تهدید آنکارا به انجام عملیات نظامی علیه پکک در سنجار عراق
چاووشاوغلو گفته «ارتش ما وارد سنجار میشود تا با گروههای تروریستی مبارزه کند. پ ک ک میخواهد سنجار را به قندیل دوم بدل کند، اما اجازه چنین کاری را نخواهیم داد.»
آنکارا تهدید کردهاست که عملیات نظامی علیه مخالفان کرد خود را علاوه بر ترکیه، به عراق و سوریه نیز تسری خواهد داد. اردوغان گفته که فصل بهار کنونی به «بهاری برای ترکها» و «زمستانی تیره برای تروریستها» بدل میشود.
مولود چاووشاوغلو، وزیر امور خارجه ترکیه جمعه ۷ آوریل/ ۱۹ فروردین در گفتوگو با شبکه خبری «الجزیره» گفت که نیروهای ارتش کشورش به زودی عملیاتی را در شمال عراق علیه «تروریستها» آغاز میکنند.
او توضیح داد که «میخواهیم با نیروهای نظامی خود وارد شمال عراق شویم تا با گروههای تروریستی فعال در این ناحیه مبارزه کنیم. پ ک ک میخواهد در سنجار(شنگال) پایگاهی نظامی بسازد و این شهر را به قندیل دوم بدل کند، اما اجازه چنین کاری را نخواهیم داد.»
آتشبس بین پ ک ک و دولت ترکیه سال ۲۰۱۵ و با توقف فرآیند صلح شکسته شد. بیش از سه دهه است که نبرد بین نیروهای ترکیه و چریکهای کرد پ ک ک که خواستار خودآیینی و بهرسمیتشناختهشدن حقوق کردها در این کشور هستند، ادامه دارد.
با بروز جنگ در عراق و سوریه و ظهور گروه دولت اسلامی(داعش)، پ ک ک و احزاب کرد نزدیک به آن در سوریه به یکی از نیرومندترین قوا در مبارزه علیه داعش بدل شدند. پس از آنکه داعش بیش از دو هزار کرد ایزدی را در سنجار، در استان نینوای عراق قتل عام کرد و پناهبردگان به کوهستان را تحت محاصره درآورد، پ ک ک همراه با برخی دیگر از نیروهای کرد به نبرد با داعش در آن منطقه رفت و محاصره غیرنظامیان را در هم شکست. جنایتهای داعش علیه کردهای ایزدی «پاکسازی قومی» و از سوی برخی نیز «نسلکشی» توصیف شدهاست.
دولت ترکیه ژوئیه ۲۰۱۵ برای نخستینبار پس از آغاز مذاکرات صلح میان دولت ترکیه و نیروهای پ ک ک از سال ۲۰۱۲، صدها بار مواضع نیروهای کرد در شمال عراق را بمباران کرد. دفتر بارزانی، از متحدان آنکارا اول اوت ۲۰۱۵ در بیانیهای ضمن محکومکردن این حملات و کشتهشدن غیرنظامیان، از نیروهای حزب کارگران کردستان(پ ک ک) خواست تا از کردستان عراق خارج شوند. این بیانیه گفته بود پ ک ک باید برای جلوگیری از کشتهشدن غیرنظامیان، از کردستان عراق «عقبنشینی» کند.
یگانهای مدافع خلق (ی پ گ) در شمال سوریه نیز که اکنون مهمترین بخش از مدیریت کانتونهای روژآوا (مناطق تحت کنترل کردها در سوریه) را برعهده دارند، نزدیک به پ ک ک هستند. این نیرو اکنون در ائتلافی به نام نیروهای دموکراتیک سوریه عملیات بازپسگیری رقه از داعش را آغاز کردهاند.
ترکیه همواره از تشکیل یک محدوده خودآیین تحت رهبری کردها در نزدیکی مرزهای جنوبی این کشور با سوریه ابراز نگرانی کردهاست.
«زمستان تیره تروریستها»
ترکیه هفته اخیر بارها تهدید کرده که عملیات علیه کردهای نزدیک به پ ک ک را به شمال سوریه و عراق میکشاند.
رجب طیب اردوغان، رئیسجمهوری این کشور در آستانه همهپرسی اصلاح قانون اساسی در ۱۶ آوریل در هفته اخیر در نقاط بسیاری از ترکیه سخنرانی کرده و مبارزان مسلح کرد را نه تنها در ترکیه، بلکه در عراق و سوریه تهدید کردهاست.
خبرگزاری «رویترز» جمعه در گزارشی نوشت که هدف اردوغان از اظهاراتی مبنی بر تشدید عملیات نظامی علیه پ ک ک و توسعه آن به سوریه و عراق، جذب آرای ناسیونالیستها از طریق انگشتگذاشتن بر تنشهای قومیتی است و او میخواهد با تهدید پ ک ک آرای کردهای محافظهکار را جذب کند.
اردوغان چند روز پیش در جمع هواداران خود در ترابزون، شهری بسیار ناسیونالیستی در حاشیه دریای سیاه گفت که «به اذن خدا، بهار پیش رو به بهار ترکیه و مردم ترکیه، و زمستان تیره تروریستها بدل خواهد شد.»
این سخنان به کام ناسیونالیستهای مخالف احیای مذاکرات صلح با پ ک ک خوش آمده است، اما همچنین کردهای محافظهکار در جنوب شرقی ترکیه را نیز مخاطب خود قرار میدهد. به گزارش رویترز، محافظهکاران کرد نیز مخالفان مسلح پ ک ک را مقصر افزایش خشونتها پس از شکست آتشبس در ژوئیه ۲۰۱۵ میدانند.
دور جدید درگیری بین آنکارا و مخالفان مسلح کرد از ژوئیه ۲۰۱۵ به این سو به کشتهشدن دو هزار غیرنظامی و آوارگی نیم میلیونتن انجامیده است.
اردوغان شنبه گذشته در دیاربکر و در میان تمهیدات سنگین امنیتی گفت که «آیا میتوان با کسانی که اسلحه به دست راه میروند، صلح کرد؟ هیچکس نمیتواند سرزمین ما را دچار جدایی و تفرقه کند. کسانی که چنین تلاشی بکنند، نیروهای مسلح و پلیس ما را رویاروی خود خواهند دید».
شیوه برخورد دولت ترکیه با اقلیت کرد از دههها پیش مورد انتقاد گروههای حقوق بشری قرار داشته است. در درگیریهای اخیر، نیروهای ارتش ترکیه و شبهنظامیان ناسیونالیست افراطی ترک به اعمال خشونتهای غیرضروری علیه غیرنظامیان متهم شدهاند. همچنین مقررات محدودیت در رفتوآمد، وضعیت اضطراری و محاصره برخی نواحی مسکونی در مناطق کردنشین محل درگیریها، انتقادهای گسترده فعالان حقوق بشر و حقوق کردها را به همراه داشته است.
ترکیه همچنین ۱۴ نماینده از جمله رهبران حزب دموکراتیک خلقها (ه د پ)، حزب حامی کردها در پارلمان ترکیه را آبانماه گذشته دستگیر کرد. بسیاری از دولتهای اروپایی و نیز گروههای بینالمللی حقوق بشری نسبت به این بازداشتها انتقاد کردند.
واکنش عراق
عراق همواره به آنکارا هشدار داده که از عملیات نظامی در خاک این کشور صرف نظر کند. ترکیه پیشتر با استقرار نیروهایش در بعشیقه، شهری در نینوا در نزدیکی موصل نیز ادعا کرده بود که در عملیات بازپسگیری دومین شهر بزرگ عراق از داعش شرکت خواهد کرد؛ اتفاقی که هرگز رخ نداد.
سعد الحدیثی، سخنگوی وزارت امور خارجه عراق نیز در واکنش به سخنان اردوغان و چاووشاوغلو مبنی بر قصد ترکیه به انجام عملیات نظامی در سنجار علیه پ ک ک گفت که عراق هرگز با چنین تجاوزی به حق حاکمیت ملی خود موافقت نخواهد کرد.
او گفت که امیدوار است پس از بیرون رانده شدن داعش از عراق، ارتش ترکیه نیز بعشیقه را ترک کند.
نظرها
نظری وجود ندارد.