الواح هخامنشی در انتظار رأی کنگره درباره برجام

به گزارش سایت «دادگاه استیناف حوزه هفتم ایالات متحده آمریکا» دادگاه الواح هخامنشی که قرار بود در روزهای پایانی اکتبر برگزار شود، به ۴ دسامبر/۱۳ آذر موکول شده است. به نظر می‌رسد سرنوشت الواح هخامنشی و همچنین معامله ایران با شرکت بوئینگ به تصمیم مجلس نمایندگان آمریکا درباره پایبندی ایران به برجام ربط پیدا کرده است.

در آخرین جلسه‌‌ای که در دیوان عالی آمریکا در تیر سال جاری برگزار شد، قرار شد ضبط و فروش الواح هخامنشی در دانشگاه شیکاگو بررسی و رای نهایی در پرونده الواح هخامنشی اکتبر ۲۰۱۷ اعلام شود. سایت «دادگاه استیناف حوزه هفتم ایالات متحده آمریکا» اما اعلام کرده که این تاریخ به تعویق افتاده و بررسی به ۳۷ روز دیگر موکول شده است.

اگر رأی دیوان عالی آمریکا بر مصادره این آثار باستانی قرار بگیرد، از فروش آن‌ها غرامت خانواده قربانیان چند عملیات بمب‌‌گذاری پرداخته می‌شود.

پیش از این، اواسط اکتبر سال جاری دولت ترامپ برای افشای اطلاعات محرمانه معامله شرکت بوئینگ با شرکت آسمان از دادگاه فدرال شیکاگو دو ماه فرصت خواسته بود. خانواده قربانیان چند عملیات بمب‌گذاری، مانند شاکیان پرونده الواح هخامنشی خواهان توقیف و مصادره اموال ایران در آمریکا برای پرداخت غرامت شده بودند.

دونالد ترامپ رئیس جمهور آمریکا در سخنانی که ۱۳ اکتبر درباره تغییر استراتژی آمریکا در قبال ایران ایراد کرد، ارزیابی توافق هسته‌ای ایران با قدرت‌های جهانی را به کنگره آمریکا سپرد. رئیس‌جمهور آمریکا در گفت‌وگو با شبکه فاکس گفته بود: «واقعاً نمی‌دانم چه اتفاقی در این زمینه می‌افتد.»

به نظر می‌رسد سرنوشت الواح هخامنشی و همچنین معامله ایران با شرکت بوئینگ به تصمیم مجلس نمایندگان آمریکا درباره پایبندی ایران به برجام ربط پیدا کرده است. شرکت بوئینک در دادگاه شیکاگو استدلال آورده بود که افشای اطلاعات معامله‌‌ با ایران ناقض توافق هسته‌ای باشد و امنیت ملی آمریکا را به خطر بیندازد.

الواح هخامنشی

خانواده قربانیان چند عملیات بمب‌گذاری، خواهان توقیف و مصادره الواح هخامنشی برای پرداخت غرامت شده‌اند. آن‌ها ایران را متهم کرده‌اند که در انفجار مرکز تفنگداران آمریکایی در بیروت در سال ۱۹۸۳ که منجر به کشته شدن ۲۴۱ نفر شد و همچنین انفجارهایی انتحاری توسط حماس در فروشگاهی در اورشلیم در سال ۱۹۹۷ که طی آن پنج شهروند یهودی جان خود را از دست دادند، دست داشته است. ایران همواره این اتهامات را رد کرده است.

پیش از این دادگاهی در ایالات متحده آمریکا رأی داده بود که با فروش الواح هخامنشی می‌توان ۷۱ میلیون دلار به قربانیان حوادث تروریستی غرامت پرداخت. اما سال گذشته دادگاه استیناف در شیکاگو این حکم را لغو کرده است.

این کتیبه‌های کوچک در سال ۱۹۳۳ در پارسه یا تخت جمشید کشف شدند و سپس در سال ۱۹۳۶ برای مطالعه به مؤسسه شرق‌شناسی دانشگاه شیکاگو برای پژوهش و مستندسازی به امانت سپرده شدند.

الواح هخامنشی که از پارسه به دست آمده‌اند اسنادی اداری از یک دوره ۲۰ ساله در طول پادشاهی داریوش یکم هستند که روی آنها به خط میخی و زبان عیلامی درباره حقوق و دستمزد، جیره غذا و سایر آمار و اطلاعات حکومتی مطالبی درج شده است.

از میان هزاران لوح هخامنشی که به مؤسسه شرق‌شناسی شیکاگو به ودیعه سپرده شده‌، در سال ۱۳۲۷ تعداد ۱۷۹ لوح، در سال ۱۳۵۰ تعداد ۳۷ هزار و ۷۴ خرده الواح به ایران بازگردانده شد. در سال ۱۳۸۳ هم تعداد ۳۰۰ لوح دیگر به موزه ملی ایران ارسال شد.

این کتیبه‌ها که تعدادی از آنها در موزه تخت جمشید نگهداری می‌شوند نشان می‌دهند در دوران هخامنشی نظام حسابرسی در دوران هخامنشی وجود داشته و پرداخت‌ها بر اساس اسناد مالی مکتوب انجام می‌شده و موضوعاتی مانند ضامن نیز در آن دوران متداول بوده است.

در فوریه ۲۰۰۹ مؤسسه باستان‌شناسی آمریکا (AIA) با انتشار بیانیه‌ای ضمن محکوم کردن عملیات تروریستی در هر جای جهان اعلام کرد اشیاء باستانی نباید به منظور پرداخت غرامت حراج شوند و کشورها باید برای تبادل آثار فرهنگی خود احساس امنیت کنند. این مؤسسه همچنین از کنگره آمریکا خواسته بود با اصلاح یا وضع قوانین جدید مانع از حراج آثار تاریخی و فرهنگی به منظور تأمین غرامت کسانی شود که دادگاه مطابق قوانین ضد تروریستی به نفعشان رأی داده است.

بیشتر بخوانید: