گاوخونی، تازه‎ترین کانون داخلی تولید ریزگرد

مدیرکل حفاظت از محیط زیست استان اصفهان هشدار داده ریزگردهای تالاب گاو خونی می‎تواند تا شعاع ۱۰۰۰ کیلومتری، هوا را آلوده کند.

رحمان دانیالی، مدیرکل محیط زیست استان اصفهان شنبه ۱۹ اسفندماه گفت:

«متاسفانه اهمیت آب و تالاب گاوخونی را برای مردم درست روشن نکرده ایم. ریزگردهای تالاب تا شعاع یک هزار کیلومتری را تحت تاثیر قرار خواهد داد... باید این غفلت چندین ساله در حوضه زاینده رود را جبران کنیم وگرنه گاوخونی رحم نخواهد کرد. همه باید بدانند که پس از شرب، حق آبه تالاب اولویت دوم است».

منشا طبیعی این ریزگردها عمدتا در شرق اصفهان از منطقه سجزی شروع شده و تا تالاب بین المللی گاوخونی در وسعتی بالغ بر ۳۰۰ هزار هکتار ادامه دارد.

گاوخونی برای نخستین بار و در سال ۷۸ به صورت کامل خشک شد.

ناصر موسوی لارگانی، رییس مجمع نمایندگان استان اصفهان ۸۰ درصد دلیل خشکی زاینده‌رود را مربوط به سوء مدیریت دانسته بود. به گفته این نماینده تنها ۲۰ درصد از خشکی زاینده رود مربوط به کاهش نزولات و مسایل دیگر است.

شماری از کارشناسان عدم تخصیص حق‎‎آبه این تالاب را دلیل اصلی خشکی این تالاب می‌دانند.

تالاب گاوخونی دارای وسعتی حدود ۴۷۶ کیلومتر مربع است و در فاصله ۱۴۰ کیلومتری جنوب شرقی اصفهان قرار دارد.

در مجموع بیش از دو میلیون هکتار از مجموع سه میلیون هکتار مساحت تالاب‌های ایران خشک شده‌ است.

افزون بر این، پایش‌های ماهواره‌ای نشان می‌دهد از سال ۸۰ تا ۹۵، حدود یک میلیون هکتار از مساحت تالاب و هورهای ایران کاهش یافته است.

محمدرضا تابش، رئیس فراکسیون محیط زیست مجلس شورای اسلامی اما می‌گوید «از حدود سه میلیون هکتار مساحت تالاب های کشور حدود ۵۸ درصد مساحت کل این تالاب‌ها از بین رفته و بستر آنها به خاک و نمک تبدیل شده است».

سازمان حفاظت محیط زیست تا کنون برای ۱۸ تالاب ایران از جمله گاوخونی برنامه‌های مدیریتی تدوین کرده است.

در همین رابطه شورای عالی آب هم الویت‌های خود را تغییر داده و قرار است آب به ترتیب ابتدا در بخش مصرف، سپس محیط زیست و بعد کشاورزی و صنعت تقسیم می‌شود.

با این حال فعالان محیط زیست و متخصصان انتقاد می کنند که دولت بودجه لازم برای احیای تالاب‌ها را تأمین نمی‎کند.

سال ۱۳۹۴ حسن روحانی، رئیس‌جمهوری ایران در سازمان ملل احیای تالاب‌های در خطر را از اولویت‌های برنامه‌های محیط زیستی دولت خود معرفی کرده بود.

عاطفه چمنی، عضو تیم مطالعاتی طرح تدوین برنامه مدیریت جامع حوضه آبریز تالاب بین‌المللی گاوخونی می‌گوید ایران در رتبه دوم تخریب تالاب‌ها در جهان قرار دارد.

در همین زمینه