طرح کردهای سوریه برای اتصال به مدیترانه و اشغال ادلب

کردهای سوریه طرح‌شان را برای ترسیم دوباره نقشه شمال سوریه و اتصال مناطق کردنشین روژآوا به دریای مدیترانه آشکار کردند. این طرح احتمالاً با واکنش شدید دولت ترکیه همراه خواهد بود.

به گزارش روزنامه بریتانیایی «گاردین»، مقام‌ها و فرمانده‌های کرد در شمال سوریه شنبه ششم ماه مه گفته‌اند که خواستار حمایت ایالات متحده برای ایجاد یک مسیر تجاری به دریای مدیترانه به عنوان بخشی از توافق برای نبرد بر سر بازپس‌گیری رقه، پایتخت خلافت خودخوانده گروه «دولت اسلامی» (داعش) هستند.

هدیه یوسف، یکی از این چهره‌های ارشد کرد توضیح داده‌ که نیروهای دموکراتیک سوریه با ۵۰ هزار نیرو در حال آماده‌سازی برای حمله به رقه در آینده نزدیک است. به گفته کردها، آنها پس از نابودی داعش، در کناره فرات، کنترل شهر دیر الزور را در اختیار خواهند گرفت.

رقه نخستین شهری بود که پس از آغاز اعتراض‌ها علیه بشار اسد در سوریه به دست مخالفان او در «ارتش آزاد سوریه» افتاد. با این حال، بعدها گروه داعش توانست کنترل این شهر را در دست بگیرد و آن را مرکز خلافت خودخوانده خود اعلام کرد.

نیروهای دموکراتیک سوریه (قوات سوریا الدیمقراطیه یا ق.س.د) که مهم‌ترین گروه شبه‌نظامی حاضر در آن را یگان‌های مدافع خلق (ی‌ پ گ)، متعلق به نیروهای کرد شمال سوریه تشکیل می‌دهد، از نوامبر سال گذشته کارزار خود را برای بازپس‌گیری رقه تحت پشتیبانی ایالات متحده آغاز کرد. عملیات آنها «خشم فرات» نام گرفت.

ق.س.د همچنین متشکل از هزاران نیروی آموزش‌دیده عرب است که قرار است حمله نهایی به رقه را انجام دهند.

نیروهای کرد به شدت با هرگونه حضور ترکیه در این عملیات مخالف هستند.

از سوی دیگر، ترکیه با حضور کردها در عملیات آزادسازی رقه مخالف است و به گزارش رویترز، در ماه‌های اخیر بر واشنگتن فشار آورده تا از حمایت خود از ی پ گ دست بردارد.

ترکیه در هفته اخیر مواضع ی پ گ در سوریه را نیز بمباران کرده‌است. آنکارا می‌گوید «حزب کارگران کردستان» (پ ک ک) از طریق ی پ گ اسلحه وارد ترکیه می‌کند.

هدیه یوسف در شهر المالکیه سخن می‌گفت؛ همان‌جایی که چندروز پیش ارتش ترکیه بمباران کرد و نزدیک ۲۰ عضو مسلح یگان‌های مدافع خلق را در آن کشت.

هدیه یوسف، با اشاره به پروژه فدرالیسم در «فدراسیون دموکراتیک شمال سوریه»، منطقه خودآیین شمال سوریه شامل روژآوا و بخش‌هایی از شهرهای عرب‌نشین به نشریه آبزرور گفته‌است که «پروژه ما و حق قانونی ما در شمال سوریه رسیدن به دریای مدیترانه است.»

او تأیید کرد که چنین پروژه‌ای به معنای درخواست از ایالات متحده برای پشتیبانی سیاسی جهت دستیابی به یک مسیر تجاری به دریا پس از بیرون‌راندن داعش از شمال سوریه است. یوسف گفت: «اگر به مدیترانه برسیم، مشکلات جمعیت بسیاری در شمال سوریه حل می‌شود و همه نفع می‌برند.»

ایالات متحده تا کنون بر خلاف اصرار ترکیه از حمایت کردها دست برنداشته است. پس از اینکه آنکارا به ی پ گ در شمال سوریه حمله کرد،  ارتش ایالات متحده برای جلوگیری از درگیری بیشتر، گشت‌های نظامی در مرز دو کشور مستقر کرد.

این خبر رجب طیب اردوغان، رئیس‌جمهوری ترکیه را چنان برآشفت که گفت: «ما هر وقت بخواهیم، حتی شبانه به کردها حمله می‌کنیم.»

توافق احتمالی با اسد و روسیه برای رسیدن به مدیترانه

مدیترانه از غربی‌ترین نقطه قلمروی کردها در شمال ۱۰۰ کیلومتر فاصله دارد و رسیدن به آن نیازمند توافقی با بشار اسد، رئیس‌جمهوری سوریه نیز خواهد بود.

دولت بشار اسد در دمشق و نیروهای کرد شمال سوریه پیشتر درباره برخی موارد همچون فرودگاه قامشلو به توافق رسیده‌اند. این فرودگاه در کنترل نیروهای اسد است، اگرچه در منطقه تحت کنترل کردها قرار دارد. روسیه، متحد مهم اسد نیز پیشتر نیروهای زمینی خود را به مناطق تحت کنترل یگان‌های مدافع خلق (ی پ گ) فرستاده تا با آنها همکاری داشته باشد.

اگر نیروهای دموکراتیک سوریه رقه و دیرالزور را در کناره فرات در دست بگیرند، منطقه تحت حکومت فدراسیون خودمختار شمال سوریه نزدیک به یک‌سوم قلمروی کل سوریه خواهد بود. اکنون ۱۶ درصد قلمروی سوریه تحت کنترل فدراسیون تشکیل‌شده در روژآوا قرار دارد.

هدیه یوسف گفته‌است که مردم رقه پس از بازپس‌گیری این شهر از داعش در رفراندومی شرکت خواهند کرد تا تصمیم بگیرند که آیا کنترل نیروهای دموکراتیک سوریه بر شهرشان را می‌پذیرند یا خیر. همین اتفاق در دیرالزور نیز می‌افتد.

یک سخنگوی وزارت خارجه ایالات متحده به گاردین گفته است که به باور واشنگتن، آینده مردم سوریه را باید خود آنها تعیین کنند. او تأکید کرد که ایالات متحده هیچ حکومتی را که به صورت یکجانبه اعلام خودمختاری کند، به رسمیت نمی‌شناسد.

کردها به سوی ادلب؟

هدیه یوسف، یک مقام کردها گفته‌است که نیروهای دموکراتیک سوریه شاید به تدریج برای بازپس‌گیری شهر ادلب در ۱۷۰ کیلومتری غرب رقه نیز دست به کار شوند. این شهر اکنون در کنترل ائتلافی از اسلام‌گرایان و جهادی‌ها با نام تحریر الشام است.  اما بخش‌های دیگری از استان ادلب پایگاه نیروهای تحت حمایت ترکیه محسوب می‌شود.

ادلب پس از پیروزی نیروهای بشار اسد و متحدانش در حلب و حمص به مهم‌ترین پایگاه مخالفان مسلح دولت دمشق، از جمله برخی گروه‌های جهادگرای افراطی بدل شده‌است. بسیاری از مخالفانی که ذیل توافق‌های جدید با دولت سوریه از مناطق تحت محاصره خارج می‌شوند، از جمله مخالفان مسلح در حلب و حمص، به استان ادلب نقل مکان کرده‌اند.

بخش‌هایی از ادلب در کنترل شورشیان مورد حمایت ترکیه از جمله مخالفان مسلح «ارتش آزاد سوریه» است، بخشی دیگر در کنترل اسلام‌گرایان تندرو احرار الشام و قسمتی دیگر نیز در کنترل ائتلاف جهادی‌های افراطی با نام تحریر الشام. جبهه‌النصره سابق، شاخه سابق القاعده در سوریه نیروی اصلی در ائتلاف تحریر الشام است.

در همین زمینه