عفو بین الملل: دختر خیابان انقلاب را آزاد کنید

عفو بین‌الملل با انتشار گزارشی خواستار آزادی فوری و بی قید و شرط زنی شده که به خاطر انجام یک عمل اعتراضی مسالمت‌آمیز علیه حجاب اجباری در تاریخ ۲۷ دسامبر/۶ دی در تهران بازداشت شد. این زن در شبکه‌های اجتماعی به نام دختر خیابان انقلاب مشهور شده است.

بر اساس برخی از گزارش‌ها در شبکه‌های اجتماعی، نام این زن ویدا موحد است. نسرین ستوده، وکیل دادگستری چند روز قبل در فیسبوک خود اعلام کرده بود که ویدا موحد، دختر خیابان انقلاب ۳۱ ساله است و یک کودک ۱۹ ماهه دارد.

عفو بین‌الملل با انتشار بیانیه‌ای با تأکید بر این موضوع که حجاب اجباری تبعیض‌آمیز و تحقیرآمیز است، اعلام کرده که مقامات ایران باید به آزار و تعقیب قضایی زنانی که صدایشان را علیه حجاب اجباری بلند می‌کنند خاتمه دهند و حجاب اجباری را لغو کنند.

عفو بین‌الملل همچنین تأکید کرده که حجاب اجباری حقوق متعدد زنان در ایران را در چند دهه گذشته نقض کرده است. این حقوق شامل حق آزادی عقیده و مذهب، حق آزادی بیان و حق محافظت در برابر تبعیض، دستگیری و بازداشت خودسرانه، شکنجه و دیگر رفتارها و مجازات‌های بی‌رحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز می‌شوند.

عفو بین‌الملل همچنین اعلام کرده که در روز ۶ دی یک زن جوان دیگر نیز که در حدود ۱۸ سال دارد، در ارتباط با اعتراض به حجاب اجباری در تهران دستگیر شده است و هم‌اکنون در زندان قرچک به سر می‌برد.

به گفته عفو بین‌الملل، این دستگیری‌ها ظاهراً بخشی از یک جریان گسترده‌تر سرکوب علیه زنانی است که حجاب اجباری را از طریق مسالمت‌آمیز از جمله با شرکت و حمایت از کمپین «چهارشنبه‌های سفید» به چالش می‌کشند. عفو بین‌الملل نسبت به بازداشت، احضار و بازجویی، محاکمه و زندانی کردن این زنان اعلام نگرانی کرده است.

این سازمان در همین رابطه به جزئیات وضعیت شیما بابایی مدافع حقوق زنان اشاره کرده است که پلیس امنیت اخلاقی تهران در مرداد ۱۳۹۶ او را برای بازجویی احضار کرد و هم‌اکنون در خطر محاکمه و مجازات کیفری قرار دارد.

متوقف کردن زنان در خیابان، استفاده از الفاظ توهین‌آمیز و تهدیدآمیز، دستور به جلو کشیدن روسری، دادن دستمال برای پاک کردن آرایش در مقابل مأموران، هل دادن و کشیدن دست، زدن سیلی و ضرب و شتم و پرتاب وحشیانه‌‌ زنان به داخل ماشین‌های پلیس از جمله نمونه‌های آزار و خشونت فیزیکی است که عفو بین‌الملل در بیانیه خود به آن اشاره کرده است.

این سازمان حقوق بشری اعلام کرده که این اعمال مصداق شکنجه و رفتارهای بی‌رحمانه، غیرانسانی و تحقیرآمیز هستند که در قوانین بین‌الملل مطلقاً ممنوع شده‌ است.

در بیانیه عفو بین‌الملل به ممنوعیت ورود زنان بدحجاب به اماکن عمومی همچون فرودگاه‌ها، دانشگاه‌ها، مراکز تفریحی، بیمارستان‌ها و ادارات دولتی و اخراج زنان از دانشگاه یا محل کار به دلایل خودسرانه‌ای مانند بیرون بودن مو از زیر روسری، آرایش «غلیظ» و یا پوشیدن شلوار کوتاه، تنگ یا رنگین نیز اشاره شده است.

عفو بین‌الملل اعلام کرده است که مقامات جمهوری اسلامی باید فوراً ماده ۶۳۸ قانون مجازات اسلامی و دیگر مقررات تحقیرآمیز و تبعیض‌آمیزی که حضور بدون روسری زنان در اماکن عمومی را ممنوع می‌کند، لغو کنند.

اصل عدم تبعیض یکی از اصول پایه‌ای قوانین بین‌المللی حقوق بشر است و در میثاق بین‌المللی حقوق سیاسی و مدنی که ایران هم آن را امضاء کرده، تضمین شده است. بر این اساس، حکومت‌ها مجاز نیستند که زنان را ملزم به داشتن یا نداشتن یک نوع خاص از پوشش کنند.

اجبار به رعایت یک نوع پوشش خاص مذهبی و فرهنگی ناقض حق آزادی عقیده و مذهب و حق آزادی بیان زنان است. زنان باید این آزادی را داشته باشند که در مورد پوشیدن یا نپوشیدن لباس‌ها و نمادهای مذهبی بر اساس باورهای شخصی خود تصمیم بگیرند.