تازه‌ترین اثر جِی‌ آر: کودکی گرفتار در مرز آمریکا و مکزیک

در شهر تکتِ مکزیک، پسربچه‌ای با موهای سیاه و چشمانی کنجکاو بادقت از بالای دیوار حایل مجاور شهرستان سن دیگو به پایین چشم دوخته است. او تقریباً با قد و قامتی حدود بیست و یک متر روی نوک پاهای خود بلند شده است و از قرار معلوم دستانش دیوار حایل را سفت چسبیده است، توگویی از بدن مادرش آویزان شده باشد.

هنرمند فرانسوی، جی‌آر، این تصویر گلایه‌آمیز را—که اولین چیدمانش در مکزیک محسوب می‌شد— روز چهارشنبه نصب کرد. این تصویر که از یکی از عکس‌های وی از پسربچه‌ یک‌ساله‌ای الهام گرفته است که با مادر و مادربزرگ و پدربزرگش در تکت زندگی می‌کند، فقط از طرف آمریکایی مرز کاملاً قابل‌رؤیت است.

این ایده در خواب به جی‌آر الهام شد. وی طی یک مصاحبه‌ی تلفنی می‌گوید: «بعضی آدم‌ها خواب دنیاهای فانتزی را می‌بینند، من خواب دیوارها را.» و گرچه اثر هنری او بنا نبود پاسخ مستقیمی به دولت ترامپ باشد، اما این هفته با اقدام کاخ سفید مبنی بر لغو برنامه‌ «داکا» —برنامه‌ی دولت اوباما برای حمایت از جوانان مهاجرِ فاقد مدارک هویتی و مهاجرتی—طنینی دو چندان یافته است.

جی‌آر اضافه می‌کند: «نمی‌دانم، آیا این کودک نگران آن است که چه اتفاقی رخ خواهد داد؟ او چه فکر می‌کند؟ آدم در یک سالگی نمی‌داند مرز چیست و کدام طرف مرز بهتر است.»

مرز بین ایالات متحده و مکزیک خصوصاً زمین حاصلخیزی برای هنرمندان بوده است. در تیخوانا، یک گروه هنرمند ژاپنی به نام چیم پوم خانه‌ درختی‌ای به نام «مرکز بازدیدکنندگان آمریکایی» ساختند که جی‌آر از آن بازدید کرده است. یک عکاس آمریکایی به نام ریچارد میزرَک و یک موسیقی‌دانِ مکزیکی به نام گیلرمو گالیندو دست به دست یکدیگر داده‌اند تا از اشیاء برجای مانده از مهاجران آلات موسیقی بسازند. و کارگردان مکزیکی برنده‌ جایزه‌ اسکارِ، الخاندروایناریتو، «گوشت و شن» را خلق کرده که یک پروژه‌ واقعیت مجازی است که عبور از مرز را شبیه‌سازی می‌کند. این اثر در حال حاضر در موزه‌ی هنر لس آنجلس کانتی در حال نمایش است.

برای جی‌آر که آثار متأخرش غالباً درگیر مسئله‌ی مهاجران و پناهجویان بوده است، چیدمان مکزیک بخشی از مکالمه‌ای مستمر و پیوسته است. او معتقد است: «مردم همواره کوچ خواهند کرد. وقتی ما دیوار ساختیم، مردم تونل ساختند. وقتی ما مرزهای زمینی را بستیم، آنها راهی آب‌ها شدند. تاریخ بشریت تاریخ مردمانی است که کوچ می‌کنند. البته، این مسئله باید قاعده‌مند شود.»

جی‌آر ایده‌ بستن مرزها را «بلاموضوع» می‌داند. «به‌عنوان یک هنرمند، تلاش من احیا و تجسم دورنما و چشم‌انداز است. برای این کودک خردسال هیچ دیوار و هیچ مرزی وجود ندارد.»

منبع: نیویورک تایمز

در همین زمینه