بزرگراه بغداد – اَمان: جنگ نفوذ واشنگتن و تهران در عراق
آمریکا می‌خواهد بزرگراه بغداد‌ـ‌اَمان مجهز به مجتمع‌های تفریحی بین‌راهی و دکه‌های پرداخت عوارضی شود. ایران اما این پروژه را تعمیق غیرقابل قبول نفوذآمریکا در همسایگی‌اش می‌بیند.
Iraq's counter-terrorism service (CTS) reach al-Sejar village in Iraq's Anbar province, on the boundaries of Fallujah, on May 28, 2016, as they take part in a major assault to retake the city of Fallujah, from the Islamic State (IS) group. Iraq's CTS, the country's best-trained and most battle-tested fighting unit, deployed on the edge of Fallujah for the first time since an operation was launched to retake the jihadist-held city, CTS spokesman Sabah al-Noman said. The CTS led the assault on several other major towns, cities and strategic sites across the country that were retaken from the jihadists over the past two years. / AFP PHOTO / AHMAD AL-RUBAYE
ایالات متحده حامی پروژه توسعه بزرگراه بغداد ـ امان به عنوان نخستین بزرگراه دارای عوارض جاده‌ای است تا از نفوذ ایران در بغداد بکاهد. تهران اما از طریق شبه‌نظامیان شیعه تحت حمایتش در تلاش برای توقف این پروژه است.
روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» یکشنبه، ۲۸ مه/هفتم خرداد در گزارشی از معامله دولت عراق با شرکت امنیتی خصوصی اولیو (Olive Company) برای توسعه بزرگراهی در این کشور با میانجیگری واشنگتن خبر داده‌است.
این بزرگراه بغداد، پایتخت عراق را به اَمان، پایتخت اردن وصل می‌کند و از دل صحراهای غرب عراق می‌گذرد؛ جایی که گروه‌های شبه‌نظامی رفت‌و‌آمد جاده‌ای را کنترل می‌کنند. اما ایالات متحده می‌خواهد این بزرگراه به جاده‌ای مجهز به مجتمع‌های تفریحی بین‌راهی، کافه، رستوران و البته دکه‌های پرداخت عوارضی بدل شود. هدف ایالات متحده تشویق به توسعه اقتصادی در عراق و حفظ نفوذش در عراق است.
اما پروژه با مخالفت ایران روبرو شده است. ایران این پروژه را تعمیق غیرقابل قبول نفوذ ایالات متحده در همسایگی خود می‌بیند.
رهبران شبه‌نظامیان شیعه که تحت حمایت ایران قرار دارند، مخالفت خود را با این پروژه اعلام کرده‌اند. آنها در بیانیه‌هایشان نیز وعده داده‌اند که اگر پس از پایان نبردها با داعش، دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده از بیرون‌کشیدن مستشاران نظامی و سربازان آمریکایی خودداری کند، آنها را هدف حملاتشان قرار دهند. اما به گزارش نیویورک‌تایمز، بعید است ایالات متحده از حضور نظامی در عراق بکاهد.
حیدر العبادی، نخست‌وزیر عراق از حامیان سرسخت پروژه توسعه بزرگراه بغداد ـ امان است. او از معامله صورت‌گرفته با شرکت اولیو به شدت طرفداری کرده است. حرکت او نزدیک‌شدن هر چه بیشتر به آمریکا در زمانی تعبیر شده که نفوذ ایران در کشور عراق با اکثریت شیعه بیش از هر زمان دیگری به نظر می‌رسد.
عبادی در یک سخنرانی اخیر خود با حمایت از توسعه بزرگراه به شدت از «گروه‌های مافیایی» که رفت‌و‌آمد در آن را کنترل می‌کنند، انتقاد کرد. گروه‌های مافیایی اشاره‌ای است نه تنها به گروه‌های جهادی سنی که اکنون فعالیت‌شان بسیار کمتر شده، بلکه همچنین ارجاعی است به گروه‌های شبه‌نظامی تحت حمایت ایران که برای اجازه عبور امن از راننده‌ها رشوه می‌گیرند.
او گفت که «این یک پروژه سرمایه‌گذاری است. برای اصلاح و تعمیر جاده است. نه دولت مرکزی برای آن پولی می‌دهد و نه حکومت محلی. اما در عوض سودش عایدمان می‌شود.»
عزت شابندر، یک نماینده سابق و از سیاستمداران پرنفوذ شیعه در عراق به رهبر مخالفان این پروژه تبدیل شده. او گفته‌است که شبه‌نظامیان شیعه تحت حمایت ایران از ارتش عراق قدرتمندتر هستند و اگر پروژه ساخت‌و‌ساز این بزرگراه نهایی شود، ایران شاید حتی به فکر بیرون‌راندن حیدر العبادی از قدرت بیفتد.
دیپلمات‌های آمریکایی این پروژه را از دو سو برای منافع ایالات متحده مهم ارزیابی کرده‌اند. نخست، توسعه اقتصادی استان الانبار که اکثریت ساکنان آن سنی‌مذهب هستند و تحت حکومت شیعی عراق به حاشیه رانده شده‌اند. الانبار بزرگترین استان عراق است؛ با مساحتی برابر با یک‌سوم مساحت کل عراق. این استان در موقعیتی استراتژیک قرار دارد و با سه کشور سوریه، اردن و عربستان هم‌مرز است. بزرگراه بغداد ـ امان از دل صحراهای این استان می‌گذرد. داعش زمانی ۷۰ درصد این استان را در دست داشت. اکنون شبه‌نظامیان شیعه تحت حمایت ایران در آنجا فعال هستند.
به همین خاطر، دومین هدف ایالات متحده از توسعه بزرگراه عبوری از الانبار کاهش نفوذ ایران در عراق توصیف شده. تعمیق روزافزون نفوذ ایران در عراق باعث شده است تا همسایگانی همچون عربستان و ترکیه، از متحدان اصلی آمریکا در خاورمیانه، احساس نگرانی کنند.
شرکت اولیو قرار است بزرگراه بغداد ـ امان را نوسازی کند، برای آن مجتمع‌های تفریحی بین‌راهی، کافه و رستوران بسازد، و به علاوه گروه‌های تأمین امنیت خصوصی برای کاروان‌های عبوری از این منطقه مهیا کند. تخصیص شرکت چندملیتی اولیو که مرکز آن در دبی است، تأمین امنیت پروژه‌ها در مناطق جنگ‌زده است.
قرارداد با شرکت اولیو به میانجیگری آمریکا قرار است ۲۵ ساله باشد و دولت عراق پیشاپیش پولی نمی‌پردازد. شرکت اولیو قصد دارد از محل عوارض جاده تأمین هزینه و سود کند و بخشی از این عوارض را نیز به بغداد خواهد فرستاد.
رهبران قبایل سنی در استان الانبار اما بر خلاف برخی سیاستمداران شیعه به شدت از این پروژه حمایت کرده‌اند. شیخ احمد طاها علوان، یک رهبر پرنفوذ سنی در الانبار دراین باره گفته است که «ما خیلی بابت این پروژه خوشحالیم. خیلی امیدواریم که این پروژه دو منفعت بزرگ برای استان بیاورد: یک، منفعت مالی و دو، امنیت.»
نظرها
h
خلاصه مطلب: آمریکا خوبه و ایران بده. آمریکا می خواهد خاورمیانه را آباد کند و ایران دوست ندارد
reza
هیچ گربه ای برای رضای امام زمان موش نمیگیرد!
Torrent
همه دولت های کشورهای جهان به دنبال مافع ملی شان هستند. مثل: هیچ گربه ای محض رضای خدا موش نمی گیرد. گذشته ها گذشته.اما یاداوری: آمریکا سعی و اراده لازم در 13 سال گذشته نکرد تا یک دولت و ارتش مرکزی قدرتمند در عراق شکل بگیرد. به تصور برخی غربیان یا دول عربی سنی مخالف ایران، یک دولت مرکزی قوی منجر به قدرت یابی شیعیان می گردد. این تصور نهایتش به شکل گیری گروه های معارض سنی و افراطی منجر شد. به طور کلی رفتار همه دولت های عراق بعد از صدام، بهره برداری از تشیع به نفع عراق بوده است. ما اصلا نمونه بارزی نمی بینیم که عراقی ها (از جمله دولتی های شیعیان) باج و امتیاز خاصی تاکنون به نظام ولایی ایران داده باشند، عراق (مثل سوریه و حزب اله و حماس و یمن..) صرفا بار مالی و هزینه سنگین سیاسی و اقتصادی و تحریم برای ایران داشته اند. عراقی ها عملا از زیر تعهد خسارت جنگ 8 ساله شانه خالی کردند و برعکس دارند ایران را می دوشند. بخش بزرگی از تجارت با ایران هم واردات کالای مرغوب و ارزان (با تخفیف و وام صادراتی) از ایران است. برق می گیرند و پولشس را نمی دهند. میلیون ها زائر ایرانی سالانه میلیاردها دلار ارز به عراق گسیل می کنند. عراق با استفاده از تحریم ها علیه ایران، عملا جایگاه تولید و صادرات نفت ایران در اوپک را گرفت! نظام ولایی، بواسطه توهمات ایدئولوژیکش منافع ملی ایران قمار زد و باخت. ملت ایران بزرگ ترین بازنده رقابت محرب سیاسی منطقه بوده است.
Torrent
اگر این ادعا درست باشد پشت مخالفت با این بزرگراه نظام ایران است، بایست برا ی مردم ایران تاسف خورد. اساسا این قبیل کارهای عمرانی به نفع همه مردم منطقه است. من چیز بدی در این اتفاق نمی بینم. خب ایران می تواند مشارکت کند اگر توجیه اقتصادی دارد. ما از جزئیات و نیات پشت پرده خبر نداریم. ولی می دانیم راههای مواصلاتی در کل به اقتصاد و ارتباطات کمک می کند و خودش به نوعی کمک به صلح است. این راه می تواند ایران به دریای سیاه و کانال سوئز و مصر و شمال و شمال شرق افریقا نزدیکتر کند. متاسفانه ایران با اسرائیل رابطه ندارد وگرنه می توانست به بنادر اسرائیل در دریای مدیترانه دست رسی مستقیم داشته باشد. هرچند می تواند با واسطه اردن این دست رسی میسر شود اگر تندروهای داخل بگذارند و این کمک شایانی به اقتصاد ایران و شرق و غرب خاورمیانه خواهد کرد. حتی اگر مسیر عراق-سوریه هم ممکن باشد ، باز هم مسیر عراق-اردن-اسرائیل می تواند مکمل باشد و لزوما تعارضی با هم ندارد. هر چه راههای مبادلاتی متنوع تر باشد، مزیت نسبی بیشتری نصیب کشورها از جمله ایران می کند. نکته روابط اقتصادی ایران و عراق، بررسی کیفیت است، عمده صادرات ایران، کالای های اساسی، واسطه ای، سرمایه ای و بادوام است. در حالی زوار ایرانی احتمالا تا بیش از 5 میلیارد دلار ارز به عراق تزریق می کند و یک تا دو میلیارد دلار کالا سوغات میاورند. در کل عمده کالای سوغات زوار شامل نمادهای معنوی است که ارزش اقتصادی چندانی ندارد یا لباس و پارچه است که موجب ضرر به تولید کنندگان داخلی ایران است. از طرفی در مقابل عراق گردشگر و زورای کمتری به ایران میفرستد و اساسا کالا مهمی برای صدارت به ایران نداردچرا که تقریبا همه آنها ایران تولیدکننده است. با این وجود ارتباطات چه گردشگری و چه دیگر موارد کمک به لح خواهد کرد. این بهترین راه تقویت صلح در جهان است. مبادلات اقتصادی لازمه اش امنیت است و وقتی همه سودبرند در نیتجه تمایل به صلح و امنیت بیشتر می شود.