فرمانده سپاه بدر در مسیر پیروزی در انتخابات پارلمانی عراق

شنبه ‍۱۲ مه/ ۲۲ اردیبهشت  انتخابات پارلمانی عراق برگزار می‌شود. هادی عامری، فرمانده سپاه بدر با نوری مالکی، نخست‌وزیر سابق عراق و با حیدر عبادی نخست‌وزیر کنونی این کشور رقابت می‌کند. پیروزی عامری در انتخابات پارلمانی عراق به این معناست که یکی از نزدیک‌ترین یاران قاسم سلیمانی، فرمانده سپاه قدس زمام امور در عراق را به دست می‌گیرد. به همین سبب با خروج آمریکا از برجام، نتیجه انتخابات پارلمانی عراق ممکن است نفوذ منطقه‌ای جمهوری اسلامی را افزایش دهد و حضور سپاه قدس در عراق را تثبیت کند.

پیروزی هادی عامری، سیاستمدار ۶۳ ساله و وزیر سابق راه و ترابری عراق و فرمانده سپاه بدر به معنای پیروزی سپاه قدس است. با این‌حال عامری می‌بایست راهی بیابد برای همسو کردن و تلفیق اهداف تهران و واشنگتن. بازسازی عراق بعد از جنگ سه ساله با گروه دولت اسلامی (داعش) و مبارزه با فساد اقتصادی که بخش عمده‌ای از درآمد نفت عراق را از بین می‌برد از مهم‌ترین وظایف نخست‌وزیر آینده این کشور است.

عامری نیز مانند حیدر عبادی و نوری مالکی با وعده احیای نهادها و مؤسسات دولتی و انجام اصلاحاتی در زمینه آموزش و پرورش و نظام بهداشت و درمان عراق در رقابت‌های انتخاباتی شرکت کرده است.

فرمانده سپاه بدر پیش از این چهار سال تصدی وزارت راه و ترابری دولت عراق را به عهده داشت. کارنامه او در آن دوران آنچنان پربار نیست که بتواند در رقابت‌های انتخاباتی به دوران وزارتش تکیه دهد. عامری به شبه‌نظامیان شیعه عراقی تکیه دارد. جیمز متیس، وزیر دفاع آمریکا اواخر اسفند سال گذشته در سفرش به خاورمیانه، ایران را متهم کرده بود که قصد دارد با پول، نتایج انتخابات پارلمانی عراق را تحریف کند. متیس از دخالت ایران در انتخابات پارلمانی عراق به عنوان بخشی از طیف فعالیت‌های گسترده و بی‌ثبات‌کننده ایران در خاورمیانه یاد کرده بود.

عامری که در دوران جنگ ایران و عراق در تبعید در ایران به سر می‌برد، روابط تنگاتنگی با سپاه قدس و فرمانده آن، قاسم سلیمانی دارد. تصاویری که در رسانه‌ها از او و قاسم سلیمانی در دوران جنگ با داعش منتشر شده، به محبوبیت عامری در نزد شبه‌نظامیان شیعه کمک کرده و به او چهره‌ای رسانه‌ای داده است. تصویر قاب‌گرفته علی خامنه‌ای، رهبر جمهوری اسلامی ایران هم در دفتر کار او به دیوار نصب شده.

عامری که در استان دیاله در شرق بغداد متولد شده،  تحصیلاتش در رشته اقتصاد را در دانشگاه تهران به پایان رسانده، بر زبان فارسی مسلط است و ایران عملاً وطن دوم او محسوب می‌شود.

در سال  ۱۳۶۲ سپاه بدر به ابتکار اسماعیل دقایقی، به عنوان شاخه‌ای از سپاه پاسداران در عراق تأسیس شد. ابتدا هاشمی شاهرودی نطارت بر آن را بر عهده داشت اما بعد از مدتی این مسئولیت به محمد باقر حکیم واگذار شد. بعد از سقوط صدام حسین، هادی عامری موفق شد با جلوگیری از درگیری نظامی مستقیم با آمریکا، سپاه بدر را گسترش دهد.

مخالفان سپاه بدر، این تشکیلات شبه‌نظامی را متهم به کشتار سنی‌مذهب‌ها و نگهداری و شکنجه مخالفان در زندان‌های مخفی کرده‌اند. کریم نوری، مشاور رسانه‌ای هادی عامری اما این اتهامات را رد کرده و مخالفان را به تخریب وجه رسانه‌ای سپاه بدر متهم کرده است.

هادی عامری با وجود روابط تنگاتنگی که با سپاه پاسداران دارد، مجراهای دیپلماتیک برای گفت‌وگو با دیپلمات‌های آمریکایی در بغداد را باز نگه داشته است.

ائتلاف نظامی به رهبری آمریکا، افراد سپاه بدر را در جنگ با داعش آموزش داد و به سلاح‌های پیشرفته مسلح کرد. یک دیپلمات غربی به خبرگزاری رویترز گفته است:

«آمریکایی‌ها می‌توانند با عامری کنار بیایند. اگر او را تحت فشار قرار ندهند، دلیلی ندارد که بین واشنگتن و تهران، دومی را انتخاب کند.»

با خروج آمریکا از توافق هسته‌ای با ایران و اعمال تحریم‌های نفتی علیه جمهوری اسلامی، موقعیت هادی عامری از این نظر دشوارتر شده است. عامری در کارزار انتخاباتی‌اش همواره تأکید کرده که قصد دارد با همه همسایگان عراق روابط دوستانه‌ای برقرار کند:

«قلوب ما به روی همگان باز و دست‌های ما به دوستی به سوی همگان دراز است. ما می‌خواهیم عراق را به مرکز خاورمیانه تبدیل کنیم. عظمت عراق مانع از آن است که این کشور را در خدمت کشور دیگری قرار دهیم.»

مخالفان عامری اما به تحقق این شعارها چندان خوشبین نیستند. آن‌ها می‌گویند روابط نزدیک فرمانده سپاه بدر با تهران، عراق را به یکی از استان‌های ایران تبدیل می‌کند. آن‌ها به فساد اقتصادی در دوران وزارت عامری در فاصله بین سال‌های ۲۰۱۰ تا ۲۰۱۴  هم اشاره می‌کنند: عامری به یک هواپیمای مسافربری عراقی که از بیروت به مقصد بغداد در پرواز یود دستور داده بود که به بیروت برگردد و پسر او را که از هواپیما جا مانده بود، سوار کند. بازسازی خطوط راه‌آهن و جاده‌ها هم در دوران وزارت او پیشرفت چندانی نداشت و معلوم نیست میلیاردها دلار بودجه‌ای که به بازسازی زیرساخت‌های حمل و نقل عراق اختصاص داده شده در چه محلی خرج شده است.

برخی گروه‌های سنی مذهب خواهان به تعویق انداختن انتخابات پارلمانی عراق تا زمان بازگشت حدود سه میلیون مهاجر عراقی به مناطق محل سکونت خود در استان‌های سنی‌نشین واقع در شمال و غرب کشور شده‌اند. در همان حال برخی منابع گزارش داده‌اند که احتمالاً نرخ مشارکت عراقی‌ها در انتخابات پارلمانی چندان بالا نباشد.

بیشتر بخوانید: