رنج ناتمام آوارگی و پناهجویی

در روز جهانی پناهجویان سازمان بین‌المللی مهاجرت اعلام کرده دست‌کم ۱۲۶ پناهجوی آفریقایی در دریای مدیترانه غرق شدند.

از سوی دیگر آژانس پناهندگان سازمان ملل هم اعلام کرده است ۶۵ میلیون و ۶۰۰ هزار آواره، پناهنده و پناهجو در سراسر جهان وجود دارد.

بر اساس برآوردهای انجام شده در پایان سال ۲۰۱۶، شمار آوارگان جهان در مقایسه با سال ۲۰۱۵ افزایش ۳۰۰ هزار نفری نشان می دهد؛ گرچه این افزایش کمتر از دوره زمانی ۲۰۱۴ تا ۲۰۱۵ است.

در آن زمان شمار آوارگان با افزایشی چشمگیر، پنج میلیون نفر بیشتر شد.

کمیسر عالی پناهندگان سازمان ملل به دنبال انتشار آمار جدید اعلام کرده است این عددها نشان‌ از شکستی بزرگ در دیپلماسی بین المللی هستند.

فیلیپو گراندی گفته است به نظر می‌رسد جهان توانایی حرکت به سوی صلح را ندارد: «نزاع و تنش‌های گذشته باقی مانده‌اند و تنش‌های جدیدی هم شروع می‌شوند که هر دوی اینها باعث فرار و آوارگی بیشترند. جابه‌جایی اجباری نمادی است از جنگ‌هایی که هیچ وقت تمام نمی‌شوند.»

بیشترین آوارگان از بحران سوریه می گریزند و از وضعیت اسفباری که در برخی مناطق آفریقا حاکم شده است: جنگ، خونریزی و ناامنی.

در سال ۲۰۱۶، ۳۴۰ هزار نفر به دلیل خشونت‌های سودان به کشور همسایه یعنی اوگاندا گریختند. این رقم بیشتر از پناهجویان گریزان از هر کشور دیگری است؛ حتی از سوریه که در همین بازه زمانی ۲۰۰ هزار نفر از آن گریخته‌اند.

روستاییان اوگاندایی در مناطق مرزی فقیرنشین زمین‌های خود را به پناهندگان سودانی داده‌اند به این امید که حامیان مالی پناهندگان و سازمان های اهدا کننده کمک‌های انسان دوستانه، به آنها هم در خدمات عمومی ارائه کنند.

اوگاندا در سال ۲۰۰۶ قانونی را تصویب کرد که بر اساس آن پناهندگان آزادی جا به جایی، حق اشتغال و دسترسی به درمانگاه‌های عمومی و مدارس را دارند. با تصویب این قانون این کشور به پناهگاه کسانی تبدیل شده است که از درگیری‌های مناطق و کشورهای همسایه، به این کشور می‌گریزند.

گزارش ها نشان می دهند به هر خانواده، قطعه ای زمین ۳۰ متر در ۳۰ متر داده شده تا در آن خانه ای بسازند و قطعه‌ای ۱۰۰ متر در ۱۰۰ متر تا در آن محصولاتی بکارند و برای امرار معاش، خودکفا شوند.

آوارگان و پناهجویانی که از این بخشندگی اوگاندایی ها استفاده می‌کنند، می‌گویند این سیستم اسکان پناهجویان یکی از پیشروترین روش‌هاست اما مقام های دولت اوگاندا و سازمان‌های امداد رسان می‌گویند استقبال از این روش باعث از بین رفتن و کمبود منابع شده است. این در حالی است که پناهجویان هم می‌گویند نصف میزان استاندارد مواد غذایی ماهانه را دریافت می‌کنند.

از سوی دیگر اما بر اساس آمارهای منتشر شده آوارگان جهان به کشورهای ثروتمند نگریخته‌اند بلکه ۸۴ درصد آنها در کشورهای فقیر یا با درآمد متوسط ساکن شده اند و زندگی می کنند.

شمار آوارگان و پناهجویان جهان در حال حاضر می‌تواند بزرگ‌ترین بحران آوارگان پس از جنگ جهانی دوم باشد. گرچه جهان به تکان و تقلا افتاد تا بلکه با دیپلماسی مشکل آوارگان را تا حد امکان حل کند، اما جمعیت چند ده میلیونی آواره ها و گسترش موج ترور و کشتار باعث بسته شدن بیشتر درها به خصوص در اروپا و آمریکا به روی پناهجویان شد.

حمید نوذری، کارشناس امور پناهندگی و مهاجرت و مسئول کانون پناهندگان سیاسی ایرانی در برلین که مرکزی برای مشاوره به ایرانی‌ها و افغانستانی‌ها‌ست پیش از این به زمانه گفته است بر این نظر است که سال ۲۰۱۷ سالی سخت برای پناهجویان در آلمان خواهد بود.

به نظر او اوضاع از زمانی برای پناهجویان دشوارتر شد که دولت‌های اروپایی و آلمان در برابر راست افراطی و پوپولیست‌ها کوتاه آمدند:

بیستم ژوئن روز جهانی آوارگان و پناهجویان نام گرفته است. آنان که گاه پشت مرزهای بسته می مانند.

زمانه پیش از این پرونده هایی را به مناسبت این روز منتشر کرده است. مجموعه مطالب این پرونده ها را در اینجا ببینید: