توافق آمریکا، فرانسه و بریتانیا: پاسخ به حملات شیمیایی در سوریه

در حالی که در شورای امنیت، روسیه قطعنامه تحقیقات بیشتر در مورد حمله شیمیایی دوما را وتو کرد، روسای جمهوری آمریکا، فرانسه، و نخست‌وزیر بریتانیا طی چند تماس تلفنی باهم توافق کردند به مسئول به‌کارگیری سلاح شیمیایی در غوطه شرقی در سوریه واکنش مشترک نشان بدهند.

سه شنبه ۱۰ آوریل / ۲۱ فروردین، دونالد ترامپ و امانوئل مکرون، روسای جمهور آمریکا و فرانسه در چند تماس تلفنی در مورد تحولات سوریه به توافق رسیدند. در تماسی جداگانه، دونالد ترامپ با ترزا می، نخست وزیر بریتانیا به توافق رسید که سه کشور فرانسه، آمریکا و بریتانیا در اقدامی متحد، عامل حمله شیمیایی به دوما در سوریه را معرفی و به این حمله پاسخ بدهند.

کاخ سفید، دولت بریتانیا و کاخ الیزه بیانیه‌هایی صادر کردند و تصمیم کشورهایشان را برای مقابله با مسئول حمله شیمیایی به دوما اعلام کردند. رهبران این سه کشور همچنین توافق کردند که در راستای منع استفاده از سلاح‌های شیمیایی در جهان با هم همکاری خواهند کرد.

سخنگوی دولت ترزا می به «بی‌بی‌سی» گفته است که مکرون، می و ترامپ حملات گزارش‌شده در دوما را محکوم کرده و به‌صورت مشترک پذیرفته‌اند اگر تأیید شود که مسئولیت این حمله با رژیم بشار اسد است، حمله به دوما نمایانگر بی‌رحمی بشار اسد علیه مردم سوریه و بی‌توجهی کامل این رژیم به تعهدات قانونی‌اش در مورد استفاده از سلاح‌های شیمیایی است.

در بریتانیا این بحث مطرح است که چنانچه ترزا می با دونالد ترامپ برای حمله نظامی به سوریه توافق کرده آیا اجازه این حمله را از پارلمان بریتانیا خواهد گرفت یا نه.

حمله تنها به تأسیسات شیمیایی و نظامی سوریه

با اینکه دوشنبه گذشته ترامپ گفته بود که «خواه روسیه باشد، یا سوریه، یا ایران یا دست همه آن‌ها در کار بوده باشد، خواهیم فهمید»، مکرون درباره توافقش با ترامپ گفته است که حمله به تأسیسات شیمیایی دولت بشار اسد خواهد بود.

رئیس‌جمهور فرانسه در توضیح گفت‌وگوهایش با ترامپ اظهار داشت که اگر اقدام نظامی صورت گیرد، این امر «قابلیت‌های شیمیایی رژیم» را هدف قرار می‌دهد، نه متحدانش مانند روسیه و ایران.

مکرون توضیح داده است که آمریکا، فرانسه و بریتانیا نمی‌خواهند که اوضاع بیش از این ملتهب شود و تصمیماتی در روزهای آینده خواهند گرفت.

رئیس‌جمهور فرانسه افزود، اطلاعاتی که فرانسه به‌دست آورده نشان می‌دهد که از سلاح شیمیایی در دوما استفاده‌ شده است و رژیم بشار اسد باید به‌وضوح مسئولیت این حمله را به عهده بگیرد.

بوریس جانسون، وزیر امور خارجه انگلیس هم گفته است که در صورت واکنش به حمله شیمیایی به دوما، «طیف وسیعی از گزینه‌ها بر روی میز است». او در ادامه گفته است که حملات می‌تواند شامل حملات هوایی علیه اهداف نظامی باشد.

اتحاد این سه رهبر سیاسی برای مقابله احتمالی با بشار اسد در حالی شکل می‌گیرد که روسیه پیش‌نویس قطعنامه پیشنهادی آمریکا برای تحقیقات بیشتر در مورد حمله شیمیایی به دوما را در شورای امنیت سازمان ملل متحد وتو کرد. پیش‌نویس قطعنامه آمریکا پیشنهاد می‌داد که باید تحقیق شود و مشخص شود که چه کسی مسئول حمله شیمیایی به دوماست. در پیش‌نویس قطع‌نامه پیشنهادی آمریکا همچنین آمده بود که یک کمیسیون تحقیق و تفحص به مدت یک سال حملات شیمیایی در سوریه را بررسی کند.

تلاش روسیه برای پیشنهاد قطعنامه‌ای دیگر با مفاد موردنظر روسیه برای پژوهش در مورد حملات دوما هم در شورای امنیت سازمان ملل متحد به نتیجه نرسید.

بوریس جانسون، وزیر خارجه بریتانیا که در جلسات شورای امنیت شرکت کرده بود این جلسات را «بسیار ناامیدکننده» توصیف کرد و روسیه را متهم کرد که با حمایت از رژیم بشار اسد مردم سوریه را گروگان سیاسی گرفته است.

به غیر از اتحاد سه دولت آمریکا، فرانسه و بریتانیا، دونالد ترامپ روز سه‌شنبه با تمیم بن حمد آل ثانی، امیر قطر هم در کاخ سفید دیدار کرد. بخشی از این گفت‌وگوها در مورد سوریه بود.

امیر قطر نیز در این دیدار اعلام کرد که کشورش با آمریکا در مورد سوریه هم موضع است و دو کشور درباره ضرورت توقف حملات بشار اسد باهم توافق دارند: رنج مردم سوریه «باید بلافاصله متوقف شود».

او بااینکه از بشار اسد مستقیما نام نیاورد، بشار اسد را جنایتکار جنگی خواند و گفت دو کشور آمریکا و قطر با یک جنایتکار جنگی که موجب کشته شدن بیش از نیم میلیون نفر از مردم خود شده است، همکاری نخواهند کرد.

رئیس‌جمهور ایالات متحده قرار بود روز سه‌شنبه به پرو و چند کشور دیگر در آمریکای لاتین سفر کند که به دلیل حملات شیمیایی به دوما، سفرهای آمریکای لاتین خود را لغو کرد تا بر تحولات سوریه تمرکز کند.

دوشنبه ترامپ گفته بود که بعد از مشورت با فرماندهان نظامی معلوم می‌شود که مسئولیت حمله شیمیایی به دوما با چه کسی است و قول پاسخگویی داده بود. اکنون اما او حمایت فرانسه و بریتانیا را هم جلب کرده است و هر نوع حمله نظامی را این متحدان با هم انجام خواهند داد.

امدادگران که در غوطه شرقی از جمله در شهر دوما فعالیت می‌کنند گزارش داده بودند که شامگاه شنبه ۷ آوریل / ۱۸ فروردین در اثر حمله شیمیایی به اطراف این شهر دست‌کم ۶۰ غیرنظامی جان باخته و بیش از ۱۰۰۰ نفر زخمی شدند. شورشیان، دولت اسد را عامل این حمله دانسته‌اند اما دمشق هرگونه دخالت در این زمینه را انکار می‌کند.

سازمان منع سلاح‌های شیمیایی، وابسته به سازمان ملل در حال حاضر در حال بررسی این حمله شیمیایی است ما مشخص نیست که بازرس به منطقه غوطه شرقی و شهر دوما فرستاده‌اند یا نه.

سال گذشته، دونالد ترامپ آمریکا به جهت پاسخگویی به حمله شیمیایی دولت بشار اسد به خان شیخون در چهارم آوریل ۲۰۱۷، بیش از ۵۰ موشک به پایگاه هوایی الشعیرات در استان حمص واقع در سوریه شلیک کرد. در جریان این حمله، روسیه زودتر باخبر شده بود تا نیروهای خود را از الشعیرات خارج کند.

در همین زمینه: