انتخابات ایران و سوریه؛ «همکاری خوب» سلیمانی و ظریف

محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران می‌گوید که رابطه و همکاری خوبی با قاسم سلیمانی فرمانده سپاه قدس در سوریه و عراق دارد.

او پنجشنبه ۲۸ اردیبهشت به روزنامه «وقایع اتفاقیه» گفت که بیش از ۲۰ سال است که همکاری خوبی با قاسم سلیمانی برای حفظ منافع جمهوری اسلامی دارد.

ظریف و قاسم سلیمانی در جریان تبلیغات انتخابات دوازدهمین دوره ریاست جمهوری ایران به دو نماد برای دو رویکرد متفاوت به سیاست خارجی تبدیل شدند. حامیان حسن روحانی ظریف را نشانه رویکرد «تعامل» و «صلح» با غرب توصیف می‌کنند و حامیان رئیسی و قالیباف نیر قاسم سلیمانی را نماد «مقاومت» در منطقه برای پیشبردن گسترش نفوذ منطقه‌ای ایران.

با همه این اختلاف‌ها اما هیچ یک از نامزدها در تبلیغات خود در باره حضور نظامی ایران در سوریه سخنی نگفتند و تنها غلامحسین کرباسچی در حمایت از حسن روحانی  از حضور نظامی در سوریه انتقاد کرد. انتقاد او از این رویکرد و همچنین انتقاد جهانگیری از آزمایش موشکی ایران همزمان با مذاکرات هسته‌ای با واکنش تند مقام‌های قضائی و نظامی روبرو شد. به گونه‌ای که ستاد مشترک نیروهای مسلح از نامزدها خواست که در باره برنامه موشکی اظهار نظر انتخاباتی نکنند.

حال برخلاف دوگانه‌هایی که از سوی ستادهای تبلیغاتی نامزدها ارائه می‌شد، وزیر امورخارجه دولت حسن روحانی پس از پایان مهلت تبلیغات نامزدها، قاسم سلیمانی را «نیروی میدانی» توصیف کرده که از ۲۰ سال قبل ارتباط خوبی با ظریف داشته است.

او گفته است که در ابتدای دولت یازدهم ا«یران را در مباحث سوریه در دنیا راه نمی‌دادند، از همه مذاکرات ما را حذف کرده بودند.اما  با مجموعه تلاش‌هایی که هم در حوزه میدانی و سیاسی صورت گرفت، توفیق‌هایی در صحنه سیاسی جهانی به‌دست آمد».

ظریف گفته است که با سیاست دولت و حضور نیروهای میدانی و توفیق‌هایی که دولت بشار اسد داشته، ایران نقش تعیین‌کننده‌ای هم در میدان و هم در حوزه سیاست سوریه بازی می‌کند.

او با بیان اینکه بیش از ۲۰ سال است که با قاسم سلیمانی برای پیشبرد اهداف جمهوری اسلامی همکاری می‌کند، افزوده است: «در بحران افغانستان و به منظور ایجاد دولت پس از طالبان در این کشور، همکاری بسیار خوبی بین من به‌عنوان نماینده وزارت امور‌خارجه در اجلاس و سردار سلیمانی بود. در مذاکراتی که برای جلوگیری از یک خطر جدی برای آینده عراق در سال ۸۱ و ۸۲ صورت گرفت، همکاری بسیار نزدیکی با هم داشتیم.»

وزیر امورخارجه همچنین از ادامه همکاری میان سپاه قدس و وزارت امورخارجه در سوریه و یمن خبر داده و این همکاری‌ها را در راستای «یافتن راه حل سیاسی» توصیف کرده است.

ظریف اظهار امیدواری کرده که این «همکاری و همیاری خوب ادامه پیدا کند».

وزیر امور خارجه ایران در حالی حضور «میدانی» سپاه قدس را برای دست‌یابی به راه حل سیاسی و کمک‌های بشر دوستانه دانسته که گزارش‌های متعددی از حضور و کشته شدن نظامیان ایران در حمایت از بشار اسد منتشر شده است.

براساس آمارهای غیررسمی دست‌کم ۶۰۰ تن از نظامیان اعزام شده از ایران در درگیری‌های سوریه کشته شده‌اند.

 ابهام روحانی و رک‌گویی رئیسی

نامزدهای دوازدهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری ایران در هیچ یک از برنامه‌های تلویزیونی خود با صراحت در باره رویکرد و برنامه‌شان نسبت به حضور نظامی در سوریه سخنی نگفته‌اند.

مقام‌های نظامی ایران می‌گویند که سیاست‌ها و برنامه‌های دفاعی جمهوری اسلامی سیاست کلی نظام است و نامزدها نباید در باره آن بحث و گفت‌وگو کنند. ابراهیم رئیسی و حسن روحانی هم در برنامه‌های انتخاباتی خود در راستای همین سیاست و بیان کلیات به این مسئله پرداخته‌اند.

حسن روحانی در فصل نهم برنامه دولت دوازدهم عملکرد «دفاعی» دولت را تشریح کرده و در باره سیاست‌های دفاعی دولت بعدی سخن گفته است.

« تقویت بنیه دفاعی کشور به منظور استقرار نیروهای مسلح در مرزهای هم‌جوار با کشورهای ناامن منطقه» و « تقویت اعتبارات سرمایه‌ای بخش امنیتی با توجه به ملاحظات امنیتی منطقه به ‌منظور حراست و حفاظت از نظام در مقابله با گروه‌های تروریستی و تکفیری در سطح منطقه و همسایگان» دو بند از عملکرد دفاعی دولت حسن روحانی است که با « حمایت‌های ‌لازم از توان مستشاری نیروهای مسلح در مجامع بین‌المللی» تکمیل شده است.

روحانی اگرچه رویکرد منطقه‌ای دولت دوازدهم را در صورتی که در اختیار او و همکارانش باشد، «تنش‌زدایی منطقه‌ای» و «بهبود رابطه با عربستان سعودی» اعلام کرده اما در باره حضور نظامی در سوریه با جمله‌های پر از ابهام « طراحی دکترین دفاعی-امنیتی کارآمد متناسب با شرایط و تهدیدهای موجود در سطح محیط امنیتی ایران» و « تهیه نقشه راه دیپلماسی دفاعی-امنیتی در فضای پسابرجام» را از اولویت‌های دولت بعد اعلام کرده است.

«افزایش بنیه نظامی»، «تقویت یگان‌های نظامی» و «کاهش شکاف تکنولوژیک تسلیحاتی با همسایگان» از دیگر عناوین برنامه روحانی در حوزه نظامی و دفاعی اعلام شده است.

ابراهیم رئیسی اما به صراحت و بدون لکنت زبان از حضور نظامی ایران در سوریه دفاع کرده و ادامه را برای امنیت نظام ضروری شمرده است.

این نامزد ریاست جمهوری « نفوذ منطقه‌ای ایران» را «ضامن رفاه و امنیت کشور و مردم» دانسته و نوشته است: « نفوذ و حضور منطقه‌ای ایران مهمترین عامل درهم‌کوبی تروریسـم تکفیری و آزاد سـازی سرنوشت‌سـاز شـهرهای بزرگـی همچـون حلـب و موصل بـوده که همواره مورد اسـتقبال و حمایت همسـایگان و ملتهای منطقه بوده اسـت.»

بیشتر بخوانید: صفحه ویژه انتخابات در زمانه