آیا باران‌های بهاری بر خشکسالی در ایران تأثیر گذاشت؟

باران‌های بهاره امسال مردم و کشاورزان را امیدوار کرده، اما رئیس مرکز ملی خشکسالی می‌گوید ایران همچنان ۲۶ درصد کمبود بارش دارد.

هر چند نباید از خاطر برد که تا ۲۰ فروردین امسال ایران با کاهش ۴۸ درصدی بارش روبرو بود و اکنون پس از یک دوره بارش بهاره این رقم ۲۲ درصد کاهش یافته است.

صادق ضیائیان، رئیس مرکز ملی خشکسالی و مدیریت بحران سازمان هواشناسی هم به خبرگزاری دانشجویان ایران (ایسنا) گفته بارش‌های بهار امسال نسبت به میانگین بلندمدت کشور  ۲۷ درصد افزایش یافته است. خبری خوب برای کشوری که با یک بحران تمام عیار آب مواجه است.

اگرچه نباید از یاد برد که بارش‌ها شامل حال تمامی استان‌ها نبوده است. هرمزگان، سیستان و بلوچستان و گیلان از جمله استان‌هایی بودند که از باران‌های بهاره بی‌بهره ماندند و به ترتیب با ۶۷، ۴۴ و ۳۶ درصد کمبود بارش مواجه بودند. کرمان، بوشهر و فارس نیز وضعیت مشابهی را تجربه کردند.

در مقابل اما برطبق آمار وزارت نیرو، میزان بارندگی در استان آذربایجان‌غربی از ابتدای سال آبی افزایشی ۵۱درصدی داشته.

میانگین بارش در استان آذربایجان شرقی نیز از اول مهرماه تا نوزدهم خرداد ماه سال جاری نسبت به مدت مشابه درسال گذشته ۵۵ درصد افزایش یافته است.

در زنجان نیز  از ابتدای سال زراعی تا ۲۷ خردادماه بارش باران نسبت به مدت مشابه سال گذشته  ۲۳ درصد افزایش یافته است. درصد افزایش دارد. همین آمار در استان اردبیل و قزوین نیز به ترتیب ۱۲ و ۴ درصد رشد را نشان می‌دهد.

بارندگی‌های بهاره برای تهران نیز اتفاقی خوش را رقم زد و بارش مدوام باران سبب شد بحران کم آبی در پایتخت حل شود.

سال آبی یک دوره دوازده ماهه سنجش بارندگی است که در آن نزولات جوی از ابتدای پائیز تا انتهای تابستان محاسبه می‌شود.

به باور رئیس مرکز خشکسالی سازمان هواشناسی ایران افزایش بارندگی در بهار ۹۷، به هیچ وجه به معنای برون رفت ایران از خشکسالی در «اواخر سال و سال‌های پیش رو» نیست. به گفته صادق ضیائیان:

«طی بررسی بازه زمانی ده ساله از سال ۸۱ و بازه زمانی یکساله از سال ۸۴ ،کشور در یک دوره خشکسالی قرار گرفته است. منظور از این امر بررسی دوره خشکسالی ده ساله و یک ساله نسبت به دراز مدت است. اثرات تغییر اقلیم، گرم شدن زمین و بسیاری از عوامل دیگر همگی دست به دست یکدیگر دادند تا با کاهش بارش و افزایش خشکی و دما در کشور روبرو شویم. طبق نتایج بررسی ها کماکان این سناریو طی ۳۰ تا ۵۰ سال آینده ادامه خواهد داشت. البته این امر بدان معنا نیست که در تمامی این سال ها با پدیده خشکی روبرو هستیم».

به این معنا شاید افزایش ۲۵ درصدی بارش بهار امسال نسبت به بهار ۹۶ تأثیر چندانی هم بر خشکسالی مزمن ایران نگذارد.

در ۵۰ سال اخیر، حدود ۵۰ میلی‌ متر از متوسط بارش‌ها کاسته شده و میانگین بارندگی‌ها به ۲۳۰ میلی متر رسیده؛ این عدد در ۳۰ سال گذشته بیش از ۲۷۰ میلی متر بود.

امسال نیز، درحالی که تنها سه ماه تا پایان سال آبی باقی مانده، مقایسه میزان بارندگی از ابتدای پاییز تا پایان بهار نشان می‌دهد نزولات جوی نسبت به مدت مشابه سال قبل ۲۱ درصد کاهش یافته.

پیش‌بینی می‌شود سال ۱۳۹۷ خشک‌ترین سال آبی تاریخ ایران از زمان ثبت این آمار باشد. ۳۵ میلیون تن در ایران در معرض تنش آبی قرار دارند و از مجموع ۱۲۴۰ شهر کشور، ۶۰۰ شهر با بحران آب آشامیدنی مواجه هستند.

به زبان غیر آماری، می‌توان گفت اگرچه بهار پر بارش امسال نیز مرهمی بر زخم خشکسالی درازمدت و مزمن ایران نبود. هم بحران مدیریت منابع آبی ادامه دارد و هم افزایش دما و کاهش نزولات جوی. کمربندهای خود را سفت ببندید، سال‌های سختی در راه است. سال‌های بی‌آبی، سال‌های خشکسالی.

در همین زمینه