«رجل سیاسی» شامل زنان نمی‌شود
آخرین بار شورای نگهبان اعلام کرده بود که رویه قبلی این شورا در زمینه «رجل سیاسی» برقرار است. وزیر کشور یک بار دیگر این سیاست تبعیض‌آمیز را یادآوری کرد.
در آستانه انتخابات ریاست جمهوری سال ۱۳۹۶، وزیر کشور ایران گفته که «رجل سیاسی» شامل خانم‌ها نمی‌شود. آخرین بار شورای نگهبان اعلام کرده بود که رویه قبلی شورای نگهبان در این زمینه همچنان برقرار است.
عبدالرضا رحمانی‌فضلی در حاشیه بازدید از فرایند ثبت‌نام از داوطلبان در ستاد انتخابات کشور گفته: «تاکنون تفسیری که از قانون شده٬ رجل سیاسی شامل خانم‌ها نمی‌شود.»
با وجود این گفته، در نخستین روز ثبت‌نام‌ها، نخستین داوطلب زن در انتخابات ریاست جمهوری هم نام نویسی کرده است.
شعله حاج میرفتاحی تبریزی، دارنده دکترای حقوق قضایی از ایتالیاست.
یکی از همراهان این داوطلب گفته: «ایشان می‌دانند براساس قانون زنان در ایران نمی‌توانند رئیس جمهور شوند اما شانس خود را در این خصوص امتحان می‌کنند.»
عباسعلی کدخدایی، سخنگوی شورای نگهبان، ۲۵ بهمن ۱۳۹۵، درباره دستور جلسه شورای نگهبان در آن زمان، در کانال تلگرامی خود نوشت که در آن جلسه به موضوع «رجل سیاسی» پرداخته خواهد شد.
کدخدایی نوشته بود: «نظرات کارشناسی در خصوص تعیین معیارها برای تشخیص رجل سیاسی مذهبی و نیز مدیر و مدبر بودن داوطلبان این هفته مورد بررسی قرار خواهد گرفت.»
پس از آن خبری درباره نتیجه جلسه اعلام نشد اما عباسعلی کدخدایی در گفت‌وگویی با روزنامه دنیای اقتصاد که ۱۵ فروردین منتشر شد، درباره تصمیم شورای نگهبان درباره بحث رجال سیاسی، گفت که معیارها برای رجل سیاسی تا الان، تاحدودی عرفی بوده است.
او اعلام کرد: «با توجه به معیارهای اصل یکصد و پانزدهم، قبلا شورای نگهبان یک رویه‌ای داشت که همچنان آن رویه برقرار است و در تشخیص مصادیق اعضای شورای نگهبان اعلام نظر می‌کنند.»
عباسعلی کدخدایی، دو بار در دی ماه سال گذشته تأکید کرده بود که زنان هم می‌توانند در انتخابات ریاست جمهوی ثبت‌نام کنند.
او اما گفته بود که بحث «رجل سیاسی» در شورای نگهبان هنوز به نتیجه نهایی نرسیده است.
قانون اساسی جمهوری اسلامی ایران می‌گوید: «رییس جمهور باید از میان رجال مذهبی و سیاسی که واجد این شرایط باشند انتخاب گردد: ایرانیالاصل، تابع ایران، مدیر و مدبر، دارای حسن سابقه و امانت و تقوی، مؤمن و معتقد به مبانی جمهوری اسلامی ایران و مذهب رسمی کشور.»
بنا بر مدارک موجود درباره مذاکرات مجلس خبرگان قانون اساسی که محمدجواد حق شناس، عضو حزب اعتماد ملی هم آن را در یکی از مناظره‌های خود نقل کرده است، گروه بررسی قانون اساسی، شرطی مقرر کرده بودند که «رییس‌جمهور باید ایرانی الاصل، تابع ایران، دارای مذهب رسمی، مومن و پایبند به مبانی جمهوری اسلامی، مرد و دارای حسن سابقه و تقوا و… باشد.»
طبق آنچه که از مشروح مذاکرات آن زمان به دست می‌آید، بعضی گفتند ذکر کلمه «مرد» ضرورتی ندارد و بعضی نیز گفتند که ریاست جمهوری امر ولایی است پس کاندیدا باید حتماً مرد باشد.
در رای‌گیری نهایی اما مفهوم مرد بودن از لغت رجل رای نیاورده و به «رجل سیاسی» تبدیل شده است؛ به این معنا که رییس جمهوری باید یک شخصیت سیاسی باشد. به این ترتیب بین رجل و مرد تفاوت مفهومی ایجاد شده است و کلمه «رجال» جایگزین مرد در قانون اساسی قرار گرفته است. بر همین اساس هنوز درباره امکان رییس جمهوری شدن زنان نظر صریح حقوقی وجود ندارد.
در دوره‌های مختلف انتخابات ریاست جمهوری این اصل همواره مورد مناقشه قرار گرفته و با اینکه زنان از ثبت نام منع نشده‌اند، اما هیچ کدام نتوانسته‌اند از سد شورای نگهبان بگذرند، چون فرض غالب، معنای جنسی کلمه «رجال» به معنی «مردان» است.
نظرها
نظری وجود ندارد.