حریری در پاریس: میانجیگری فرانسه در بحران خاورمیانه

سعد حریری، نخست‌وزیر لبنان که شنبه چهارم نوامبر در ریاض از سمت خود استعفا داد، به فرانسه رفت. امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه که از حریری رسماً دعوت به عمل آورده بود، در تلاش برای میانجیگری در بحران خاورمیانه است.

سعد حریری بامداد شنبه ۱۸ نوامبر به وقت محلی لبنان در حساب توئیتری خود اعلام کرد که در مسیر فرودگاه برای پرواز به فرانسه است.

سعد حریری شنبه چهارم نوامبر/ ۱۳ آبان در ریاض به طور غیرمنتظره از طریق تلویزیون عربستان سعودی استعفای خود را از سمت نخست‌وزیری لبنان اعلام کرد. او گفته بود به دلیل دخالت حزب‌الله لبنان و ایران در کار دولت استعفا می‌دهد.

پیش از این گفته می‌شد که نخست‌وزیر مستعفی لبنان بر خلاف میل خود و تحت فشار عربستان استعفاء داده است و در ریاض در اسارت به سر می‌برد.

او در نخستین توئیت انگلیسی‌ حساب کاربری‌اش شنبه تأکید کرد که موضوع اسارت او در عربستان «دروغی» بیش نبوده و او حق ترک آن کشور را داشته است.

او این توئیت را خطاب به زیگمار گابریل، وزیر خارجه آلمان نوشت. گابریل جمعه‌شب در دیدار با جبران باسیل، وزیر خارجه لبنان بدون نام‌بردن از عربستان سعودی به انتقاد از عاملان پشت پرده بحران‌ها در لبنان و یمن پرداخته بود. عربستان نیز در واکنش به این اظهارات سفیر خود را از آلمان فراخوانده است.

جبران باسیل در دو روز گذشته به چندین کشور اتحادیه اروپا و نیز روسیه سفر کرد تا به لابی‌گری برای رفع بحران لبنان بپردازد. او در دیدارهای خود به انتقاد از عربستان سعودی پرداخته و گفته است که استقلال و حاکمیت ملی لبنان «فروشی نیست».

باسیل استعفای حریری را نقشه‌ای برای بی‌ثباتی بیشتر در خاورمیانه خوانده و همچنین نسبت به هر گونه حمله نظامی اسرائیل علیه حزب‌الله لبنان هشدار داده است.

امانوئل مکرون، رئیس‌جمهوری فرانسه از سعد حریری رسماً برای سفر به پاریس دعوت کرده بود.

ژان ایو ـ لودریان، وزیر خارجه فرانسه که رابطه نزدیکی با محمد بن سلمان، ولیعهد سعودی دارد، پنج‌شنبه با حریری در خانه‌اش دیدار کرد و از سفر قریب‌الوقوع نخست‌وزیر مستعفی لبنان به پاریس خبر داد. او در آن دیدار به انتقاد از مداخله‌های ایران در خاورمیانه پرداخت.

ایران نگران حمایت فرانسه از ریاض در بحران خاورمیانه است و به این کشور هشدار داده که «تحت تأثیر القائات عربستان» قرار نگیرد. مکرون اما جمعه شب تأکید کرد که او در خاورمیانه به دنبال گفتگو با همه قدرت‌ها است و از هیچ یک از طرفین به طور خاص حمایت نمی‌کند.

رئیس‌جمهوری فرانسه که در حاشیه اجلاس اتحادیه اروپا در سوئد سخن می‌گفت، بار دیگر تأکید کرد که ایران باید «سیاست منطقه‌ای غیرتهاجمی‌تری» اتخاذ کند و نسبت به برنامه موشکی‌اش دست به «شفاف‌سازی» بزند.

فرانسه از حامیان حفظ توافق هسته‌ای با تهران است، هرچند مذاکرات جدید بر سر برنامه موشک‌های بالستیک ایران را ضروری می‌داند.

اهرم تجارت برای میانجیگری

یک دیپلمات فرانسوی که نامش فاش نشده است، به خبرگزاری «آسوشیتدپرس» گفته که مکرون برای میانجیگری از اهرم قراردادهای تجاری با ایران و عربستان استفاده خواهد کرد.

فرانسه از یک سو قراردادهای تجاری گسترده‌ای با ایران پس از آغاز فرآیند رفع تحریم‌های هسته‌ای این کشور امضا کرده است؛ و از سوی دیگر قراردادهای تسلیحاتی پرارزشی با ریاض دارد.

عربستان و فرانسه در ۲۰۱۴ بر سر تحویل سه میلیارد دلار تسلیحات به ارتش لبنان توافق کردند. هزینه این تسلیحات را ریاض پرداخت می‌کند و فرانسه نیز تعهد داده تا مستشاران این کشور برای ۱۰ سال وظیفه آموزش سربازان لبنانی را برعهده داشته باشند و در عین حال تضمین کنند که تسلیحات فروخته‌شده تنها در اختیار ارتش لبنان خواهد بود و به دست حزب‌الله لبنان نخواهد افتاد.

بدهکاری شرکت عربستانی سعد حریری، «سعودی اوجیه» نیز یکی دیگر از موضوعات مورد بحث در سفر حریری دانسته شده است. شرکت نخست‌وزیر مستعفی لبنان در زمینه ساخت‌و‌ساز فعال بوده است.

ده‌ها کارمند فرانسوی این شرکت ورشکسته نسبت به عدم پرداخت چندین ماهه حقوق خود در فرانسه شکایتی قضائی را آغاز کرده‌اند. حریری پس از چندین ملاقات با دیپلمات‌های فرانسوی وعده پرداخت ۱۴ میلیون یورو بدهی‌اش به فرانسوی‌ها را داده بود اما هنوز این بدهی را پرداخت نکرده است.

مکرون ظهر شنبه با حریری ملاقات خواهد کرد. او گفته است که از حریری به عنوان یک نخست‌وزیر استقبال می‌کند.

هم‌زمان با سفر حریری به پاریس، عربستان برای دومین بار در دو هفته اخیر خواهان خروج شهروندانش از لبنان شد.

در همین زمینه