میراث طبیعی ایران سهمی در یونسکو نیافت

<p>بیژن روحانی-با پایان سی و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی، بیست و پنج اثر جدید در فهرست سازمان یونسکو به عنوان میراث طبیعی و فرهنگی جهان به ثبت رسیدند.</p> <p><br /> ایران توانست مجموعه&zwnj;ای از باغ&zwnj;های خود را که به صورت یک پرونده واحد ارائه شده بود در بخش میراث فرهنگی جهان به ثبت برساند؛ پرونده&zwnj;ای تکمیل که به گفته کارشناسان یونسکو، جای هیچگونه تردیدی برای ثبت باغ ایرانی برجای نگذاشت.</p> <!--break--> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://www.zamahang.com/podcast/2010/20110630_rouhani_WorldNaturalHeritage.mp3"><img width="273" height="31" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/musicicon.jpg" /></a></p> <p><br /> این پرونده شامل نه باغ از دوره&zwnj;های مختلف تاریخی است که در ضمن معرف تنوع جغرافیایی در ایران نیز هستند. باغ&zwnj;های باستانی پاسارگاد و ارم در استان فارس، چهلستون و فین در استان اصفهان، اکبریه در بیرجند و در خراسان جنوبی، عباس&zwnj;آباد بهشهر در مازندران، دولت&zwnj;آباد در یزد، و باغ&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;&zwnj;های پهلوان&zwnj;پورمهریز و شازده ماهان در استان کرمان.</p> <p><br /> باغ&zwnj;های ایرانی به جز ارزش&zwnj;های تاریخی و معماری، نشان&zwnj;دهنده رابطه ویژه انسان با طبیعت و چگونگی به نظم درآوردن تصویر آرمانی از زیست بهینه در پهنه جغرافیای گسترده ایران است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>نشست کمیته میراث جهانی یونسکو در روزهای ۱۹ تا ۲۹ ماه ژوئن در پاریس برگزار شد. ایران با ثبت باغ&zwnj;های ایرانی توانست شمار آثار خود در فهرست میراث جهانی یونسکو را به سیزده عدد برساند، اما به غیر از پرونده باغ&zwnj;ها که در بخش فرهنگی ثبت شد، ایران پرونده دیگری را نیز برای بخش میراث طبیعی ارائه کرده بود که موفق به ثبت آن نشد.</p> <p><br /> پرونده جنگل&zwnj;های حرا در جنوب ایران اگر مورد تصویب کمیته میراث جهانی قرار می&zwnj;گرفت، نخستین اثر طبیعی ایران بود که در فهرست یونسکو جای می&zwnj;گرفت.</p> <p><img width="200" height="141" align="left" alt="" src="http://zamanehdev.redbee.nl/u/wp-content/uploads/02_harra_sea_forrest.jpg" /><br /> ایران با آن&zwnj;که در طول دهه&zwnj;های گذشته سعی فراوانی در ثبت آثار تاریخی و فرهنگی خود کرده است اما تاکنون هیچ اثری که معرف ویژگی&zwnj;های منحصر به فرد طبیعت و محیط زیست ایران باشد نتوانسته است به فهرست میراث جهانی راه یابد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>مسئولان سازمان میراث فرهنگی ایران اعلام کردند با آن که پرونده جنگل&zwnj;های حرا را پیشتر به یونسکو ارسال کرده بودند، اما هنگام برگزاری جلسات کمیته میراث جهانی در پاریس، به ناگهان از مطرح کردن آن منصرف می&zwnj;شوند زیرا پس از مشورت با کارشناسان &laquo;اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت&raquo; یا IUCN متوجه نقایصی در برنامه مدیریتی آن می&zwnj;شوند.</p> <p><br /> به گفته مسئولان ایرانی لازم است برنامه حفاظت و مدیریت این جنگل&zwnj;ها در هماهنگی میان سازمان میراث فرهنگی، وزارت جهاد کشاورزی و سازمان حفاظت محیط زیست تهیه و تدوین شود؛ امری که با توجه به مطرح نشدن پرونده ایران به نظر می&zwnj;رسد تاکنون به صورت جدی از آن غفلت شده است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>جنگل&zwnj;های حرا یا مانگرو نوع ویژ&zwnj;ه&zwnj;ای از درختان را دربرگرفته&zwnj;اند که در مرز میان خشکی و آب می&zwnj;رویند و از آب شور استفاده و آن را به آب شیرین تبدیل می&zwnj;کنند.</p> <p><br /> پرونده جنگل&zwnj;های حرا در ایران شامل مناطقی در تنگه خوران در خلیج فارس و میان جزیره قشم تا سواحل جنوبی ایران است. با این&zwnj;حال این درختان در دیگر نقاط ایران مانند استان بوشهر و همچنین خلیج گواتر در استان سیستان و بلوچستان نیز می&zwnj;روید.</p> <p><br /> وسعت جنگل&zwnj;های حرا در تنگه خوران در کل منطقه بی&zwnj;نظیر و از این لحاظ یک پناهگاه حیات وحش کمیاب به خصوص برای پرندگان مهاجر به وجود آورده است؛ به طوری که بیش از 90 گونه از پرندگان که شمار آنها به بیش از 50 هزار عدد می&zwnj;رسد در این منطقه زندگی می&zwnj;کنند.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در مهرماه سال ۱۳۸۹ بازرسان &laquo;اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت&raquo; و یونسکو از این منطقه بازدید کردند تا ارزش&zwnj;های جهانی آن را مورد تایید قرار دهند. با این&zwnj;حال ایران می&zwnj;بایست پرونده معرفی و همچنین برنامه مدیریتی خود را در این فاصله تکمیل می&zwnj;کرد.</p> <p><br /> پیشتر مدیر کل دفتر اکولوژی دریایی سازمان حفاظت محیط زیست ایران اعلام کرده بود به دلیل برخی عوامل انسانی از جمله توسعه ناپایدار و صنعتی، شمار این درختان در بعضی مناطق در جنوب ایران کاهش یافته است.</p> <p>&nbsp;</p> <p>ایران گرچه هنوز موفق نشده است هیچ اثر طبیعی و محیط زیستی خود را به جهان معرفی کند، اما قصد دارد پرونده شمار زیادی محوطه و منطقه حفاظت شده را تهیه و طی چندین سال آینده به یونسکو ارائه کند. این مناطق طبیعی و زیست&zwnj;محیطی عبارتند از: غار علیصدر، منطقه حفاظت شده ارسباران در آذربایجان، کوه دماوند، پارک ملی گلستان، دریاچه هامون، جنگل&zwnj;های حرا، محور طبیعی و تاریخی اصفهان، جنگل&zwnj;های هیرکانی در شمال ایران، پارک ملی خبر و پناهگاه حیات وحش روچون در استان کرمان، کویر لوت، جزیره قشم، کوهستان سبلان، چشم&zwnj;انداز طبیعی و فرهنگی رامسر و منطقه حفاظت شده توران در استان سمنان.</p> <p><br /> با این حال شماری از این مناطق در سال&zwnj;های اخیر با مشکلاتی در خصوص حفاظت روبه&zwnj;رو شده&zwnj;اند که از آن جمله می&zwnj;توان به آسیب&zwnj;های گسترده به جنگل&zwnj;های گلستان بر اثر آتش&zwnj;سوزی و دست&zwnj;اندازی و همچنین خشک شدن دریاچه هامون اشاره کرد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>در سی و پنجمین نشست کمیته میراث جهانی یونسکو، سه منطقه طبیعی و زیست&zwnj;محیطی از کشورهای دیگر به فهرست میراث جهانی اضافه شد: منطقه ساحلی نینگالو در استرالیا، جزایر اوگازاوارا در ژاپن و دریاچه&zwnj;هایی در کنیا. همچنین &laquo;وادی روم&raquo; در کشور اردن به عنوان محوطه&zwnj;ای که به&zwnj;طور مشترک دارای ارزش&zwnj;های طبیعی و فرهنگی است به ثبت رسید. به غیر از این&zwnj;ها، دو منطقه حفاظت شده در هندوراس و اندونزی در فهرست میراث طبیعی در خطر قرار گرفتند، اما منطقه حیات وحش ماناس در هندوستان به دلیل برنامه موفقیت&zwnj;آمیز حفاظتی توانست از فهرست میراث در خطر خارج شود و دوباره به میان محوطه&zwnj;های میراث طبیعی جهان بازگردد.</p> <p>&nbsp;</p> <p>به غیر از این مناطق طبیعی، بیست و یک پرونده دیگر نیز در بخش میراث فرهنگی جهان توسط یونسکو به ثبت رسیدند.</p> <p><br /> <strong>شرح تصاویر</strong>:</p> <p>&nbsp;</p> <p>۱ـ باغ شازده ماهان در میان کویر- منبع عکس: مهر<br /> ۲ـ جنگل&zwnj;های حرا، منبع عکس: ویکی پدیا<br /> &nbsp;</p> <p>&nbsp;</p> <p><strong>در همین زمینه</strong>:</p> <p>&nbsp;</p> <p><a href="http://zamaaneh.com/rohani/2007/03/post_157.html">سرو روان: مختصری در اهمیت نمادهای گیاهی در فرهنگ ایرانی</a></p> <p>&nbsp;<a href="http://www.radiozamaneh.biz/content/%D8%AC%D9%86%DA%AF%D9%84%E2%80%8C-%D8%AD%D8%B1%D8%A7-%D9%85%DB%8C%D8%A7%D9%86-%D8%AC%D9%87%D8%A7%D9%86%DB%8C-%D8%B4%D8%AF%D9%86-%D9%88-%D8%AA%D8%AE%D8%B1%DB%8C%D8%A8">جنگل&zwnj;های حرا میان جهانی شدن و تخریب</a><br /> <a href="http://zamaaneh.com/rohani/2009/07/post_272.html">مرگ سروها در باغ فین کاشان</a></p> <p>&nbsp;</p> <p>&nbsp;</p>