چگونگی شکل‌‌گیری کانون نویسندگان ایران به روایت اسماعیل نوری‌علا

کانون نویسندگان ایران نخستین و تنها تشکل صنفی نویسندگان ایرانی، یکم اردیبهشت ۱۳۴۷ رسماً فعالیت خود را آغاز کرد. در منشور کانون نویسندگان ایران آمده است که آزادی اندیشه و بیان و نشر در همه‌ عرصه‌های حیات فردی و اجتماعی بی هیچ حصر و استثنا حقِ همگان است. این حق در انحصار هیچ فرد، گروه یا نهادی نیست و هیچکس را نمی‌توان از آن محروم کرد. در نیم قرن گذشته، چه در حکومت پهلوی و چه در چهل سالی که از تأسیس جمهوری اسلامی ایران می‌گذرد، نویسندگان و هنرمندان و سایر آفرینشگران ایرانی همواره از این حق انسانی و طبیعی محروم بوده‌اند.

کانون نویسندگان نخستین بار در حلقه ۹ نویسنده ایرانی تشکیل شد: جلال آل‌احمد، نادر ابراهیمی، بهرام بیضایی، داریوش آشوری، محمدعلی سپانلو، اسماعیل نوری علا، هوشنگ وزیری، فریدون معزی‌مقدم و اسلام کاظمیه. این نویسندگان برای مقابله و تحریم کنگره فرمایشی نویسندگان و شاعران ایران که رژیم پهلوی در اواخر سال ۱۳۴۶ قصد برگزاری آن را داشت در آغاز سال ۱۳۴۷ کانون نویسندگان را تأسیس کردند.

برگزاری شب‌های انستیتو گوته، دیدار با آیت‌الله خمینی، تشکیل جمع‌های مشورتی در سال‌های دهه ۱۳۶۰ تا ۱۳۷۰، بیانیه ۱۳۴ نفر در مخالفت با سانسور و قتل‌های زنجیره‌ای  و ماجرای اتوبوس ارمنستان از بزنگاه‌های تاریخی کانون نویسندگان ایران در نیم قرن گذشته است. به مناسبت پنجاهمین سالگرد تأسیس این تنها نهاد صنفی نویسندگان ایرانی با اسماعیل نوری‌علا، یکی از بنیانگذاران کانون گفت‌وگو کرده‌ایم.

با او این پرسش‌ها را در میان گذاشتیم:

گفت‌وگو با اسماعیل نوری‌علا را می‌شنوید: