در ستایش عزت‌الله فولادوند و «جست‌وجوی خرد و آزادی» در آثار او
قدردانی از یک نام بزرگ: گروهی از نویسندگان و اندیشمندان در ترجمه‌های مترجم نام‌آشنای ایرانی از آثار فلسفی تأمل کرده‌اند و ارج‌نامه‌ای برای او فراهم آورده‌اند.
عزت‌الله فولادوند: مترجم آثار فلسفی و نامی بزرگ در فرهنگ معاصر ایران
«در جست‌وجوی خرد و آزادی» ویژه‌نامه‌ای‌ست در تجلیل از عزت‌الله فولادوند و بررسی سویه‌های مختلف تلاش او در ترجمه آثار فلسفی به زبان فارسی و ارج‌گذاری بر این تلاش در گستره زندگی این مترجم نام‌آشنا. این کتاب را انتشارات مینوی خرد منتشر کرده است.
در مقدمه «در جست‌وجوی خرد و آزادی»، «ارج‌نامه»ی عزت‌الله فولادوند آمده است:
«قدر و اهمیت کوشش‌های فراوان استاد گرانقدر جناب دکتر فولادوند اکنون روزگار دراز است که نزد صاحب‌نظران و دانشوران پیدا شده است اما به رغم این پیدایی، تاکنون کاری محققانه همبسته با جوانب و دقایق هر یک از برگردان‌های ایشان از آثار بزرگ اندیشه آنچنان که بایسته و شایسته قدرگذاری از نامی بلند است نگاشته نشده است.»
نویسندگان تلاش کرده‌اند در جستارها و مقالاتی، به سهم خود سویه‌های گوناگون آثار فولادوند در عرصه ترجمه آثار فلسفی را بکاوند و گوشه‌ای از خدمات فرهنگی او را آشکار کنند.
عزت‌الله فولادوند (متولد دی ۱۳۱۴ در اصفهان) دانش‌آموخته فلسفه از دانشگاه کلمبیا در آمریکاست.
«گریز از آزادی» اریش فروم (برنده جایزه ترجمه ممتاز یونسکو در سال ۱۳۵۰)، «خشونت»، هانا آرنت (۱۳۵۹)، «انقلاب»، هانا آرنت ( ۱۳۶۱)، «جامعه باز و دشمنان آن» در چهار مجلد اثر کارل پوپر (از ۱۳۶۴ تا ۱۳۶۹) و همچنین «فلسفه کانت» نوشته اشتفان کورنر و همچنین «آگاهی و جامعه» نوشته استوارت هیوز فقط برخی از آثار متعدد عزت‌الله فولادوند است. دو اثر اخیر به ترتیب جایزه دوره‌های هشتم و نهم «کتاب سال» را از به دست آورده است.
فولادوند در گفت وگویی که شادی غفوریان با او انجام داده و در نشریه «مهرنامه» منتشر شده درباره شیوه کارش در ترجمه آثار فلسفی گفته است:
«یکی از اعتقادات من در زمینه برگرداندن آثار زبان‌های دیگر به زبان فارسی این بوده است که ترجمه باید تا حد امکان به متن اصلی وفادار باشد و مترجم باید از مبهم‌گویی یا شیرین‌زبانی خودداری کند و آنچه را نویسنده اصلی واقعاً در ذهن داشته و روی کاغذ آورده، به نحوی به زبان فارسی برگرداند که با روح زبان فارسی منطبق باشد. ممکن است در انتقال بسیاری از واژه‌ها، تعبیرات و اصطلاحاتی که همواره وارد فلسفه می‌شوند، بعضی اشکالات پیش بیاید، اما، به نظر من این نباید دلیل بر این باشد که روح زبان فارسی از متنی به کلی غایب شود و رخت بر بندد. به هر حال، آنچه حتماً باید در نظر داشت و معمولاً از آن غفلت می‌شود گنجینه پهناور و گرانبهای ادب فارسی و آثار حکمای فارسی زبان است. برای بسیاری از اصطلاحاتِ مشکل‌آفرینِ علوم انسانی و فلسفه غرب با کندوکاو و حوصله می‌شود معادل‌های زیبا در زبان ما پیدا کرد. زبان فارسی زبانِ پر سابقه و ورزش کرده‌ای است که قرن‌ها با مشکلات علمی دست و پنجه نرم کرده است. ما نباید بی‌اطلاعی و کاهلی خودمان را به حساب فقر زبان فارسی بگذاریم.»
او در گفت وگوی دیگری درباره ترجمه آثار علوم سیاسی و آثار ادبی به زبان فارسی به ناآشنایی مترجمان با چم و خم زبان فارسی و شتابزدگی آن‌ها به عنوان جلوه‌ای از «بیماری ترجمه» اشاره می‌کند:
«نارسایی ترجمه‌های علوم سیاسی دلایل بسیاری می‌تواند داشته باشد، اما در نگاه نخست آشنایی نداشتن مترجم به زبان مبدا و مقصد باعث شده که برخی کتاب‌های مناسب نیز قربانی شوند. البته باید بگویم بیماری ترجمه تنها در حوزه علوم سیاسی نیست بلکه به داستان نیز سرایت کرده است و هر وقت می‌خواهیم رمانی را مطالعه کنیم با خواندن هر سطر آن زجر می‌کشیم. باید بگویم امروز وضعیت ترجمه در ایران فاجعه است. با این اوصاف خجالت می‌کشم به جوانان بگویم چرا کتاب نمی‌خوانید.»
در کتاب «در جست‌وجوی خرد و آزادی»، «ارج‌نامه»ی عزت‌الله فولادوند آثاری از نویسندگان و اندیشمندان زیر منتشر شده است:
نادر انتخابی، محمد ایلخانی، همایون کاتوزیان، سیدجواد طباطبایی، سیدمصطفی محقق‌داماد، رضا داوری‌اردکانی، موسی غنی‌نژاد، حسین معصومی‌همدانی، مصطفی ملکیان، محمدعلی موحد، احمد مهدوی‌دامغانی، حمیدرضا جلایی‌پور، هادی عالم‌زاده، عبدالله کوثری، مرتضی مردیها، علی میرزایی، حسن سیدعرب، پرویز ضیاء‌شهابی، نجفقلی حبیبی، غلامرضا اعوانی، محمد ایلخانی، مهری بهفر، مسعود جعفری‌جزی، هوشنگ رهنما، پیروز سیار، فرهاد سلیمان‌نژاد، مسعود رضوی‌فقیه، محمد دهقانی، سعید عدالت‌نژاد، علی قیصری، محمدرضا نیکفر و حورا یاوری.
نشستی هم برای رونمایی از این کتاب در نظر گرفته شده که به کوشش و با همکاری انجمن علوم سیاسی ایران، خانه اندیشمندان علوم انسانی و جشنواره فارابی ۲ خرداد سال جاری در تهران برگزار می‌شود.
نظرها
کیومرثی
عزت الله فولادوندی که شعر می گوید و درباره شاعران می نویسد،شخص دیگری است که ساکن کرج است و با عزت الله فولادوند مترجم آثار فلسفی متفاوت است.متاسفانه در سال های اخیر عزت الله فولادوند شاعر با برداشتن پسوند «درودی»خود(اهل درود لرستان) موجب اشتباه در نوشته ها و کتابشناسیها شده است.بسیاری نوشته های این شاعر را به خاطر اینکه تصور می کنند همان عزت الله فولادوند مترجم و استادفلسفه است می خرند و معلوم نیست کار فولادوند شاعر عمدی یا سهوی است.به هرحال بین این دو فولادوند به لحاظ عقیده و معلومات فاصله بسیار است. خواهشمند است اصلاح بفرمایید.