پیامدهای بحران ارزی ایران در افغانستان: خروج دلار از هرات شتاب می‌گیرد

تحریم‌های تازه و بحران ارزی تهران در آن سوی مرزهای ایران نیز تاثیر گذاشته، انتقال دلار از افغانستان را به یک «تجارت تازه» بدل کرده و همزمان محدودیت‌های بیشتری برای صنعت و تجارت افعانستان ایجاد کرده است. رئیس اتاق صنایع و معادن هرات گفته است: با این وضعیت قیمت کالاهای ایران در افغانستان کاهش می‌یابد و تولیدکنندگان داخلی امکان رقابت با کالای ایرانی را نخواهند داشت.

پنج سال پیش همزمان با بحران ارزی و اعمال تحریم‌های تجاری و مالی علیه ایران، دولت افغانستان انتقال ارز و به ویژه دلار به ایران را محدود کرد. حال رئیس اتاق بازرگانی و صنایع و معادن هرات باردیگر خواستار وضع قوانین برای جلوگیری از انتقال غیرقانونی دلار به ایران شده است.

این درخواست پس از آن مطرح شد که بهاءالدین رحیمی رئیس اتحادیه صرافان هرات به خبرگزاری پژواک افغانستان گفت: روزانه دو تا سه میلیون دلار از مرزهای غرب افغانستان به ایران انتقال داده می‌شود.

به گفته او  افراد از انتقال ۱۰ هزار دلار به ایران حداقل یک و نیم میلیون تومان سود به دست می‌آورند.

رحیمی تائید کرده که بخش زیادی از این انتقال «به صورت قانونی» انجام می‌گیرد اما بیم آن می‌رود که با تشدید تحریم‌ها «قاچاق دلار به ایران شدت بگیرد».

براساس قوانین افغانستان هر یک از شهروندان این کشور اجازه دارند که ۲۰ هزار دلار در هر سفر خارجی همراه داشته باشند.

رحیمی نرخ دلار در بازار افغانستان را معادل شش هزار تومان برآورد کرده و گفته است: دلارهای انتقالی به ایران با نرخ شش هزار و ۱۵۰ تومان خریداری می‌شود.

به گفته او روزانه ۷۰۰ تا ۸۰۰ نفر به ایران سفر می‌کنند و بیشترشان هم دلار انتقال می‌دهند.

چند تن از صرافان در هرات نیز انتقال دلار به ایران را تائید کرده‌ و گفته‌اند: «بیشتر مردم عادی که به ایران رفت و آمد دارند، دلار انتقال می‌دهند و از آن طرف برخی اموال را می‌آورند.»

حمیدالله خادم رییس اتاق صنایع و معادن هرات هم انتقال دلار به ایران را «نگران‌کننده» دانسته و گفته است: «هر روز تومان ارزش خود را به خصوص در خود ایران از دست می‌دهد و ایرانی ها کوشش می کنند که دلار داشته باشند و بسیار در این قسمت فعال شدند و این یک نگرانی بسیار بزرگ است».

او اظهار امیداوری کرده است که دولت افغانستان  یک برنامه منسجم برای جلوگیری از قاچاق دلار به اجرا بگذارد.

به گفته او کاهش پائین آمدن نرخ ریال انتقال دلار به ایران را به «یک تجارت» تبدیل کرده است که در ادامه باعث پائین آمدن نرخ «افغان» واحد پول افغانستان و افزایش قیمت کالاها در این کشور خواهد شد.

زیان صنعت‌گران افغانستان از تحریم‌ ایران

خادم همچنین گفته است: از سرگیری تحریم‌های امریکا علیه ایران «صنعت‌گران و تجار افغانستانی را متضرر می‌کند». به گفته او واحدهای تولیدی و کارخانه‌های افغانستان، به ویژه در حوزه غرب این کشور «بیشترین مصرف کننده کالاهای تجاری و مواد خام کارخانه‌های ایران هستند».

رئیس اتاق صنایع و معادن هرات گفته بسیاری از تجار افغانستان کالاهایشان را از بندرعباس در جنوب ایران از شرکت‌های بین‌المللی تحویل می‌گیرند و حال با تحریم‌ها «برای انتقال پول به بانک‌های خارجی به دلیل اینکه ایران تحریم است، مشکل خواهند داشت».

محصولات ایران ارزان می‌شود

زلمی بهادری مالک شرکت تولیدی نوشیدنی پامیر کولا هم زیان شرکت‌های افغانستانی از تحریم‌ها علیه ایران را تائید کرده و گفته است: پس از از سرگیری تحریم‌ها « آنان نمی‌توانند از هیچ کشور اروپایی وآسیایی مواد خام خود را از طریق بندرعباس وارد افغانستان کنند.»

او کاهش قیمت کالاهای وارداتی از ایران در بازار افغانستان را یکی دیگر از پیامدهای تحریم‌ها و سقوط ریال دانسته و گفته است:« پایین آمدن تومان سبب شده است که آنان نتوانند دربرابر محصولات ایرانی رقابت کنند».

رئیس اتاق صنایع و معادن هرات هم این موضوع را تائید کرده است: «با کاهش نرخ تومان قیمت برخی اقلام صادراتی ایران نیز کاهش یافته، مثلا یک بیسکویت یا نوشیدنی ایرانی قبلا به ٢٠ یا ٢٥ افغانی به فروش می‌رسید. اما با کاهش نرخ تومان، همین بیسکویت یا نوشابه که به ٢٠ افغانی بود، به ١٠ یا ١٥ افغانی صادر می‌شود».

خادم گفته است: در این وضعیت شرکت‌های تولیدی هرات نمی‌توانند با محصولات وارداتی از ایران «رقابت کنند».

افزایش تدابیر امنیتی در هرات

افزایش انتقال دلار از افغانستان به ایران واکنش مقام‌های محلی هرات را نیز به دنبال داشته است. جیلانی فرهاد سخنگوی والی هرات از «تدابیر امنیتی شدید در نقاط مرزی هرات با ایران برای جلوگیری از خروج غیرقانونی دلار» خبر داده است.

او جزئیاتی از تدابیر به کارگرفته شده بیان نکرده اما گفته است: اداره محلی هرات از چند سال پیش «به هیچ عنوان اجازه قاچاق دلار به ایران را نمی‌دهد».

بیشتر بخوانید: