مذاکرات آستانه: توافق ترامپ و پوتین برای ایجاد مناطق امن در سوریه

دور چهارم مذاکرات صلح سوریه در شهر آستانه قزاقستان در حالی آغاز شد که مخالفان رژیم سوریه در اعتراض به حملات هوایی نیروهای بشار اسد میز گفت‌وگو را ترک کردند. بیرون مذاکرات، دونالد ترامپ  در واشنگتن دی‌سی با ولادمیر پوتین در سوچی تلفنی صحبت کردند و در مورد طرح ایجاد «مناطق امن» در سوریه به هم نوید همکاری دادند.

در روز نخست چهارمین دور از گفت‌وگوهای آستانه، «ائتلاف ملی مخالفان سوریه» که بیش از ۶۰ گروه مخالف رژیم بشار اسد را نمایندگی می‌کند، میز مذاکرات را ترک کرد. این ائتلاف خواستار پایان حملات نظامی بشار اسد به غیرنظامیان سوری شد.

احمد رمضان، سخنگوی «ائتلاف ملی مخالفان سوریه» روز سوم مه /۱۳ اردیبهشت و پس از ترک مذاکرات به «رویترز» گفت: «هیئت نمایندگان پس از ارائه یک تفاهم‌نامه برای تعهد دولت [اسد] به توقف کامل بمباران‌ها، مشارکت خود در جلسات را به حالت تعلیق درآورد.»

مخالفان بشار اسد در نامه خود همچنین خواستار پایان دخالت‌های ایران به‌عنوان یک «کشور متخاصم» در جنگ سوریه شدند.

یک مقام ارشد وزارت امور خارجه قزاقستان به «رویترز» گفته است که انتظار می‌رود که نمایندگان «ائتلاف ملی مخالفان سوریه» به ریاست محمد علوش در روز دوم مذاکرات به میز مذاکره بازگردند. ۱۹ نفر از نمایندگان گروه‌های مخالف بشار اسد به آستانه رفته‌اند تا با روسیه، ایران و ترکیه برای یافتن یک راه حل سیاسی خروج از بحران گفت‌وگو کنند.

آمریکا و روسیه برای ایجاد «مناطق امن» همکاری می‌کنند

درحالی‌که جلسات مذاکرات آستانه برقرار بود، روسای جمهور روسیه و ایالات متحده آمریکا باهم تلفنی صحبت کردند و برای ایجاد «مناطق امن» در خاک سوریه باهم به توافق رسیدند.

جزئیات گفت‌وگوی تلفنی دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا و همتایش ولادمیر پوتین برای ایجاد مناطق امن منتشر نشده است. مشخص نیست که این دو در مورد چند منطقه توافق کرده‌اند و حافظان امنیت این مناطق چه کسانی خواهند بود. پوتین به خبرنگاران تنها گفت که آمریکا و روسیه باهم همکاری خواهند کرد.

به گزارش «بلومبرگ» رئیس جمهوری ترکیه، رجب طیب اردوغان هم با ترامپ و پوتین در ایجاد «مناطق امن» همراه است. اردوغان روز سوم مه با پوتین در سوچی دیدار کرد و در حاشیه این دیدار به خبرنگاران گفت: «یک تحول جدید رخ داده است. من همیشه از ایده مناطق امن حمایت کردم و در آینده هم خواهم کرد.»

حفظ امنیت «مناطق امن» برای اسکان پناهندگان جنگی و نیروهای امدادی، به طور معمول همراه با حضور نیروهای پیاده‌نظام کشور و یا کشورهایی است که مسئولیت امنیت را به عهده می‌گیرند.

در مذاکرات آستانه هم نمایندگان روسیه برنامه ایجاد «مناطق امن» را دنبال می‌کنند. طرح روسیه شامل ایجاد چهار «منطقه امن» در خاک سوریه است به این شرط که تأمین امنیت این مناطق به عهده مسکو، تهران و آنکارا باشد. روسیه پیشنهاد داده که این مناطق در شمال غربی استان ادلیب، مرکز استان حمص، شرق حومه دمشق و منطقه جنوب مرزهای اردن با سوریه ایجاد شوند.

طرح ایجاد «مناطق امن» در سوریه نخستین بار در سال ۲۰۱۲ این بحث مطرح شد اما به‌جایی نرسید. موضوع ایجاد «مناطق امن» در سوریه برای اسکان جنگ‌زدگان را دونالد ترامپ مجدد در بهمن ماه ۱۳۹۶ مطرح کرد. در آن زمان کرملین گفت برای همکاری با آمریکا نیاز به جزئیات بیشتری دارد.

مکالمه تلفنی سوم ماه مه،  اولین تماس روسای جمهور آمریکا و روسیه  پس از حمله موشکی  ۱۸ فروردین آمریکا به پایگاه «الشعیرات» در سوریه است. پوتین و ترامپ قرار است در ماه ژوئیه باهم دیدار کنند.

در دور چهارم مذاکرات آستانه، غیرت عبدالرحمانف، وزیر خارجه قزاقستان، حسین جابری انصاری و سدات اونال معاون‌های وزارت خارجه ایران و ترکیه، الکساندر لاورنتیف، نماینده رئیس‌جمهوری روسیه در امور سوریه، استفان دی میستورا نماینده دبیرکل سازمان ملل برای صلح در سوریه و نمایندگان گروه‌های مخالف بشار اسد حضور دارند.

وزارت خارجه آمریکا هم به مذاکرات آستانه نماینده فرستاده و استوارت جونز، معاون امور خاورمیانه در این وزارتخانه، به‌عنوان ناظر در جلسات شرکت می‌کند.

مذاکرات آستانه برای یافتن راه‌حل سیاسی در سوریه با همکاری ایران، روسیه و ترکیه از دی ماه سال ۱۳۹۵ آغاز شد.

در همین زمینه: