فقر مهمان سفره کم‌درآمدها: گرانی مصرف لبنیات را کاهش داد

قیمت گوشت قرمز و گوشت مرغ در ایران از آغاز سال جاری نزدیک به ۶۰ درصد بیشتر شده است. مهدی یوسف‌خانی رئیس اتحادیه فروشندگان گوشت مرغ و ماهی به خبرگزاری کار ایران، ایلنا، گفته است: پیش‌بینی می‌شود قیمت گوشت مرغ تا ۸۵۰۰ تومان نیز افزایش یابد. همزمان یک مقام مسئول در وزارت بهداشت و درمان در باره فقر کلسیم ناشی از کاهش مصرف لبنیات هشدار داد.

برپایه گزارش رسانه‌های داخلی قیمت یک‌کیلو گوشت مرغ در بازار خرده‌فروشی به ۷ هزار و ۸۰۰ تومان رسید. همزمان قیمت گوشت قرمز هم به‌رغم افزایش چشمگیر واردات طی دو ماه گذشته به ۶۰ هزار تومان برای یک کلیوگرم افزایش یافت.

علاوه بر این دو کالا، تولیدکنندگان مواد لبنی هم خواستار اعمال افزایش قیمت محصولات لبنی شده‌اند. در حالیکه ستاد تنظیم بازار با درخواست افزایش ۱۵ درصدی قیمت لبنیات موافقت نکرده، محصولات لبنی گران‌تر از قبل عرضه می‌شود.

افزایش قیمت مواد لبنی سبب شده است یک مقام مسئول در وزارت بهداشت و درمان نسبت به فقر کلسیم در میان خاتوارهای کم‌درآمد هشدار بدهد.

زهرا عبداللهی مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت جمهوری اسلامی ایران گفته است: دهک‌های درآمدی پائین قادر به خرید مواد لبنی نیستند.

او از دولت خواسته است از افزایش قیمت مواد غذایی مفید مانند لبنیات جلوگیری کند. عبداللهی پیش از این نیز خواستار تخصیص یارانه برای مواد لبنی شده بود.

براساس آمار نهادهای دولتی مصرف مواد لبنی طی پنج سال گذشته ۳۷ درصد کاهش یافته است. این در حالی است که در برنامه پنجم توسعه پیش‌بینی شده بود مصرف سرانه مواد لبنی به ۱۵۲ کیلوگرم افزایش یابد. مرکز آمار و بانک مرکزی جمهوری اسلامی سرانه مصرف مواد لبنی را حدود ۷۰ کیلوگرم برآورد کرده‌است.

یارانه‌ها و فقر غذایی

روند کاهش مصرف مواد غذایی در خانوارهای ساکن ایران از یک دهه قبل آغاز و پس از اجرای قانون هدفمندی یارانه‌ها شدت گرفته است.

نتایج یک پژوهش اقتصادی که به بررسی تاثیر «هدفمندی یارانه‌ها» بر هزینه خانوارها پرداخته نشان می‌دهد: پس از اجرای این قانون خانوارها هزینه بیشتری برای مواد غذایی پرداخت کرده‌اند.

قانون هدفمندی یارانه‌ها به صورت مستقیم بر مخارج خانوارها تاثیرگذاشته است. این اثرگذاری در گروه مواد غذایی اما بیشتر بوده و سهم مخارج این گروه را تا ۴۴ درصد از مجموع هزینه خانوار افزایش داده است.

این در حالی است که مرکز آمار و بانک مرکزی سهم مواد غذایی از سبد هزینه خانوار را ۲۵ درصد گزارش می‌کنند.

برپایه این پژوهش ترکیب سبد خانوار از «اقلام کمتر ضروری و غیرضروری» به سمت «اقلام ضروری» انتقال یافته است.

افزایش هزینه زندگی طی سال‌های گذشته که با سرکوب مزدی و کاهش پیاپی ارزش ریال همراه بوده است، قدرت خرید خانوارها را کاهش داده است.

نتایج گزارش نهادهای دولتی از درآمد و هزینه خانوار خانوارها در سال ۹۵ نشان می‌دهد که خانوارها برای جبران کسری بودجه از هزینه آموزش، تفریح و سرگرمی و حتی پوشاک کاسته‌اند تا بتوانند هزینه‌های اصلی را تامین کنند.

شناسایی ۱۰ میلیون نیازمند سبد غذایی

دولت جمهوری اسلامی چندین سال است که خط فقر و جمعیت زیر خط فقر را پنهان می‌کند. معاون وزیر کار سال گذشته میانگین خط فقر را ۷۰۰ هزار تومان اعلام کرد. کارشناسان و پژوهشگران اقتصادی جمعیت زیر خط فقر را حدود ۴۰ میلیون تن برآورد می‌کنند. حسین راغفر مدرس اقتصاد در ایران فروردین امسال گفت: ۳۳ درصد جمعیت ایران- معادل ۲۶ میلیون تن- دچار «فقر مطلق» هستند.

با این حال علی ربیعی وزیر کار، تعاون و رفاه اجتماعی جمهوری اسلامی در آستانه ماه رمضان امسال اعلام کرد: ۳,۸ میلیون خانوار – شامل ۱۰ میلیون تن- برای توزیع سبد غذایی شناسایی شدند. این آمار با رقم اعلام شده توسط محمد مخبر دزفولی رئیس «ستاد اجرایی فرمان امام» که فعالیت‌های گسترده اقتصادی تحت عنوان «محرومیت‌زدایی» در بنیاد برکت را پیش می‌برد، همخوانی نزدیکی دارد.

او زمستان سال گذشته گفته بود: ۱۲ میلیون تن در ایران زیرخط «فقر مطلق» و ۲۵ تا ۳۰ میلیون تن زیر‌خط «فقر نسبی» زندگی می‌کنند.

بحران ارزی که از نیمه دوم سال گذشته آغاز شد و همچنین خروج امریکا از برجام طی دو ماه گذشته رشد قیمت‌ها را شتابان‌تر کرده است. به‌گونه‌ای که مدیرکل دفتر بهبود تغذیه وزارت بهداشت خواستار تخصیص یارانه به کالاهای ضروری از جمله لبنیات شده است.

بیشتر بخوانید: