رنج کارگران معدن یورت و تبلیغات دولتی دهه فجر
یکی از کارگران: معدن حالا هم مثل روز اولش است. این روزها می‌رویم سر کار و خودمان را به خدا می‌سپریم. معدن فقط ۲۰ روز تعطیل بود، بعد با همان نیروهای قبلی سرکار برگشتیم.
بیرون کشیدن جسد آخرین قربانی چند روز پس از انفجار
معدن زغال سنگ آزادشهر که قرار بود بعد از حادثه انفجار ۶ ماه تعطیل شود تنها ۲۰ روز پس از انفجار بدون آن که اقدام جدی جهت بهبود وضعیت ایمنی و بهبود وضعیت معیشت کارگران انجام شده باشد بازگشایی شد. مسئولان وزارت کار نه پیش از انفجار به هشدارها و اعتراضات کارگران توجه کرده بودند و نه پس از انفجار اقدام جدی در ایمن‌سازی معدن انجام داده‌اند. علاوه بر این هنوز بخشی از وعده‌های آن‌ها به خانواده‌های ۴۳ کارگر قربانی انفجار نیز در حد حرف باقی مانده است. با این حال مدیرکل اداره کار استان گلستان روز یکشنبه ۱۵ بهمن در چارچوب مراسم دولتی «دهه فجر» در معدن یورت برای کارگران سخنرانی کرد.
سعید مازندرانی در جمع کارگرانی که ۹ ماه پیش ۴۳ تن از همکارانشان را از دست داده‌اند، ماه‌هاست دستمزد نگرفته‌اند و به روال گذشته با دستمزدهای پائین‌تر از حداقل مزد در شرایط ناامن کار می‌کنند حاضر شد و درباره فعالیت‌های وزارت کار در جهت ایمن‌سازی معدن یورت و افزایش دستمزد کارگران و از «پیگیری‌های مستمر» و «رایزنی»های اداره کار با کارفرمای معدن سخن گفت. چند روز پیش از این سخنرانی، گزارشی از وضعیت تکان‌دهنده کارگران معدن بازگشایی شده یورت و خانواده‌های قربانیان انفجار اردیبهشت معدن منتشر شده بود که نشان می‌دهد سخنان مدیرکل اداره کار جز وارونه جلوه‌دادن وضعیت ایمنی معدن و کارگران آن نیست.
معدن یورت واقع در ۱۲ کیلومتری آزادشهر در استان گلستان که در اواسط سال های دهه ۱۳۸۰ به بخش خصوصی واگذار شده بود تا اردیبهشت ۹۶ با حدود ۴۰۰ کارگر به استخراج زغال سنگ از سه تونل مجزا به شکل سنتی ادامه می‌داد.
کارگران معدن یورت از سال ۸۵ بارها در اعتراض به ناایمنی معدن، کمی دستمزد و تعویق مطالبات اعتصاب کردند. بارها به اداره کار، فرمانداری و دفتر نماینده خامنه‌ای و امام جمعه آزادشهر مراجعه کردند اما پاسخی نگرفتند، بلکه سرکوب شدند و برخی از آنان احکام زندان گرفتند.
روز ۱۳ اردیبهشت ۹۶ تراکم گاز در عمق ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ متری زمین به انفجاری انجامید که مرگ ۴۳ کارگر و مصدومیت ۸۳ کارگر دیگر را در پی داشت.
کمیسیون صنایع مجلس در گزارشی یک ماه و نیم پس از حادثه درباره ابعاد و علل حادثه انفجار به نبود فضای کافی برای خروج ذغال سنگ و فقدان ساز و کار مناسب برای مواجهه با حوادث احتمالی در معدن اشاره کرد.
در گزارش مجلس شورای اسلامی گفتهش ده بود که به دلیل عدم رعایت شرایط ایمنی و نبود امکانات کافی در معدن، گاز در تونل‌ها جمع شده است. گزارش نشان داد که از سال ۱۳۹۳تا ۱۳۹۵ اسنادی مبنی بر وجود مشکل تهویه هوا و بالابودن درصد گازهای نامطلوب در تونل‌های معدن وجود دارند.
در پی انتشار گزارش مجلس شورای اسلامی مسئولان اعلام کردند که معدن یورت با حکم قضایی به مدت ۶ ماه تعطیل می‌شود.
اما گزارش میدانی منتشر شده در روزنامه شهروند و دیده‌بان ایران حاوی گفت‌وگو با کارگرانی است که ۲۰ روز پس از انفجار کار را در معدن یورت از سر گرفته‌اند.
محمود کمالی یکی از کارگران که برای نجات همکارانش وارد تونل و خود دچار خفگی شده بود گفته است: «معدن بعد از حادثه تغییری نکرد، حالا هم مثل روز اولش است، این روزها ما می‌رویم و کار می‌کنیم و خودمان را به خدا می‌سپاریم. معدن فقط ۲۰ روز اول تعطیل بود، بعد با همان نیروهای قبلی به سرکار برگشتیم.»
مدیر جدید معدن یورت گرچه از سرگیری کار پس از ۲۰ روز را انکار کرده اما گفته است «به هر حال نمی‌شود معدن را به‌طور کلی تعطیل کرد». به ادعای او حدود ۲۰ تن از کارگران برای تعمیر و نگهداری در معدن کار می‌کرده‌اند اما معدن تا اول آبان تولید نداشته، چون مجوز نداشته است. او افزوده است در فاصله انفجار تا بازگشایی، گروه حقیقت‌یاب وزارت صنعت و معدن از تونل بازدید و نتیجه‌گیری کرده است: «حالا پرونده مختومه اعلام شده اما نتایج و جزییات آن محرمانه است».
به گفته محمود کمالی کارگر معدن یورت، کاری که انجام شده این است که پس از انفجار حدود ۴۰۰ متر از محلی را که انفجار رخ داده بود بسته‌اند و کنارش تونل دیگری زده‌اند. دوبل تهویه هوا پیش از انفجار مهم‌ترین مشکل ایمنی معدن بود زیرا بدون دوبل گاز در داخل تونل جمع می‌شود و منجر به خفگی می‌شود. با این حال: «قبل از حادثه معدن زمستان یورت دویل نداشت و الان هم ندارد.»
کارگران هنوز مزد دو ماه پیش و دو ماه پس از انفجار را دریافت نکرده‌اند. بیمه و حقوق و مزایای برخی کارگران هم پرداخت نشده است.
اسماعیل میرحسینی کارگر دیگر معدن یورت گفته است: «الان برج ۱۱ است و مسئولان معدن تازه می‌خواهند حقوق برج ۶ یا ۷ را واریز کنند؛ این کارگران ماهانه ۸۰۰ هزار تومان حقوق می‌گیرند، شما فکر کنید ما برخی جاها وارد مسیرهایی می‌شویم که عرض‌اش ۳۰ سانت است و خودمان هم جا نمی‌شویم، واقعا آدم وحشت می‌کند، اما با این شرایط به ما ۷۰۰ تا ۸۰۰ هزار تومان می‌دهند و گاهی هم ۴۰۰ هزار تومان برای ما حقوق واریز می‌کنند.»
علاوه بر مزد، مساله وسایل ایمنی از قبیل چراغ قوه، ماسک، چکمه و لباس کار و سهمیه شیر و ناهار است. هزینه این اقلام را کارگر معدن باید خودش تامین کند.
کمالی کارگر بخش استخراج معدن گفته است: «بعد از حادثه مشکلات ما سر جایش ماند. نمی‌دانید با چه بدبختی توانستم چراغ بگیرم، حرف که می‌زنیم اعتراض که می‌کنیم، می‌گویند دیگر سر کار نیایید. هر چه به ما می‌دهند پولش را می‌گیرند، ما چراغ را برای کارمان می‌خواهیم، اما ۳۰۰ هزار تومان از حقوقمان کم می‌کنند، این اتفاق برای لباس‌ها و چکمه‌ها هم می‌افتد.»
معدن هنوز بایت مزدهای معوقه ۴۳ کارگری که جان خود را در انفجار از دست دادند، به خانوداه آن‌ها بدهکار است. همسر ابراهیم جنگی یکی از کارگران جان‌باخته گفته است کارفرمای معدن بخشی از بدهی ۱۸ میلیونی همسر او را نمی‌پردازد و وزارت کار هنوز به بخشی از وعده‌هایش در رابطه با مستمری او و فرزندانش عمل نکرده است.
«رقیه» همسر مهدی سوسرایی یکی دیگر از کارگران قربانی انفجار در وضعیت مشابهی دارد. نامه‌های او به نهادهای مختلف از استاندار گرفته تا «بیت رهبری» بی‌پاسخ مانده‌اند. او می‌گوید: «قرار بود معدن ۶ ماه تعطیل باشد، اما مثل اینکه کمتر از یک‌ماه تعطیل بود، این‌همه آدم در این معدن کشته شدند، اما یک دادگاه هم برگزار نشد که ببینیم آخر چه کسی مقصر بود و چرا این اتفاق افتاد. حالا حرف از ایمنی معدن می‌زنند، چرا قبل از اینکه این‌همه آدم در معدن بمیرند، به فکر ایمنی نبودند؟»
مسئولان و مقاماتی که پیش از حادثه و پس از آن برای ایمن‌سازی محیط کار و بهبود وضع معیشت کارگران معدن اقدامی نکرده بودند ابایی ندارند پس از انفجار معدن با کارگران و بازماندگان قربانیان عکس یادگاری بگیرند.
حسن روحانی کمی مانده به برگزاری انتخابات ریاست جمهوری به معدن یورت رفت اما با اعتراض کارگران مواجه شد. این در حالی بود که چند ساعت پس از حادثه انفجار وقتی هنوز ده‌ها تن از کارگران در عمق بیش از هزار متری زمین محبوس بودند، علی ربیعی وزیر کار انفجار را به سهل‌انگاری کارگران نسبت داده بود.
نماینده خامنه‌ای در منطقه و امام جمعه آزاد شهر نیز نخواستند از قافله عقب بمانند. در روزهای گذشته ترتیب دیدار جمعی از خانواده‌های کارگران قربانی انفجار با امام جمعه آزاد شهر داده شد تا آن‌ها که از ماه‌ها تلاش برای احقاق حق خود نتیجه نگرفته‌اند برای حل مشکلات معیشتی خود و فرزندانشان دست به دامان امام جمعه شوند و از او تقاضا کنند دیدار آن‌ها با «رهبر معظم انقلاب» را مقدور سازد.
ساخت یک فیلم مستند در رابطه با وضعیت کارگران معدن یورت توسط فردی وابسته به «دفتر مطالعات جبهه فرهنگی انقلاب اسلامی» از دیگر تلاش‌های این دسته است که در روستاهای آزادشهر و گنبدکاووس اکران شده اما شورای تامین آزادشهر با اکران آن مخالفت کرده است.
نظرها
نظری وجود ندارد.