رونمایی از متهم بازار ارز: دست‌های آشکار دولت

دخالت پلیس و بخشنامه بانک مرکزی قیمت دلار در بازار ارز تهران را حدود ۷۰ تومان کاهش داد. بانک مرکزی به بانک‌ها اجازه داد نرخ سود سپرده را تا ۲۰ درصد افزایش دهند.

پلیس ایران چهارشنبه ۲۵ بهمن به منظور آنچه که کنترل بازار ارز اعلام شد، ۹۰ «دلال ارزی» را دستگیر کرد. حسین رحیمی رئیس پلیس تهران پس از دستگیری تعدادی از متهمان به دلالی ارز به خبرگزاری مهر گفت که این افراد «از قبل شناسایی شده و در مدت کوتاهی دستگیر شدند».

او مدعی شد که پس از دستگیری حدود ۹۰ «دلال ارزی» و پلمپ ۱۰ صرافی متخلف قیمت هر یک دلار حدود ۱۰۰ تومان کاهش یافته است.

به گفته رئیس پلیس تهران متهم اصلی اخلال در بازار ارز یک دلال به نام «سین» است که مشخصات کامل او افشاء نشده است.

رحیمی این متهم را جمشید بسم‌الله جدید بازار ارز دانسته که یادآور محمدرضا میرآبی معروف به جشمید بسم‌الله است که سال ۱۳۹۱ پس از بحران ارزی دستگیر و به عنوان متهم اصلی اخلال در بازار ارز معرفی شد.

پس از عملیات پلیس تهران که به گفته رحیمی با هماهنگی قوه قضائیه انجام گرفت، بانک مرکزی جمهوری اسلامی نیز از اقدامات ویژه برای بازگرداندن ثبات و کاهش قیمت به بازار ارز خبر داد.

پیش از این ۹۰ نماینده مجلس شورای اسلامی به حسن روحانی رئیس دولت ایران بابت التهاب بازار ارز و افزایش قیمت دلار و یورو تذکر داده بودند.

بانک مرکزی ایران اعلام کرده است که به منظور کنترل بازار ارز و گواهی سپرده ریالی و ارزی منتشر خواهد کرد. نرخ سود سپرده‌های ریالی یک‌ساله ۲۰ درصد و سپرده‌های ارزی یک و ۲ ساله ۴ تا ۴.۵ درصد اعلام شده است.

بانک مرکزی در حالی به بانک‌ها اجازه داد که نرخ سود سپرده ویژه را برای یک دوره کوتاه مدت افزایش دهند که پیشتر سیاست الزام بانک‌ها به کاهش نرخ سود سپرده تا ۱۵ درصد را در پیش گرفته بود.

پیش فروش سکه طلا یکی دیگر از راهکارهای بانک مرکزی برای کاهش تنش در بازار ارز و طلا است. این بانک اعلام کرده است که سکه‌ طلا را با قیمت‌های ۱.۴ میلیون و ۱.۳ میلیون با دوره‌های زمانی شش ماه و یک‌سال پیش‌فروش می‌کند.

قیمت سکه نیز طی روزهای گذشته از مرز یک میلیون و ۵۰۰ هزار تومان عبور کرد که یک رکورد قیمتی جدید به شمار می‌آید.

در پی این اقدامات قیمت دلار امریکا در روز چهارشنبه به ۴۸۳۵ تومان رسید که ۴۲ تومان ارزانتر از یک روز قبل بود.

دولت متهم اصلی التهاب بازار

بانک مرکزی جمهوری اسلامی در حالی پس از سه ماه التهاب با صدور بخشنامه و ابلاغ سیاست‌های جذب سپرده به دنبال کنترل رشد قیمت دلار است که مسئولان دولتی پیش از این هرگونه دخالت دولت در افزایش قیمت را انکار می‌کردند.

با این حال فرشاد مومنی اقتصاددان نهادگرا و پدرام سلطانی عضو اتاق بازرگانی ایران دولت را عامل وضعیت نابسامان بازار ارز می‌دانند.

مومنی به خبرگزاری دانشجویان ایران، ایسنا، گفته است: «دولت به دلیل کسری مزمن بودجه اقدام به دستکاری نرخ ارز می‌کند».

او «ساماندهی اوضاع مالی» را توجیه دولت برای «دستکاری قیمت ارز» خوانده و افزوده است: این سیاست در بلندمدت بیشترین زیان را به دولت به عنوان بزرگ‌ترین مصرف‌کننده و سرمایه‌گذار وارد می‌کند.

پدرام سلطانی نایب رئیس اتاق بازرگانی ایران هم بانک مرکزی را عامل افزایش قیمت دلار دانسته و گفته است که تزریق اسکناس دلار به صرافی‌ها با نرخ پایین‌تر باعث افزایش قیمت شده است.

آیا آرامش به بازار باز می‌گردد؟

یک روز پیش از عملیات پلیس تهران که به انسداد ۷۵۵ حساب بانکی و بازداشت ۹۰ متهم به اخلال در بازار ارز انجامید، سخنگوی دولت نرخ طبیعی دلار را کمتر از ۴ هزار تومان دانسته و گفته بود که پس از فروکش هیجان دلار به نرخ کمتر از ۴ هزار تومان سقوط می‌کند.

واکنش بازار ارز تهران به اقدام پلیسی و بخشنامه بانک مرکزی در روز گذشته اما نشانی از بازگشت قیمت به کمتر از ۴ هزار تومان ندارد.

مصطفی کواکبیان از نمایندگان حامی دولت، تزریق روزانه ۵ میلیون دلار توسط بانک مرکزی را برای کنترل قیمت‌ ناکافی خوانده و از دولت خواسته است که با تزریق ارز بیشتر قیمت را متعادل کند.

این درخواست در حالی صورت می‌گیرد که سخنگوی دولت زمستان سال گذشته نرخ طبیعی دلار در بازار را نزدیک به ۴ هزار تومان دانسته و گفته بود که دولت از تعادل قیمت بر اساس نرخ واقعی حمایت می‌کند.

در چنین وضعیتی به نظر می‌رسد که سیاست‌های پلیسی و کنترل موقت بازار با ابزارهای جایگزین نیز نمی‌تواند برای کاهش قیمت و مهم‌تر از آن بازگشت به قیمت پیش از بحران راهگشا باشد.

بیشتر بخوانید: