برجام در تنگنا؛ احتمال رد درخواست ایران برای خرید کیک زرد
تهران از کمیته مشترک برجام خواستار صدور مجوز خرید ۹۵۰ تن کیک زرد از قزاقستان شده‌بود. دولت اوباما با این درخواست موافقت کرد، اگرچه بریتانیا نهایتاً آن را موقتاً بلوکه کرد.
پس از آنکه مقام‌های ارشد واشنگتن و تهران بر سر توافق هسته‌ای به یکدیگر تاختند، اکنون فشار بر دولت ایالات متحده برای رد قطعی درخواست خرید کیک زرد از سوی ایران افزایش یافته است. یک حزب اپوزوسیون در مجلس مجارستان نیز خواستار توقف همکاری‌های هسته‌ای بوداپست با تهران است.
برخی از مسئولان آمریکایی به نشریه «ویکلی استاندارد» گفته‌اند که احتمال رد قطعی درخواست قدیمی ایران برای واردات ۹۵۰ تن اورانیوم طبیعی افزایش یافته‌است. برخی از نمایندگان جمهوری‌خواه کنگره آمریکا در این جهت تلاش‌هایشان را آغاز کرده‌اند.
مسئله؛ خرید حدوداً هزار تن اورانیوم از قزاقستان
پس از امضای «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) بین ایران و کشورهای گروه ۱+۵ (ایالات متحده، بریتانیا، فرانسه، روسیه، چین و آلمان) در ۲۰۱۵، تهران از کمیته مشترک برجام خواستار صدور مجوز خرید ۹۵۰ تن کیک زرد از قزاقستان شد. بنا به گزارش‌ها، دولت باراک اوباما، رئیس‌جمهوری پیشین ایالات متحده در هفته‌های پایانی حضور او در کاخ سفید با درخواست ایران موافقت کرد، اگرچه این درخواست نهایتاً از سوی بریتانیا موقتاً بلوکه شد. بلوکه‌شدن درخواست به معنای رد قطعی آن نیست.
تهران اخیراً اشاره کرد که بار دیگر این درخواست را در نشست فصلی بررسی مفاد برجام با نمایندگان ۱+۵ در وین مطرح خواهد کرد. این نشست سه‌شنبه، ۲۵ آوریل برگزار می‌شود.
در روزهای گذشته دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده ایران را به «نقض روح برجام» متهم کرد و رکس تیلرسون، وزیر خارجه این کشور وعده بررسی مجدد آن را برای درنظرگرفتن به قول او «دیگر تهدیدهای ایران» داد؛ اگرچه همزمان اذعان کرد که ایران به مفاد برجام عمل کرده. مسئله خرید ۹۵۰ تن کیک زرد اکنون پس از این سخنان تند به معیاری برای سنجش میزان سختگیری آمریکا بدل شده‌است.
با این حال، وزارت خارجه آمریکا سه‌شنبه به کنگره گفته بود که به دلیل عمل‌کردن ایران به تعهداتش در برجام، طبق توافق به برداشتن تحریم‌های مربوط به برنامه هسته‌ای این کشور ادامه خواهد داد. با این وجود، محمدجواد ظریف، وزیر خارجه ایران در پاسخ به سخنان اخیر مقام‌های آمریکایی گفته‌بود که این کشور نه تنها به روح برجام بلکه به متن آن نیز وفادار نبوده‌است.
ایران بر اساس متن توافق مجاز به چنین درخواستی است. اما احتمال رد این درخواست تحت فشار واشنگتن وجود دارد.
با این وجود، منابعی از کاخ سفید به ویکلی استاندارد گفته‌اند که دولت ترامپ هنوز برای نقض تصمیم دولت پیشین مطمئن نیست.
فشار جمهوری‌خواهان، هشدار دموکرات‌ها
ولی کاخ سفید از سوی برخی نمایندگان کنگره برای رد درخواست خرید کیک‌زرد ایران تحت فشار است. مارکو روبیو، سناتور فلوریدا و از رقبای دونالد ترامپ برای نامزدی حزب جمهوری‌خواه در انتخابات ریاست‌جمهوری گذشته از شاخص‌ترین نمایندگانی است که خواستار رد قطعی درخواست ایران شده‌اند.
او به ویکلی استاندارد گفته که «ردکردن درخواست ایران برای خرید ۹۵۰ تن اورانیوم از قزاقستان فکر کردن ندارد. ایران نیازی به این ماده هسته‌ای ندارد. این میزان اورانیوم بسیار فراتر از نیازهای این کشور است و روزی برای تولید سلاح هسته‌ای غنی‌سازی بیشتر خواهد شد.»
اُلی هاینونن، معاون مدیرکل سابق آژانس بین‌المللی انرژی اتمی نیز گفت که به واقعی‌بودن دلیل ایران برای خرید این میزان اورانیوم مشکوک است. او به ویکلی استاندارد گفته که «اگر با این خرید موافقت شود، کمیته مشترک برجام باید برای آن توجیه بیاورد.»
او ادعا کرده که هدف ایران «فعال نگه‌داشتن تأسیسات تبدیل اورانیوم اصفهان و دستمایه‌ای برای توجیه آینده غنی‌سازی بیشتر است.»
همزمان با افزایش انتقادهای جمهوری‌خواهان از برجام، نمایندگان دموکرات کنگره نسبت به تبعات لغو این توافق هشدار داده‌اند.
آدام شیف، نماینده دموکرات کالیفرنیا در مجلس نمایندگان گفته که «دولت ترامپ در صورت لغو توافق هسته‌ای با ایران دست به اشتباهی بزرگ خواهد زد، اشتباهی که ایالات متحده را منزوی می‌کند و برنامه هسته‌ای ایران را دوباره به جریان می‌اندازد.»
مخالفت در مجارستان
یک حزب اپوزوسیون مجارستان نیز خواستار توقف همکاری هسته‌ای دولت این کشور با ایران شده‌است.
«ائتلاف دموکراتیک» که ۲۱ کرسی از ۱۹۹ کرسی پارلمان مجارستان را در اختیار دارد، از دولت خواسته که به دلیل حمایت ایران از حماس و حزب‌الله توافق خود برای همکاری با تهران در صنعت هسته‌ای را لغو کند.
بر اساس گزارش رویترز، در تهران توافقی اوایل ماه جاری با بوداپست به امضا رسید که بر اساس آن مجارستان رآکتورهای هسته‌ای کوچک با کارکردهای صلح‌آمیز برای ایران طراحی می‌کند و بانک‌های این کشور نیز ۹۰ میلیون دلار در جمهوری اسلامی سرمایه‌گذاری می‌کنند.
ایران پس از برجام به دنبال گسترش صنعت هسته‌ای صلح‌آمیز خود در چارچوب توافق‌نامه بوده‌است.
نظرها
روزبه
کلاه بزرگ هسته ای باید محسوب بشه .اگر دبه در بیارین و ندن. اول کیک زرد ایران ازش گرفتن بعد اورانیوم که قرار بود بدن رو نمی دن. جالب ببینم. سرکردگان رژیم که سالها از پول و جان مردم برای این مسئله به اصطلاح ناموسی رژیم هزینه کردن جواب چی دارن بدن.