو هستند و اگر از اینها جان بدر ببرند از الودگی هوا و تصادفات جاده ای و اعتیاد که بدست سپاه همه گیر شده است تا جوانان نتواند انقلاب بکنند چاره ندارند واقعا مگر خدا به این مردم کمک بکند
عبدالرضاکاظمی
باعرض سلام وادب من فرد سیاسی هستم که حتی درسال ۶۷ باااقبال از اعدام نجات پیداکردم تا زمان جنگ تابحال چندین بارچندسال در زندان وزیرشکنجه بودم کمترینش سوزاندن باآب جوش بوده سالهاممنوع الخروج بودم و تماماینها بخاطریکی ازنزدکان خودم بودوهنوزهم هست بخاطرسیاسی ببودن هیچ کجا کاری به من نمیدهندواگرهم پیداکردم همین آشناکه اطلاعاتی است نمی‌گذارد .از دانشگاه اخراجم کردندوخیلی آزارهاوستمهای دیگر که مجالش دراینجانمی کنجد. بااینکه سن مجردم .منوفردی نجس میدانندچون ازقماش آنهانیستمخیلی حرفها هست ولی گفتم مجالش نیست. نویسنده،شاعر،ترانه سرا،نمایشنامه نویسوآرتیست هستموهیچکدداو هم نیستم امیدوارم روزی بتوانم لااقل داستان زندگیش را بنویسم تابداننداینجامثل بادکنکی است که شمعی زیرآن روشن است ویکروزگرماآنقدرمیشه که با کمک تحمل گرمایش را ندارد.(تنها)