بوریس جانسون در تهران: آیا نازنین زاغری آزاد خواهد شد؟

بوریس جانسون، وزیر امور خارجه بریتانیا به ایران رفته است. او گفته بود در این سفر تلاش خواهد کرد تا مقامات ایران را راضی کند نازنین زاغری را بر مبنای ملاحظات انسان دوستانه آزاد کنند.

همسر نازنین زاغری ابراز امیدواری کرده که به دنبال این سفر، نازنین زاغری تا پیش از کریسمس به لندن بازگردد.

جانسون پس از ورود به تهران در اولین دیدار خود با مقامات ایران با محمدجواد ظریف همتای ایرانی خود ملاقات و گفت‌وگو کرد. او قرار است در طول سفر خود در تهران با علی شمخانی، دبیر شورای عالی امنیت ملی نیز دیدار و گفت‌وگو کند.

او احتمالا با حسن روحانی، رییس جمهوری ایران نیز دیدار خواهد داشت.

جانسون خود پیش از ورود به تهران گفته بود در این سفر درباره مسائل مختلف از جمله نقش ایران در خاورمیانه و وضعیت شهروندان بریتانیایی-ایرانی زندانی در ایران به ویژه نازنین زاغری، با مقامات ایران مذاکره خواهد کرد.  

روایت مقامات ایرن از این سفر اما روایت دیگری است. آنها سفر جانسون به تهران را بی ارتباط با موضوع نازنین زاغری می‌دانند و بر گسترش روابط دو جانبه و بررسی تحولات بین المللی و منطقه‌ای تاکید می‌کنند.

دبیرخانه شورای عالی امنیت ملی ایران گفته جانسون در دیدار با مقامات ایرانی روندهای سیاسی و امنیتی منطقه را بررسی خواهد کرد و آنها درباره مقابله بین المللی و همه جانبه با تهدید جهانی تروریسم و روابط تجاری دو جانبه گفت‌وگو خواهند کرد.

ریچارد راتکلیف، شوهر نازنین زاغری اما به گاردین گفته که جانسون می‌کوشد در سفر به تهران با صادق آملی لاریجانی، رییس قوه قضاییه ایران دیدار و با او درباره پرونده زاغری گفت‌وگو کند.

او همچنین احتمالا با نازنین زاغری در زندان دیدار خواهد کرد. البته راتکلیف گفته قصد ندارد نسبت به نتیجه این سفر امید زیادی داشته باشد. 

ریچارد راتکلیف قبلا از جانسون خواسته بود تا او را با خود به تهران ببرد و به این ترتیب او بتواند دیداری با همسرش داشته باشد. او گفته بود درست است که ترجیح می‌دهد نازنین به خانه برگردد، اما دیدن او در تهران، بهتر از ندیدنش است چون نمی‌داند بعد از برگزاری دادگاه جدید برای نازنین، چه حکمی برای او صادر خواهد شد. این خواسته اما در نهایت عملی نشد.

با اینکه ماه گذشته گاردین نوشته بود که بریتانیا نمی‌خواهد موضوع رایزنی برای آزادی نازنین زاغری با بسته پیشنهادی به ایران پیوند بخورد، مدتی بعد نوشت که بسته پیشنهادی شامل پرداخت جبران خسارت برای تانک‌های چیفتنی است که ایران پیش از انقلاب ۱۳۵۷ از بریتانیا خریده اما محموله نظامی پس از انقلاب به‌طور کامل به ایران تحویل داده نشده است.

ایران پرونده اختلاف بر سر این قرارداد نظامی را در دادگاه لاهه پیگیری کرده و دادگاه علیه بریتانیا حکم داده است.

ریچارد رتکلیف اما سال گذشته این موضوع را فاش کرده بود که زندانی نگه داشتن همسرش در ایران مربوط به اختلاف مالی ایران و بریتانیا بر سر یک قرارداد نظامی و جریمه‌ای است که بریتانیا باید به ایران پرداخت کند.

ارزش تانک‌هایی که به ایران تحویل داده نشده‌اند حدود ۴۰۰ میلیون پوند (برابر ۵۴۰ میلیون دلار آمریکا) است که این مبلغ به ایران تعلق دارد اما به دلیل تحریم‌ها در بریتانیا مسدود شده است.

وزارت امور خارجه بریتانیا به دنبال «راهی خلاقانه» برای فرستادن پول به ایران است.

وزارت دفاع بریتانیا به خاطر تحریم‌هایی که بیشتر از هر کشوری، ایالات‌متحده آمریکا به سیستم بین‌المللی بانکی اعمال کرده، نمی‌تواند از سیستم بانکی بریتانیا برای فرستادن پول به ایران استفاده کند.

رایزنی‌ها بر سر میزان این خسارت و اینکه آیا جریمه شامل بهره این پول هم می‌شود، ادامه دارد.

با اینکه نه دولت ایران و نه دولت بریتانیا این موضوع را تأیید نکرده‌اند، گاردین نوشته بود حل‌ و فصل اختلافات مربوط به این ۴۰۰ میلیون پوند، ممکن است آزادی زاغری را تضمین کند.

دولت ایران در چند سال گذشته چندین زندانی دو تابعیتی را با اتهام‌های سیاسی در زندان‌های ایران نگه‌ داشته و سرنوشت آنها را به شکل غیررسمی منوط به پرداخت خسارت‌هایی کرده که از دو دولت بریتانیا و ایالات متحده آمریکا بدهکار است. از جمله جیسون رضایی، خبرنگار «واشنگتن‌پست» که پس از پرداخت ۴۰۰ میلیون دلار خسارت از طرف دولت باراک اوباما، از زندان اوین آزاد شد.

به غیر از زاغری، سه شهروند دیگر بریتانیایی-ایرانی در ایران زندانی‌اند و جانسون پیش‌تر گفته است چون ایران دو تابعیتی بودن را به رسمیت نمی‌شناسد، رایزنی برای آزادی این شهروندان دشوار است.

نازنین زاغری، کارمند بخش آموزشی و خیریه بنیاد رویترز، در سفرش به ایران در خرداد ماه ۱۳۹۵ توسط سپاه پاسداران در فرودگاه خمینی تهران دستگیر و به مکانی نامعلوم در استان کرمان منتقل شد.

قاضی ابوالقاسم صلواتی در دادگاه او را به پنج سال زندان تعزیری محکوم کرد اما اکنون قوه قضاییه جمهوری اسلامی، اتهامات امنیتی جدیدی را علیه نازنین زاغری مطرح کرده است. اتهاماتی که ممکن است طول مدت زندان او را به بیشتر از پنج سال (محکومیت فعلی او) افزایش دهد.

قرار بوده است زاغری همزمان با سفر جانسون برای اتهام‌های جدید به دادگاه برود. گاردین اما نوشته است ممکن است دادگاه زاغری به دلیل این سفر برگزار نشود.

دختر خردسال نازنین زاغری که همراه مادرش به ایران سفر کرده بود، اکنون در ایران و پیش خانواده زاغری نگهداری می‌شود.