روحانی در دهلی نو: تشویق هند به سرمایه‌گذاری در صنعت نفت

حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در سفر سه‌روزه به هندوستان چندین توافقنامه و سند همکاری تجاری با دولت این کشور امضا کرد. طرح توسعه بندر چابهار در مرکز این توافق‌ها قرار دارد. روحانی به دولت هند گفت که ایران می‌تواند انرژی مورد نیاز این کشور را تأمین کند.

حسن روحانی در سومین روز از سفرش به هند با نارندرا مودی، نخست‌وزیر راست‌گرای هندوستان دیدار کرد. در این سفر  ۱۵ توافق‌نامه و سند همکاری امضا شده است. ۲۱ وزیر کابینه و بازرگان ایرانی روحانی را در این سفر همراهی می‌کردند.

به گفته راویش کومار، سخنگوی وزارت خارجه هند، رهبران دو کشور «مذاکره ثمربخشی درباره همکاری در زمینه تجارت و سرمایه‌گذاری، انرژی، دفاع، امنیت و مسائل منطقه‌ای داشتند».

مهم‌ترین هدف روحانی در این سفر ترغیب هند به سرمایه‌گذاری ۲۰ میلیارد دلاری در صنایع پتروشیمی و ایجاد مسیر ترانزیت کالا از هند به ایران و افغانستان با دور زدن پاکستان بود که به دلیل احتمال لغو توافق هسته‌ای تهران و قدرت‌های گره ۱+۵ در ابهام قرار گرفته است.

بندر چابهار

هند و ایران پیش از این بر سر بدل‌کردن چابهار به قطب تجاری و انرژی منطقه توافق کرده‌بودند.

روحانی پنج‌شنبه ابتدا وارد حیدرآباد شد و در آنجا دو روز اقامت کرد. او با مسلمانان این شهر دیدار کرد و با بازدید از مسجد مکه، مسجد مسلمانان اهل سنت خواستار وحدت بین پیروان دین اسلام شد.

با این حال هدف هند از سرمایه‌گذاری در چابهار و صنایع پتروشیمی ایران دورزدن پاکستان، یکی از کشورهای اسلامی منطقه است.

هند هم‌اکنون در حال ارسال ۱.۱ میلیون تن گندم به افغانستان از طریق بندر چابهار و بدون عبور از خاک پاکستان است. پروژه ۸۵ میلیون دلاری چابهار در ۹۰ کیلومتری بندر گوادار پاکستان در حال توسعه است که چین سرمایه‌گذاری آن را به عنوان بخشی از پروژه بزرگتر احیای راه ابریشم بر عهده گرفته.

بر اساس قرارداد فی‌مابین تهران و دهلی نو، هند می‌تواند در ازای ۸۵.۲۱ میلیون دلار سرمایه‌ای که برای توسعه بندر چابهار هزینه کرده از این بندر به مدت ۱۰ سال برای حمل و نقل کالا استفاده کند.

روحانی در دیدار با مودی در این زمینه گفت:

روابط ترانزیتی دو کشور ظرفیت های چندجانبه و منطقه ای با مجموعه کشورهای منطقه ایجاد خواهد کرد و ما آماده قراردادهای سه جانبه و چندجانبه ایم تا این مسیر ترانزیتی از چابهار ، به مسیر استراتژیک برای استحکام روابط منطقه ای تبدیل شود.

نارندرا مودی نیز از آمادگی متقابل دولتش خبر داد و پیشنهاد داد که سمیناری در آینده نزدیک با حضور نمایندگانی از کشورهای منطقه از جمله روسیه و کشورهای اوراسیا در چابهار برگزار شود.

مودی گفت که «با برداشته شدن بسیاری از موانع بر سر راه توسعه همکاری اقتصادی ایران و هندوستان، عمده سرمایه گذاری های دوجانبه به نتیجه رسیده و به روند توسعه مناسبات تهران - دهلی نو شتاب داده است.»

بر اساس توافق بین ایران و هند، سرمایه‌گذاران هندی می‌توانند با روپیه، واحد پول این کشور دست به سرمایه‌گذاری بزنند. این تدبیری برای دورزدن تحریم‌های آمریکا علیه ایران است. به جز ایران، تنها نپال و بوتان با هند از طریق روپیه همکاری تجاری دارند.

هرچند احتمال خارج‌شدن دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری آمریکا از توافق‌نامه هسته‌ای موسوم به «برنامه جامع اقدام مشترک» (برجام) قوت گرفته است، رکس تیلرسون، وزیر خارجه آمریکا اکتبر گذشته در سفر به هند گفته بود که واشنگتن هیچ علاقه‌ای به اخلال در روابط تجاری بین تهران و دهلی‌نو ندارد.

روحانی و مودی شنبه بر حفظ برجام و اهمیت آن تأکید کردند.

«ایران انرژی هند را تأمین می‌کند»

حسن روحانی در حیدرآباد در یک سخنرانی گفته بود که ایران از منابع سرشار گاز و نفت برخوردار است و می‌تواند برخی از آنها را با هند شریک شود. او در دیدار با مودی نیز بر این نکته تأکید کرد که ایران می‌تواند انرژی مورد نیاز هند را تأمین کند و با اشاره به قراردادهای راهبردی بلندمدت در حوزه نفت و گاز گفت که «این قراردادهای بلندمدت در حوزه های انرژی و حمل و نقل، دو کشور را به شرکای راهبردی و مطمئن مبدل خواهد ساخت».

نخست‌وزیر هندوستان نیز از آمادگی شرکت‌های هندی برای سرمایه‌گذاری در پروژه‌های نفت و گاز خبر داد.

تسهیل ویزا

حسن روحانی در این سفر توافق‌نامه‌ای برای تسهیل صدور ویزا برای شهروندان دو کشور امضا کرد. او در حیدرآباد گفته بود که ایران صدور ویزا برای شهروندان هندوستان را ساده می‌کند و امیدوار است هندوستان نیز تصمیمی مشابه اتخاذ کند.

شنبه سوشما سواراج، وزیر خارجه هندوستان نیز در همین زمینه نسبت به تسهیل صدور ویزا برای ایرانیان ابراز امیدواری کرد.

تقویت زبان فارسی در هندوستان، ایجاد کرسی‌های زبان فارسی در هندوستان و گسترش روابط فرهنگی بخش دیگری از رایزنی‌های بین رهبران دو کشور بود. این دو اعلام کردند که بر سر مقابله با تروریسم نیز اشتراک نظر دارند.

در همین زمینه