روز بد کابل: انفجار در محله وزیر اکبر خان

یک کارمند  ۲۱ ساله بانک انفجاری را که صبح امروز در محله دیپلمات‌های کابل اتفاق افتاد به یک زلزله تشبیه کرده است. صحنه بعد از انفجار وحشت‌آفرین بود حتی برای کشوری که سال‌هاست به جنگ و خشونت خو گرفته است. موج انفجار تا فرودگاه بین‌المللی کابل که در پنج کیلومتری محل حادثه قرار دارد احساس شده بود. در فرودگاه کابل شیشه‌ها در اثر شدت انفجار شکست و درها از جا کنده شد. شاهدانی که در محل حادثه بودند به خبرگزاری‌های جهانی گفته‌اند که در محلی که انفجار رخ داد، در نزدیکی سفارت آلمان گودالی به عمق پنج متر از انفجار مهیب صبح چهارشنبه ۳۱ مه به جای مانده است.

از تعداد دقیق کشته‌شدگان و مجروحان هنوز اطلاع دقیقی در دست نیست. ساعتی بعد از وقوع انفجار خبرگزاری‌ها تعداد کشته‌شدگان را ۹۰ نفر و تعداد مجروحان را ۴۰۰ نفر اعلام کردند.

روزنامه واشنگتن‌‌پست از محل حادثه گزارش داده که در بیمارستان وزیر اکبر خان آمبولانس‌ها به طور مداوم در حال انتقال مجروحان بودند. بسیاری از اهالی کابل به این بیمارستان هجوم آورده بودند با این امید که بستگان خود را در میان مجروحان بیابند.

از انفجار محل دیپلمات‌های کابل چه می‌دانیم؟ چه اتفاقی افتاد و پیامدهای آن چیست؟ تلاشی برای پاسخ به چند پرسش در پایان روز پرالتهابی که کابل از سر گذراند:

یک تانکر حمل فاضلاب در ساعت پرآمد و شد روز در محله وزیر اکبر خان که محله دیپلماتیک کابل است و بسیاری از وزارتخانه‌های دولت افغانستان نیز در این محل قرار دارد، از خیابانی به سمت سفارت آلمان پیچید.

ناتو با انتشار بیانیه‌ای اعلام کرده است که نیروهای امنیتی که از محله وزیر اکبر خان محافظت می‌کنند موظف بودند مانع از تردد تانکر یاد شده بشوند. اما آن‌ها به وظیفه خود عمل نکردند.

در بیانیه ناتو گفته شده که مقامات امنیتی افغانستان انتظار یک حمله انتحاری را داشتند. اطلاعاتی به دست آن‌ها رسیده بود مبنی بر اینکه یک خودرو بمب‌گذاری شده و قرار است در محله دیپلمات‌ها منفجر شود.

ناتو می‌گوید هشدارهای لازم را به دستگاه‌های امنیتی افغانستان داده بود.

تانکر حمل فاضلاب در نزدیکی سفارت آلمان منفجر شد. این گمان به وجود آمده بود که ممکن است هدف حمله انتحاری صبح چهارشنبه ۳۱ مه سفارت آلمان در افغانستان بوده باشد. اما در همان نزدیکی مقر ناتو در افغانستان هم قرار دارد. هنوز نتیجه تحقیفات معلوم نشده است. در هر حال مشخص شده که سفارت آلمان در کابل ویران شده و عده‌ای از کارکنان سفارت هم در اثر اصابت خرده‌شیشه‌ها مجروح شده‌اند. یکی از نگهبانان سفارت آلمان هم که افغانستانی‌ست در این حادثه جان باخته.

خبرگزاری‌های داخلی گزارش داده‌اند که سفارتخانه ایران هم در این حادثه آسیب دیده. اما دیپلمات‌های ایرانی صدمه ندیده‌اند.

وزارت خارجه آلمان اعلام کرده که فعلاً تا اطلاع ثانونی سفارت آلمان در افغانستان تعطیل است. این احتمال وجود دارد که سفارت آلمان در مقر ناتو فعالیت خود را از سر بگیرد.

هنوز هیچ گروهی مسئولیت انفجار مهیب وزیر اکبر خان را به عهده نگرفته است. طالبان انفجار چهارشنبه ۳۱ مه را محکوم کرده. در بیانیه‌ای که طالبان انتشار داده گفته شده که این گروه چنین انفجارهایی را که منجر به مرگ غیرنظامیان می‌شود محکوم می‌کند.

شماری از نیروهای نظامی آمریکا در سال ۲۰۱۴ خاک افغانستان را ترک کردند. از آن زمان تاکنون خشونت‌ها در افغانستان افزایش پیدا کرده و در حال حاضر دولت افغانستان فقط بر ۶۰ درصد از خاک این کشور تسلط دارد. طالبان سهم عمده‌ای در این خشونت‌ها داشته است. اما گروه دولت اسلامی (داعش) را هم باید در نظر گرفت.

اداره ایالات متحده آمریکا برای نظارت بر بازسازی افغانستان (سیگار) در تازه‌ترین گزارشی که از وضع بازسازی افغانستان ارائه داد اعلام کرد که بعد از ۱۶ سال جنگ داخلی در افغانستان همچنان چالش‌های امنیتی مهم‌ترین مانع بازسازی این کشورند. از سال ۲۰۰۲ تاکنون از ۷۱ میلیارد دلاری که ایالات متحده آمریکا به بازسازی افغانستان اختصاص داده، ۶۱ درصدش صرف آموزش ۳۰۰ هزار نفر نظامی و مأمور انتظامی افغان شده است که می‌بایست امنیت در این کشور را برقرار کنند.

با وجود هزینه سنگینی که آمریکا برای آموزش نیروهای نظامی افغان متحمل شده، ارتش افغانستان به دلیل ضعف فرماندهی و همینطور فساد اداری نمی‌تواند از قلمرو حکومت افغانستان در برابر تهاجم روزافزون طالبان به طور مؤثری دفاع کند. در سال ۲۰۱۶ تعداد سربازان افغان که در درگیری با طالبان کشته شدند از مجموع تلفات ارتش آمریکا در این کشور از سال ۲۰۰۱ تاکنون بیشتر است.

علاوه بر این بسیاری از سربازان ارتش افغانستان از بیسوادی مطلق رنج می‌برند و این موضوع کارآمدی نظامی آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده است.

به دلیل این مشکلات، مشاوران بلندپایه وزارت خارجه آمریکا طرحی را برای تغییر رویکرد آمریکا در افغانستان با هدف مقابله مؤثرتر با طالبان به دونالد ترامپ رئیس جمهوری آمریکا تسلیم کرده‌اند. بر اساس این طرح، در آینده وزارت دفاع آمریکا به تنهایی و مستقل از کاخ سفید می‌تواند تعداد سربازان ارتش آمریکا در افغانستان را افزایش دهد و از اختیارات ویژه‌ای هم برای بمباران مواضع طالبان در افغانستان برخوردار می‌شود.

در این طرح پیش‌بینی شده که آمریکا سه الی پنج هزار سرباز به افغانستان اعزام کند. اگر این طرح به تصویب برسد، تعداد نیروهای نظامی آمریکا در افغانستان به ۱۰ هزار نفر می‌رسد. انفجار وزیر اکبر خان ممکن است اجرای طرح یاد شده را تسریع کند و به آن شتاب بدهد.

دولت آلمان اعلام کرده که افغانستان از امنیت لازم برخوردار است. پیشنهاد ناتو برای اعزام تعداد بیشتری سرباز به افغانستان را هم رد کرده است.

بعد از انفجار وزیر اکبر خان، دولت آلمان اعلام کرد که عجالتاً از اخراج پناهجویان افغانستانی از خاک آلمان خودداری می‌کند. اما نه به این دلیل که افغانستان را ناامن می‌داند، بلکه صرفاً به خاطر اینکه سفارت آلمان در افغانستان تخریب شده و کارکنان سفارت آلمان که در حال ارزیابی خسارت‌ها هستند، نمی‌توانند بر ورود پناهجویان اخراجی به افغانستان نظارت کنند.

بیشتر بخوانید: