بحران کاغذ روزنامه‌های خصوصی را در خطر ورشکستگی قرار داد

علاوه بر احتکار و گرانی کاغذ، میزان آگهی‌های تجاری روزنامه‌های خصوصی هم به دلیل بحران اقتصادی به طرز چشمگیری کاهش یافته و به همین سبب روزنامه‌ها در خطر ورشکستگی قرار گرفته‌اند. گروهی از روزنامه‌نگاران می‌گویند در شرایط کنونی دولت چندان بی‌میل نیست که روزنامه‌های خصوصی تعطیل شوند.

روزنامه «هفت صبح» قیمت خود را در استان‌های تهران و البرز دو برابر کرد. پیش از این این روزنامه ۲۴  صفحه‌ای به دلیل گرانی کاغذ هشت صفحه از صفحات خود را حذف کرده بود. روزنامه «شرق» هم به علت افزایش هزینه‌های روزنامه، بخش اشتراک خود را تعطیل کرده است. روزنامه «آفتاب یزد» از خوانندگانش درخواست کمک مالی کرده‌ و روزنامه «اعتدال» هم اعلام کرده که آماده است روزنامه را به اجاره بدهد و امتیاز آن را واگذار کند.

قیمت کاغد روزنامه در یک ماه گذشته دست‌کم ۵۰ درصد افزایش یافته. بسیاری از فروشندگان بزرگ کاغذ در انتظار ثبات نسبی قیمت، از فروش کاغذ به دفتر روزنامه‌ها خودداری می‌کنند. برخی از روزنامه‌نگاران اما اعتقاد دارند که فقط احتکار عامل گرانی کاغذ نیست. معمولاً سفارش اجناس و ترخیص آن‌ها از گمرک شش ماه طول می‌کشد در حالی‌که قیمت کاغذ در سه ماه گذشته افزایش یافته است. علاوه بر سودجویی محتکران، عده‌ای گمان می‌کنند دولت هم مایل است که روزنامه‌های خصوصی در این بحران تعطیل شوند.

آذر سال گذشته، بسیار قبل از آنکه با خروج آمریکا از برجام ارزش ریال در برابر دلار آمریکا سقوط کند، مدیر مسؤول روزنامه «بهار» از «تدفین روزنامه‌ها خصوصی» را پیش‌بینی کرده بود. منصور قنواتی گفته بود:

«بارها گفته‌ام که روزنامه‌های بخش خصوصی به‌ویژه در حوزه سیاسی عملاً در مقابل مافیای مطبوعات دولتی تسلیم هستند. تا امروز اگر از حضور مطبوعات خصوصی در عرصه رقابتی راه رفتن بر لبه تیغ تعبیر می‌شد، با گران شدن کاغذ روزنامه‌ها در شرایط اورژانسی قرار می‌گیرند و دیگر باید مسؤولان محترم دولت تدبیر به فکر مراسم تدفین روزنامه‌های خصوصی باشند.»

عباس صالحی، وزیر ارشاد اسلامی روز گذشته یک بار دیگر در نامه‌ای به وزیر صنعت، معدن و تجارت از او خواست برای کنترل قیمت کاغذ روزنامه، هیچ ثبت سفارشی را بدون تأیید معاونت امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی ارشاد اسلامی انجام ندهد. یک روز قبل از این نامه‌نگاری، مسئولان وزارت ارشاد و وزارت صمت جلسه‌ای برگزار کردند. به گفته محمد رضا دربندی سخنگوی کمیته ساماندهی کاغذ مطبوعات در این جلسه مقرر شد «در اولین فرصت» وزارت صمت فهرست کامل متقاضیان واردات کاغذ را اعلام کند.

وزارت صمت اعلام کرده که تاکنون ۳۴۰ هزار تن کاغذ ثبت سفارش شده و بانک مرکزی هم ۱۰ میلیون دلار اعتبار به واردات کاغذ اختصاص داده است. درخواست وزارت ارشاد اسلامی، ناشران و روزنامه‌نگاران این است که وزارت صمت جزئیات این سفارش‌ها را در اختیار عموم مردم قرار دهد.

محمد سلطانی‌فر، معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی ارشاد اسلامی در گفت‌وگو با خبرگزاری ایرنا خاطرنشان کرده که دولت در توزیع کاغذ بین روزنامه‌های خصوصی و دولتی تبعیض قائل نمی‌شود. به گفته سلطانی‌فر عده‌ای که با ارز ۴۲۰۰ تومانی کاغذ وارد کرده‌اند، کاغذ وارداتی را احتکار کرده‌اند با این امید که آن را بر مبنای دلار ۸۲۰۰ تومانی عرضه کنند.

روزنامه شرق ۱۶ تیر گزارش داده بود که دو شرکت جعلی از بانک مرکزی ایران ۲۲,۸ میلیون یورو ارز برای واردات ۳۰ هزار تن کاغذ دریافت کرده‌اند. نه از کاغذهای وارداتی اثری به دست آمده و نه از دو شرکت واردکننده کاغذ نشانی باقی مانده است. معاون امور مطبوعاتی و اطلاع‌رسانی ارشاد اسلامی وعده داده که وزارت ارشاد از طریق قوه قضاپیه اینگونه واردکنندگان جعلی کاغذ را تحت پیگرد قضایی قرار می‌دهد. در اثر کمبود کاغذ نه تنها روزنامه‌ها در خطر ورشکستگی قرار گرفته‌اند، بلکه وزارت آموزش و پرورش هم برای نشر کتاب‌های درسی در سال تحصیلی جدید کاغذ کافی در اختیار ندارد.

بیشتر بخوانید: