نشستن خوب نیست: مستندی درباره جنگجویان خارجی در جنگ داخلی سوریه

چرا خارجی‌ها برای جنگ به روژواوا سفر کرده‌اند؟ آنها کیستند و کدام جریان‌های سیاسی-فکری تعلق دارند؟ اینها سؤالات اصلی مستند "نشستن خوب نیست" ساخته زانیار عمرانی است که در آن ایده‌ها، عادات و تناقض‌های رفتاری و لایەهای پنهان زندگی روزانە دو گروه خارجی متفاوت حاضر در جنگ سوریه به تصویر کشیده شده است.

جنگ داخلی سوریە بە کارزار ابرقدرت‌های جهانی و قدرت‌های منطقەای تبدیل شدە است. اما حضور خارجی‌ها بە همین‌جا ختم نمی‌شود و جنگجوهای داوطلب را هم در بر می‌گیرد.

علاوه بر دولتهایی که مستقیماً در جنگ سوریه حاضر بودند، افراد و گروههای زیادی مستقل از دولت‌هایشان در طول هفت سال گذشته برای جنگ به سوریه سفر کردند. از آلبانی تا جنوب آفریقا، از چین تا آمریکا، از چچن تا آلمان، کمتر ملیتی را می‌توان پیدا کرد که نماینده‌ای در جنگ سوریه نداشته باشد.

جنگجوهای خارجی حاضر در جنگ داخلی سوریە اما بە یک جبهە فکری-سیاسی مشترک تعلق ندارند، و در میان آنها از تندروترین راست‌های محافظەکار دیدە می‌شود تا رادیکال‌ترین آنارشیست‌های چپ‌گرا. واز کشاورز و مکانیک تا کهنەکار نظامی و استاد دانشگاه در میان آنها دیده می‌شود.

این جنگجویان خارجی برای همه طرف‌های نبرد جنگیده‌اند، گروهی زیر پرچم دولت اسلامی عراق و شام (داعش) جنگیدەاند، برخی برای دولت اسد و گروهی دیگر نیز در کنار “یگان‌های مدافع خلق” (ی پ گ).

اطلاعات دقیقی در مورد تعداد جنگجوهای خارجی در دست نیست، بنا به تخمین گروه پژوهشی سوفان چیزی بین ۲۷ هزار تا ۳۱ هزار خارجی (شامل زن و فرزندان) به سوریه رفتند تا به خلافت اسلامی بپیوندند. همچنین آمارهای غیر رسمی حاکی از آن است کە بیش از ۸۰۰ نفر در صف نیروهای‌‌ی. پ. گ علیە داعش جنگیدەاند.

حضور این خارجی در سوریه خود گواهی است بر این واقعیت که با عینک و رویکرد قوم‌گرایانه نمی‌توان همه طرف‌های حنگ در سوریه را تبیین کرد. نیروهای سوریه دموکراتیک اساساً یک ائتلاف کرد، عرب و آشوری است، و در سوی دیگر، برخی از گروه‌های کرد برای آرتش آزاد سوریه می‌جنگند.

از طرفدار ترامپ تا چپ آنارشیست

“نشستن خوب نیست” مستندی است کە زانیار عمرانی مستندساز کرد ایرانی در باره گروهی از جنگجوبان خارجی ساخته است.

او در این مستند بە سراغ جردن ماتسون کهنەسرباز آمریکایی و گروهی از مبارزان آلمانی رفتە است. آنها اگرچه به دو جبهە فکری متفاوت تعلق دارند، اما خود را بە روژاوا (شمال سوریە) رساندەاند و دوشادوش کردهای نیروهای سوریه دموکراتیک در یک سنگر علیە داعش جنگیده‌اند.

جردن ماتسون کە جزو اولین خارجی‌های حاضر در بین نیروهای کرد است،  منتقد سیاست‌های دولت اوباما است و "تعلل" دمکرات‌ها را یکی از دلایل اصلی حضور خود در سوریە می‌داند. او کە از پیروزی ترامپ در انتخابات ریاست جمهوری آمریکا راضی بەنظر می‌رسد، نهایتاً بنا بە دلایل شخصی مجبور بە ترک سوریە و سفر بە سوئد می‌شود. او در سوئد با "وردی" ازدواج می‌کند و پس از مدتی صاحب فرزندی می‌شود کە برای او "کنستانتینوس" نام یکی از مبارزهای هم سنگر بریتانیایی خود را بر می‌گزیند. او علیرغم ناخشنودی همسرش همچنان رویدادهای سوریە را تعقیب می‌کند.

در جبهە دیگر با گروهی از چپ‌های آلمانی-ترک مواجە هستیم کە هدف خود از حضور در سوریە را نە فقط حذف داعش بلکە تقویت همبستگی جهانی نیروهای چپ می‌دانند.در این بخش، "آخین"، "ارنستو" و یک مبارز بدون نام دیگر را می‌بینیم کە حضور قدرت‌های جهانی در سوریە را بر نمی‌تابند و معتقدند چپ‌ها نباید این کارزار پرتلاطم را رها کنند.

چرا این خارجی‌ها به جنگ به روژواوا سفر کرده‌اند؟ این سؤال اصلی فیلم زانیار عمرانی است که در آن، ایده‌ها، عادات و تناقض‌های رفتاری و لایەهای پنهان زندگی روزانە دو گروه خارجی متفاوت حاضر در جنگ سوریه به تصویر کشیده شده است.

این مستند ۵۰ دقیقەای در دو بازە زمانی گسستە فیلمبرداری شدە: نخست، آوریل، مه ‌و ژوئن ۲۰۱۵ در سوریە و کردستان عراق، و سپس، سپتامبر ۲۰۱۷ در سوئد برای تصویربرداری زندگی روزمره جردن ماتسون، (جنگجوی آمریکایی حاضر در روژاوا) پس از جنگ.

ماجرای فیلم در رفت و آمد میان فضای هنجارمند زندگی روزمره جردن ماتسون در سوئد، و ماجراجویی جنگی او در سوریە پیش می‌رود.

این مستند را ببینید:

در همین زمینه