سختگیری بیشتر ایران در قبال عراق: این بار قطع برق

ایران صادرات برق به عراق را به سبب بدهکاری این کشور قطع کرده است. این خبر در حالی منتشر می‌شود که سه روز پیش یک سخنگوی وزارت خارجه عراق اعلام کرد تهران آب ۴۲ رود را که از این کشور به عراق وارد می‌شوند، بدون هشدار قبلی مسدود یا منحرف کرده.

خبر قطع صادرات برق به عراق را یک سخنگوی وزارت برق این کشور در گفت‌وگو با خبرگزاری آناتولی تأیید کرد. او گفته

«به دلیل دیرکرد عراق در پرداخت بدهی برق صادراتی از ایران، تهران از دیروز جریان صادرات یک هزار مگاواتی برق را متوقف کرده است. پس از این اتفاق برنامه خاموشی در شهرستان‎های "میسان"،"ذی قار" و "بصره" طولانی تر شده است.»

عراق قادر به تولید تمام برقی مصرفی در این کشور نیست. بغداد تنها می‌تواند ۱۵ هزار و ۷۰۰ مگاوات از ۲۳ هزار مگاوات برقی که روزانه نیاز دارد را تأمین کند. در حال حاضر قطع این خط برق در استان‌های بصره، ناصریه و عماره در جنوب عراق تأثیر گذاشته است.

مشکل تأمین برق در شرایطی رخ می‌دهد که جمعه ۱۵ تیرماه شماری از ساکنان جنوب استان بصره در اعتراض به شوری آب اروندرود دست به اعتراض زدند. وزارت منابع آبی عراق پیش از این ادعا کرده بود ایران در شوری آب اروندرود نقش دارد.

عراق ابراز امیدواری کرده که مشکل برق‌رسانی را از طریق مذاکره حل کند. صادرات برق به استان بصره در سال ۱۳۹۵ نیز به سبب بدهی برای چند هفته متوقف شد.

اما مقتدی صدر، روحانی شیعی که در اتئلاف با حزب کمونیست و برخی گروه‌های دیگر سکولار پیروز انتخابات پارلمانی عراق شد، یک‌ماه پیش «به طور ضمنی» در خصوص ایجاد بحران آب و برق از سوی ایران هشدار داده بود. او در بیانیه‌ای رسمی نوشته بود:

«من نمی گذارم برخی کشورهای منطقه به خاطر پیروزی من در انتخابات از مردم عراق انتقام بگیرند. من مطمئنم که گرفتن آب و برق از مردم باعث نمی‌شود آنها به زانو در بیایند».

ائتلاف «سائرون» به رهبری مقتدی صدر با شعارهای ملی‌گرایانه و مخالفت با دخالت ایران و آمریکا در عراق رأی نخست را در انتخابات پارلمانی به دست آورد. اما پیش از انتخابات پارلمانی عراق، علی اکبر ولایتی، مشاور رهبر ایران با اشاره ضمنی به ائتلاف سائرون گفته بود جمهوری اسلامی نمی‌گذارد عراق به دست کمونیست‌ها و لیبرال‌ها بیفتد.

بحران تأمین آب و برق در شرایطی گریبانگیر عراق شده که دستکم ۷۰ درصد آب این کشور جنگ‌زده از رودخانه‌های و نهرهایی تأمین می‌شود که بغداد در مالکیت آنها با همسایگان شریک است؛ منابع آبی که اغلب سرچشمه‌های آن در ترکیه و عراق قرار دارد و این دو کشور با سدسازی‌های گسترده تأثیر به سزایی در کنترل منابع آبی عراق بازی خواهند کرد.

در این میان، اقلیم کردستان بیشترین تأثیر سیاست‌های آبی ایران را در عراق حس می‌کند. ایران جریان رودخانه زاب کوچک به سمت کردستان عراق را کاهش داده است. کاهش جریان این رود که از دامنه‌های زاگرش سرچشمه می‌گیرد، شهر قلعه‌دیزه در شرق اربیل را با کم‌ابی شدیدی مواجه کرده است.

احمد محجوب از وزارت خارجه عراق می‌گوید که ایران مسیر جریان ۴۲ رودخانه مرزی با عراق را مسدود یا منحرف ساخته، اما با این حال مساله سد ایلیسو برای ما اولویت دارد.

دولت ترکیه تصمیم گرفته که پر کردن سد بزرگی را در این کشور به تعویق بیاندازد زیرا دغدغه های مربوط بحران آب عراق که ناشی از پایین آمدن سطح آب رودخانه دجله است خود به مساله‌ای امنیتی بدل شده است. سد ایلسو می‌تواند حجم آب رودخانه دجله را به شدت کاهش دهد.

عراق در حال حاضر با خشکسالی درازمدت مواجه است. این بحران علاوه بر آب و برق، امنیت غذایی شهروندان این کشور را به خطر انداخته است، به گونه‌ای که دولت حیدر العبادی، نخست وزیر کاشت محصولات تابستانی را ممنوع اعلام کرد.

در همین زمینه