برقراری آتش‌بس بین نیروهای عراقی و پیشمرگه‌های کرد
ائتلاف جهانی می‌گوید آتش‌بس شامل حال همه نیروهای نظامی عراقی و کُرد می‌شود. نخست‌وزیر عراق هم خواهان کنترل گذرگاه‌ها و فرودگاه‌های بین‌المللی کردستان شد.
در پی درگیری‌های شدید نیروهای عراقی و پیشمرگه‌های کرد ائتلاف جهانی اعلام کرد که بین آن‌ها آتش‌بس برقرار شده. عبادی نیز خواهان کنترل گذرگاه‌ها و فرودگاه‌های بین‌المللی کردستان شد.
به‌گزارش رویترز، روز جمعه ۲۷ اکتبر / ۵ آبان یک سخنگوی ائتلاف جهانی به‌رهبری آمریکا ضمن اعلام آتش‌بس بین نیروهای عراقی و کردها گفت این آتش‌بس شامل حال تمام نیروهای نظامی می‌شود.
از صبح پنج‌شنبه ۲۶ اکتبر / ۴ آبان درگیری‌های شدید نظامی بین پیشمرگه‌های کُرد و نیروهای عراقی در نزدیکی گذرگاه مرزی با ترکیه و یک خط لوله بزرگ صادرات نفت، و در مناطق زمار، مخمور و التون‌کوبری گزارش شد.
خبرگزاری فرانسه گزارش داد که پیشمرگه‌ها به سوی نیروهای عراقی، خمپاره و موشک‌های ضد تانک شلیک کرده‌اند و در برابر پیشروی آن‌ها مقاومت کرده‌اند.
خودروهای نظامی عراقی صبح پنج‌شنبه موفق شدند کنترل شماری از روستاها در اطراف موصل را به دست بگیرند. در روستاهای دیگر هم درگیری‌های شدیدی رخ داد.
از سوی دیگر، مقام‌های اقلیم کردستان از شلیک توپخانه نیروهای عراقی و شبه‌نظامیان حشد شعبی مورد حمایت ایران، خبر دادند.
تلاش بغداد بر آن است که خط لوله صادرات نفت که به بندر جهان ترکیه وصل می‌شود و همچنین گذرگاه مرزی فیش‌خابور با ترکیه را به کنترل خود درآورد. این گذرگاه در نزدیکی استان دهوک، بخشی از اقلیم کردستان قرار دارد.
روز جمعه ۲۷ اکتبر / ۵ آبان سرهنگ احمد جبوری، فرمانده عملیات نینوای نیروهای عراقی اعلام کرد که پیشمرگه‌های کُرد از مرکز منطقه مخمور عقب‌نشینی کرده‌اند.
در پی این درگیری‌ها، شورای امنیت سازمان ملل از دو طرف خواست تا به درگیری‌ها پایان داده و برای حل بحران حاصل از همه‌پرسی استقلال اقلیم کردستان پشت میز مذاکره بنشینند.
«اربیل، باید گذرگاه‌ها و فرودگاه‌های بین‌المللی را تحویل دهد»
در همین حال، رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا با حیدر عبادی، نخست وزیر عراق تلفنی تماس گرفته و از حفظ قانون در مناطق مورد اختلاف براساس قانون اساسی عراق پشتیبانی کرده و خواستار گفت‌وگوی بغداد و اربیل، براساس قانون‌اساسی عراق شده است.
دفتر نخست‌وزیر عراق نیز در بیانیه‌ای گفته است که در این مکالمه، حیدر عبادی تأکید کرده که مقامات اربیل، باید گذرگاه‌ها و فرودگاه‌های بین‌المللی را در اختیار دولت مرکزی قرار دهند.
دولت و پارلمان عراق نیز پیش از این خواهان کنترل فرودگاه‌های اربیل و سلیمانیه و گذرگاه‌های بین‌المللی میان کردستان و دو کشور ترکیه و ایران شده بودند.
حیدر عبادی همچنین استقرار نیروهای عراقی در مناطق مورد مناقشه با کردها را قانونی دانسته و گفته که دولت مرکزی در پی اجرای قانون در تمام مناطق عراق است.
پیشمرگه‌های کرد ۱۸ اکتبر / ۲۶ مهر از مواضع خود در شمال عراق عقب نشستند. آن‌ها این مناطق را از ژوئن سال ۲۰۱۴ با بیرون راندن نیروهای داعش در دست داشتند.
دو روز قبل از آن ارتش عراق و گروه حشد شعبی کنترل شهر نفت‌خیز کرکوک را به دست گرفتند و در استان نینوا پیشروی کردند.
نخست‌وزیر عراق در تماس با وزیر خارجه آمریکا اولویت دولت خود را همچنان نبرد با گروه «دولت اسلامی» (داعش) دانسته است.
روز چهارشنبه ۲۵ اکتبر / ۳ آبان دولت اقلیم کردستان پیشنهاد داد که با تعلیق نتیجه همه‌پرسی استقلال در چارچوب قانون اساسی عراق وارد گفت‌وگوهایی با بغداد شود.
حیدر عبادی روز گذشته (پنج‌شنبه) در واکنش به این طرحِ اربیل تأکید کرد که بغداد چیزی جز لغو کامل همه‌پرسی را نمی‌پذیرد.
دولت ترکیه نیز همین موضع را گرفته و گفته است که تعلیق نتایج همه‌پرسی اقلیم کردستان کافی نیست و خرابی‌ها را نمی‌تواند جبران کند.
بحران کنونی در پی همه‌پرسی استقلال کردستان عراق ایجاد شد. در این همه‌پرسی که ۲۵ سپتامبر / ۳ مهر برگزار شد، ۹۲,۷۳ درصد به جدایی اقلیم از عراق رأی دادند. میزان مشارکت ۷۸ درصد گزارش شد. آمریکا، اتحادیه اروپا، سازمان ملل، ایران، ترکیه و دولت مرکزی عراق با برگزاری همه‌پرسی استقلال کردستان مخالفت کرده بودند.
بیشتر بخوانید:
نظرها
محسن مدنى
حق تعيين سرنوشت يعنى كشك. حقوق بشر يعنى كشك ازاديخواهى ونفى ظلم وستم يعنى كشك ظاهرا حق وازادى را فقط بايد در سايه قدرت ولوله تفنگ بدست اورد
توجه
مقاله بسیار آگاهی بخش : حقوق قومی علیه حقوق بشر / فسیبوک عماد الدین باقی/ این مقاله جامع ، به خوبی فرق بین حق تعیین سرنوشت، حقوق بشر، آزادی دموکراتیک با قوم گرایی جدایی خواه نشان می دهد و نیرنگ جنگ افروزان ظالمان و فاسدان پان کردیسم برملا کند.
توجه
ماده 15 میثاق بین المللی مدنی و سیاسی می گوید:« هركس مي تواند هر مليتي را بخواهد بپذيرد و هيچ كس را نمي توان خود سرانه از مليت او محروم ساخت يا حق تغيير مليت از او را سلب نمود» این درباره کوزوو و بوسنی که قومیت های سرکوب می شدند صادق است در حالی که دولت عراق با وجود پاره ای انتقادات که به رفتارهای سکتاریستی اش وارد است، نه تنها ملیت کردها را سلب نکرده بود که رئیس جمهور کشور از کردها و اقلیم در همه امور مستقل بود و دولت مرکزی عراق حتی نمی توانست یک کارمند دون پایه را در اقلیم برکنار کند یا سرکار بیاورد. کسی از سرنوشت درآمد فروش نفت اقلیم آگاه نبود و دولت عراق در مرزهای اقلیم با ایران و ترکیه حتی یک مامور نداشت با اینحال اقلیم کردستان عراق در قدرت دولت مرکزی سهم داشت. یکی از شخصیت های کرد می گوید: رئیس جمهور، چندین وزیر و نایب وزیر، رییس ستاد ارتش، چندین فرمانده لشکر، فرمانده نیروی هوایی و فرمانده دستگاه اطلاعاتی همگی کُرد هستند. بغداد امروز، بغداد سابق نیست و در آن احساس شریک بودن داریم نه دشمنی. پس خطر بزرگ از کردستان رفع شده است.(نوشیروان مصطفی، فصلنامه ی گفتگو ویژه اقلیم کردستان عراق، شماره ۵۸) 15- برهان جدلی: استقلال طلبی کردستان عراق از منظر حقوق بشری چه به منطق اثباتی و چه منطق جدلی قابل دفاع نیست. از منظر سیاست و حقوق و اسناد حقوق بشری سخن گفته شد و اکنون با التفات به اینکه گفته شد مسئله اصلی ما جان انسان هاست و خطری که آن را تهدید می کند، اصلا با تجزیه طلبان همنوا شده و در رادیکال ترین بیان می گوییم هرسه دولت همسایه، زورگو هستند و اقلیم کردستان عراق محق است! آیا عقل و وجدان اجازه می دهد در موقعیت عدم توازن قوا مردم خود را به کشتن بدهیم؟ ایا در برابر زنگی مست اگر کسی خود را به خطر بیندازد خودش دیوانه است یا آن مست؟ این را مسئولان اقلیم هم می دانند. نیچروان بارزانی نخست وزیر اقلیم کردستان در مصاحبه با روزنامه "ترکیه" گفت: استقلالی که منجر به جنگ شود نمی‌خواهیم(ایرنا). اما چرا دست به این اقدام زدند؟
توجه
پس گفتار در نهایت با توجه به همه مباحث کمترین، سخن ان است که این اقدام، حرکتی شبهه ناک است و به روشنی و مدنیت تصمیم اسکاتلند نیست که هیچ نگرانی برنینگیخت. اکنون هر اقدامی ازسوی هر نهاد و شخص و دولتی که باعث تشدید التهاب و ناامنی و خطر و خشونت در منطقه باشد اقدامی ضدانسانی است در منطق حقوق بشر تا زمانی که حتی روزنه ای برای مذاکره وجود دارد جنگ و هر اقدامی که زمینه ساز جنگ شود، حرام است. مسئولان اقلیم کردستان بخاطر خلق رنج کشیده کرد هم که شده است باید هرچه سریعتر به قانون اساسی عراق بازگردند و مذاکره در چارچوب عراق را دنبال کنند و اصل همگرایی منطقه ای و جهانی و تحقق فدرالیسم را پیشه کنند و به چیزی جز جان انسان ها و امنیت و آسایش آنان نیندیشند.
توجه
اگر نیورهیا عراقی نتوانند گذرگاه اصلی مرزی، بویژه راه ارتباطی میان شمال سوریه و اقلیم بارزانی نه بندند، تمام این پیشروی ها فایده چندانی نخواهد داشت و فتنه گری ادامه خواهد داشت.