ترامپ: دیدار با مقام‌های ایرانی به خودشان بستگی دارد

دونالد ترامپ، رئیس‌جمهوری ایالات متحده بار دیگر تأکید کرد که حاضر به دیدار با مسئولان ارشد جمهوری اسلامی است. در ایران واکنش‌ها به پیشنهاد مذاکره مستقیم او کماکان از بی‌اعتمادی به این پیشنهاد حکایت دارد، هرچند حسن روحانی، رئیس‌جمهوری تا کنون مستقیماً پاسخ ترامپ را نداده است و کسان دیگری نیز چنین مذاکره‌ای را غیرممکن ندانسته‌اند.

ترامپ شنبه چهارم اوت / ۱۳ مرداد دوباره از طریق شبکه اجتماعی «توئیتر» به اظهارنظر درباره سیاست خارجه ایالات متحده در قبال تهران پرداخت:

«وضع ایران و اقتصادش خیلی سریع رو به وخامت می‌رود! من دیدار خواهم کرد، یا نخواهم کرد، مهم نیست ــ به خودشان بستگی دارد.»

رئیس‌جمهوری آمریکا این توئیت را در مسیر سفر به اوهایو برای شرکت در یک گردهم‌آیی انتخاباتی ارسال کرد. او چند روز پیش نیز در اظهارنظر مشابهی در یک گردهمایی دیگر در فلوریدا گفته بود: «احساس می‌کنم که آن‌ها به زودی با ما وارد گفت‌وگو خواهند شد. شاید هم نه، این هم اشکالی ندارد.»

اقتصاد ایران پس از خروج ایالات متحده از توافق هسته‌ای با تهران (برجام) دچار بحران شده است. واحد پول ملی در مدت کوتاهی ۵۰ درصد از ارزش‌اش را از دست داد و نرخ تورم نسبت به سال قبل افزایش یافت. حمید زمان‌زاده، معاون پژوهشکده بانک مرکزی هفته گذشته پیش‌بینی کرد که تورم بر اثر افزایش نرخ ارز امسال به ۲۵ درصد برسد. برخی کارشناسان نرخ تورم را بیش از این ارزیابی کرده‌اند.

همزمان دور تازه اعتراض‌های خیابانی در ایران آغاز شده و تا کنون یک تن در جریان آنها کشته شده است. وزارت خارجه آمریکا نیز شنبه در حساب توئیتری فارسی خود از این اعتراض‌ها حمایت کرد.

دونالد ترامپ دوشنبه ۳۰ ژوئیه / ۸ مرداد، چند روز پس از ردوبدل‌کردن تهدید با حسن روحانی اعلام کرده بود که آماده مذاکره «بدون پیش‌شرط» با همتای ایرانی‌اش است. هرچند مایک پومپئو، وزیر خارجه آمریکا چند ساعت بعد تلویحاً توضیح داد این مذاکره بدون پیش‌شرط هم نخواهد بود. او شرط‌های مذاکره با ایران را «تغییر اساسی در نحوه رفتار دولت ایران با مردم» و آمادگی تهران برای ورود به یک توافق هسته‌ای دانست «که عملاً مانع از تکثیر سلاح‌های هسته‌ای خواهد شد».

اما پس از آن ترامپ چندبار دیگر از آمادگی برای مذاکره، بدون ذکر هیچ شرطی سخن گفته است. او آخرین بار دوم اوت / ۱۱ مرداد در یک گردهم‌آیی انتخاباتی دیگر این‌بار در پنسیلوانیا ادعا کرد که «امیدوارم همه چیز بین ما و ایران خوب پیش برود. اما این را بگویم که ایران نسبت به چهار ماه پیش تفاوت بسیاری کرده است».

واکنش‌ها به پیشنهاد ترامپ در ایران اغلب از بی‌اعتمادی به او حکایت داشته. فرماندهان سپاه پاسداران و امامان جمعه مذاکره را رد کرده‌اند و مسئولان دولتی و نمایندگان مجلس نیز می‌گویند آمریکا ابتدا به تعهداتش در برجام عمل کند. علی خامنه‌ای، رهبر ایران و حسن روحانی به این پیشنهاد مستقیماً پاسخ نداده‌اند.

در ادامه واکنش‌ها شنبه علی مطهری، نایب‌رئیس مجلس ایران به روزنامه «ایران» گفت که زمان مذاکره با آمریکا فرانرسیده و «امروز باید بیش از هر چیز به فکر مقاومت باشیم.»

اما محمود صادقی، نماینده تهران در مجلس و هاشم بطحایی، یک آیت‌الله عضو مجلس خبرگان رهبری از مذاکره با واشنگتن دفاع کرده‌اند.

بطحایی شنبه گفت که اگر ترامپ اعلام کرد می‌خواهد برای مذاکره به تهران بیاید، قرآن می‌گوید «او را بپذیریم و حتی امنیتش را هم تأمین کنیم چون آنها ما را نمی‌شناسند و نادان هستند.» صادقی نیز مدعی شد که «در جمهوری اسلامی مذاکره تابو نیست» و «نظام جمهوری اسلامی با آمریکا بارها در خصوص مسائل منطقه‌ای و هسته‌ای مذاکره کرده».

این نماینده اصلاح‌طلب امکان برگزاری رفراندوم در این مورد را یادآورد شد و گفت برخی نمایندگان توسل به رفراندوم را برای تصمیم‌گیری درباره مذاکره با آمریکا پیشنهاد داده‌اند. حسن روحانی نیز در سال‌های گذشته دو بار از توسل به همه‌پرسی برای تعیین سیاست‌های کلی نظام بدون اشاره به جزئیات آن سخن گفته‌است.

نهضت آزادی نیز در بیانیه‌ای خواهان پذیرش پیشنهاد ترامپ برای مذاکره مستقیم شده است.

اولین دور تحریم‌های ایالات متحده علیه ایران فردا دوشنبه ۱۵ مرداد اجرایی خواهد شد.

در همین زمینه