ستاره سابق کریکت برنده انتخابات پاکستان شد

سرانجام حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان، ستاره سابق کریکت، رسماً به عنوان پیروز انتخابات پاکستان اعلام شد. مقام‌های انتخاباتی پاکستان جمعه ۲۷ ژوئیه اعلام کردند حزب تحریک انصاف به رهبری عمران خان توانسته از مجموع ۲۷۲ کرسی مجلس ملی این کشور ۱۱۸ کرسی را بر اساس آخرین شمارش آرا به دست آورد. برای تشکیل دولت، حزب برنده باید ۱۳۷ کرسی را تصاحب کند. و از این بابت، عمران خان ناگزیر خواهد بود که با احزاب مستقل و کوچک مذاکره کند.

رقبای عمران به شیوه برگزاری انتخابات معترض‌اند و می‌گویند نتایج انتخابات دستکاری شده است. بنا به اعلام مقامات انتخاباتی، حزب مسلم لیگ-نواز به رهبری شهباز شریف، نزدیکترین رقیب حزب تحریک انصاف، توانسته ۶۳ کرسی مجلس را تصاحب کند. حزب مردم به رهبری به رهبری بیلاوال بوتو زرداری، فرزند بی‌نظیر بوتو، نخست وزیر سابق پاکستان، نیز صاحب ۴۳ کرسی شده است.

روز پنج‌شنبه، بی‌اعتنا به اعتراض رقبا، عمران خان، پیروزی خود را در انتخابات اعلام کرد و وعده تشکیل یک «دولت رفاه اسلامی» و ایجاد پاکستانی جدید داد: پاکستانی که در آن دیگر خبری از فقر و فساد نخواهد بود و حقوق برابر شهروندان در آن تضمین خواهد شد. خود او می‌گوید که الگوی او کارزار ضد فقر و فساد او کشور چین است.

آیا انتقال قدرت به آرامی صورت خواهد پذیرفت؟ پاسخ این سؤال هنوز دقیقاً مشخص نیست.

کودتای نرم؟

پاکستان سابقه خوبی در انتقال آرام قدرت میان دولت‌ها ندارد؛ در تاریخ هفتاد ساله این کشور، تاکنون، هیچ نخست‌وزیر غیرنظامی‌ای هرگز یک دوره کامل پنج ساله نخست‌وزیری را به پایان نرسانده است. بسیاری از منتخبان مردم در این کشور، قبل از اتمام دوره پنج ساله‌شان یا با کودتای نظامی برکنار یا از طریق دادگاه عزل شده‌اند.

آخرین نخست‌وزیر معزول این کشور، نواز شریف، مهمترین رقیب عمران در انتخابات ۲۵ ژوئیه بود. شریف در ژوئیه سال گذشته با حکم دادگاه عالی پاکستان، از نخست‌وزیری عزل، و سپس به طور غیابی در پاکستان محاکمه و به اتهام فساد و پولشویی به ۱۰ سال زندان محکوم شد.

حزب او، حزب مسلم لیگ-نواز با شعار «به رأی احترام بگذارید»، از مردم خواسته بود انتخابات ۲۵ ژوئیه را به یک همه‌پرسی نمادین علیه دخالت ارتش در سیاست بدل کنند. هنوز مشخص نیست که آنها در این همه‌پرسی شکست خورده‌اند یا مقامات مسئول در آزمون دموکراسی.

ارتش از جانب حزب شریف و دیگر احزاب رقیب، متهم به دخالت در انتخابات به نفع عمران خان است. خانواده شریف، انتخابات را یک «کودتای نرم» نامیده‌اند. و بنا به گزارش اعضا حزب نخست‌وزیر عزل شده پاکستان، در برخی از حوزه‌ها ناظران اخراج شده و شمارش آرا در غیاب آنها صورت پذیرفته است.

عمران خان اگرچه به صراحت مدافع ارتش است، اما ائتلاف با ارتش را انکار می‌کند.

او در پیام تلویزیونی‌اش روز پنج شنبه گفت: «احساس می‌کنم این انتخابات عادلانه‌ترین انتخابات تاریخ پاکستان بوده است».

در این پیام، او به طور اجمالی خطوط سیاست خارجی‌اش را نیز ترسیم کرد و گفت خواستار آن است که روابط آمریکا و پاکستان «متقابلاً برای دو طرف سودمند» باشد.

عمران خان، مخالف استفاده از خاک پاکستان به عنوان پایگاه عملیاتی آمریکاست. و گفته می‌شود رابطه دوستانه‌ای با گروه‌های اسلامگرا دارد تا حدی که مخالفانش او را «طالبان خان» نامیده‌اند. او پیشتر مشخصاً و قویاً استفاده آمریکا از پهپادها و هواپیماهای بدون سرنشین را برای شکار نیروهای طالبان در مرز پاکستان محکوم کرده است.

این رهبر ۶۵ ساله که در آکسفورد درس خوانده و امروز لباس سنتی می‌پوشد و رفتار و ژست‌های یک مسلمان معتقد را دارد، برنامه سیاسی جاه‌طلبانه‌ای دارد، به قول منتقدانش یک برنامه کاملاً پوپولیستی: ایجاد شغل به صورت گسترده، اصلاحات اقتصادی، مبارزه با فقر و فساد. بعید است اما در عمل این برنامه در برابر مشکلاتی همچون نرخ بی‌سواد و رشد جمعیت بالا، افراط‌گرایی مذهبی، مسأله کمبود آب و سقوط ارزش پول ملی،  به واقعیت بدل شود.

عرفان حسین، در روزنامه سپیده‌دم نوشته: «در طول دو دهه عمران خان با چنین رویایی سرمست شده، اما این رویا در عمل به جام زهری برای او بدل نخواهد شد؟»

در همین زمینه