رضا ضراب علیه مقامات ترکیه در دور زدن تحریم‌های ایران شهادت می‌دهد

رضا ضراب، تاجر طلای ایرانی‌تبار  چهارشنبه ۲۹ نوامبر/ ۸ آذر در جایگاه شاهد در دادگاه حوزه منهتن نیویورک خواهد نشست تا علیه محمت هاکان آتیلا، معاون سابق «هالک بانک» ترکیه و هفت متهم دیگر از جمله وزیر اقتصاد سابق دولت اردوغان، شهادت دهد.

ضراب و آتیلا هردو به دور زدن تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران، پول‌شویی و پذیرش یا دادن رشوه متهم هستند اما اکنون ضراب همه اتهام‌ها را پذیرفته و با دادستان همکاری می‌کند.

ضراب در صندلی شاهد اصلی

روز سه‌شنبه ۲۸ نوامبر/ ۷ آذر، دیوید دبلیو دنتون جونیور، دادستان پرونده در دادگاه حاضر شد و در بیانیه‌ای به هیئت منصفه و قاضی اطلاع داد که رضا ضراب در راستای همکاری با دادستانی تمام اتهام‌های علیه خود را پذیرفته و اکنون به‌جای آنکه در صندلی متهم بنشیند به‌عنوان شاهد در دادگاه حاضر خواهد شد.

این به این مفهوم است که دادستانی و تیم دفاع حقوقی ضراب باهم توافق کرده‌اند که در ازای تخفیف مجازات، او علیه دیگر متهمان این پرونده شهادت دهد. دادستان به دادگاه گفته است که ضراب نشان خواهد داد مقامات ترکیه‌ای با استفاده از مدارک جعلی، شرکت‌های دروغین و انتقال پول به شکل طلا، در دور زدن تحریم‌های هسته‌ای علیه ایران نقش ایفا کرده‌اند.

دادستان این پرونده به غیر از هاکان آتیلا، اتهامات مشابهی را علیه هفت نفر دیگر از جمله ظفر چاغلیان، وزیر اقتصاد سابق دولت رجب طیب اردوغان و سلیمان اصلان، مدیر ارشد اجرایی «هالک بانک» ترکیه در دادگاه مطرح کرده است.

دنتون در خطابه‌اش مقابل دادگاه گفت که «این جرائم امنیت ملی ما را در معرض خطر قرار داده است. آقای ضراب ماجرا را همان‌طور که مستقیم آن را تجربه کرده، برای شما شرح خواهد داد.»

دادستان نیویورک در ادامه گفت: «شواهد پرده از فساد مالی بزرگ و در سطح جهانی بر می‌دارد. نقشه، حرکت میلیاردها دلار پول ایران را شامل می‌شده که در اقتصادهای کشورهای خاورمیانه تأثیر گذاشته - نقشه و برنامه‌ای چنان گسترده که که توسط وزرای دولت‌ها در ترکیه و ایران محافظت می‌شده است.»

تیم دفاع: ضراب دروغگوست

ویکتور روکو، وکیل مدافع آتیلا در بیانیه نخست خود در یک کلام ضراب را «دروغگو» خواند و گفت که موکلش قربانی نقشه ضراب برای پول‌شویی است: «ضراب دروغگو و متقلب است.»

با اینکه جلسات دفاع احتمالاً تا روز جمعه آغاز نخواهند شد، روکو سعی کرد که تصویر ضراب را یک بازرگان متقلب جلوه دهد که به همه - حتی زندانبان‌هایش در آمریکا -  رشوه می‌دهد. در مقابل آتیلا یک خدمتگزار متعهد معرفی شد که فریب ضراب را خورده و «یکی دیگر از قربانیان بسیار ضراب است».

مشخص نیست که ضراب در ازای شهادت چه تخفیف مجازاتی دریافت کرده است؛ همچنین حکم نهایی او مشخص نیست.

روابط آمریکا و ترکیه پرتنش‌تر خواهد شد

تصمیم ضراب برای همکاری با دادستانی، روابط بین ایالات متحده آمریکا و ترکیه را پرتنش‌تر خواهد کرد. به‌ویژه که شهادت ضراب قرار است شامل مدارکی در مورد فساد گسترده در دولت و محافل بانکی ترکیه باشد.

نقض تحریم علیه ایران، رشوه‌خواری و پول‌شویی اتهام‌هایی هستند که ضراب پذیرفته و اکنون با شهادت او دادستان پرونده مایل است هشت متهم دیگر پرونده را محکوم کند. از این هشت نفر متهم، تنها محمت هاکان آتیلا اکنون در آمریکا بازداشت است و بقیه متهم‌ها یا در ترکیه هستند و یا دستگیر نشده‌اند.

این پرونده، موجب خشم رجب طیب اردوغان، رئیس جمهور ترکیه شده است. اردوغان پرونده ضراب و هشت متهم دیگر را مرتبط با کودتای نافرجام ۲۰۱۶ ترکیه و جنبشی می‌داند که به اعتقاد او توسط فتح‌الله گولن، واعظ مذهبی که در تبعید خودخواسته در آمریکا به سر می‌برد، هدایت می‌شود.

در سپتامبر سال جاری رئیس‌جمهور ترکیه این موضوع را با دونالد ترامپ، رئیس‌جمهور آمریکا در میان گذاشته و این پرونده را توطئه‌ای علیه ترکیه معرفی کرده است. در مذاکرات رسمی با دولت آمریکا، اردوغان خواستار آزادی رضا ضراب و محمت هاکان آتیلا شده است.

اردوغان همچنین ماه گذشته به پارلمان ترکیه در رابطه با این پرونده  گفت: «وقتی توطئه کودتا در ترکیه نافرجام ماند، همان توطئه را در آمریکا دنبال کردند.»

با وجود اینکه دادستانی نیویورک علیه اردوغان اتهامی را مطرح نکرده است، محکومیت احتمالی آتیلا، فساد مالی گسترده‌ای را در دایره‌ای نزدیک به دولت اردوغان – از جمله در وزارت اقتصاد او – افشا خواهد کرد. احتمال دارد بخش‌هایی از شنود مکالمات اردوغان و پسرش هم در دادگاه ارائه شود.

همچنین اگر چنانچه آتیلا و سلیمان اصلان محکوم شوند، ممکن است آمریکا «هالک بانک» ترکیه را به خاطر دور زدن تحریم‌های علیه ایران تحریم کند.

تحریم احتمالی یکی از مهم‌ترین بانک‌های ترکیه توسط آمریکا، خبر خوبی برای اقتصاد این کشور نیست.

رضا ضراب در سال ۲۰۱۶ در پی سفر خانوادگی به آمریکا دستگیر شد. ضراب بیشتر در انتقال نفت به ترکیه در ازای طلا نقش داشته است. در سال ۲۰۱۲، ضراب روزانه یک تن (هزار کیلوگرم) طلا می‌خریده و به ایران می‌فرستاده است.

رضا ضراب در اجرایی کردن این برنامه به مقامات ارشدی در محافل دولتی و بانکی از جمله چهار وزیر دولت اردوغان رشوه پرداخت کرده است.

بر اساس اسنادی که در دادگاه حوزه منهتن نیویورک ثبت شده، ظفر چاغلیان، وزیر اقتصاد وقت ترکیه بیش از ۴۵ میلیون دلار به صورت نقدی، جواهر و کالاهای لوکس از ضراب دریافت کرده‌ بود. وقتی پلیس به خانه سلیمان اصلان وارد می‌شود، جعبه‌کفش‌هایی مملوء از وجه نقد به ارزش چهار و نیم میلیون دلار کشف می‌کند.

شهادت ضراب مقابل دادگاه قرار است تا روز جمعه ادامه بیابد و پس از آن تیم حقوقی محمت هاکان آتیلا، سلیمان اصلان، ظفر چاغلیان و پنج متهم دیگر این پرونده، فرصت خواهند یافت تا از ضراب پرسش کنند.

ضراب اکنون به عنوان شاهد اصلی این پرونده در یک خانه امن نگهداری می‌شود.

در همین زمینه: