لحن تند قدرت‌های عربی علیه ایران در سازمان ملل: ناتوی عربی جدی‌تر می‌شود

بخش مهمی از سخنرانی نمایندگان قدرت‌های عرب حوزه خلیج فارس در مجمع عمومی سازمان ملل به انتقاد تند از ایران اختصاص داشت. همزمان دیدار مایک پومپئو، وزیر خارجه ایالات متحده با همتایانش از کشورهای عربی خاورمیانه، طرح ناتوی عربی به عنوان ائتلافی نظامی و امنیتی برای مقابله با ایران را جدی‌تر کرد. محاصره قطر اما یکی از چالش‌های تحقق این هدف است.

وزیران خارجه امارات متحده عربی و بحرین شنبه ۲۹ سپتامبر / هفتم مهر در مجمع عمومی سازمان ملل به ایران تاختند و این کشور را به حمایت از «تروریسم» در خاورمیانه متهم کردند.

امارات: ایران مروج خشونت و فرقه‌گرایی است

عبدالله بن زیاد، وزیر خارجه امارات گفت ایران برای گروه شیعیان حوثی «انصارالله» در یمن سلاح ارسال می‌کند و در برابر تلاش‌های سازمان ملل برای میانجیگری در جنگ یمن مشکل می‌آفریند.

نشست صلح یمن در ژنو پس از حاضرنشدن هیأت حوثی‌ها شکست خورد. انصارالله مدعی شد که امنیت هواپیمای حامل هیأت اعزامی این گروه در برابر حمله احتمالی ائتلاف عربی تضمین نشده است.

وزیر خارجه امارات در حالی تهران را به مداخله در یمن متهم می‌کند که کشورش همراه با عربستان سعودی در رأس ائتلاف عربی در سوی دیگر جنگ یمن و در حمایت از نیروهای وفادار به عبد ربه منصور هادی، رئیس‌جمهور برکنارشده در کودتای حوثی‌ها می‌جنگد.

بن زیاد اما مدعی شد که «مداخله شرورانه» ایران در یمن و مسلح‌کردن حوثی‌ها به موشک بالستیک برای حمله به عربستان باعث پیوستن امارات به ائتلاف عربی شد.

ائتلاف عربی از سوی سازمان‌های حقوق بشری به هدف قرار دادن غیرنظامیان متهم شده است. حوثی‌ها و ایران نیز به شکل مشابهی به تعمیق بحران متهم هستند.

جنگ یمن به گواه سازمان ملل بزرگترین بحران انسانی معاصر است. میلیون‌ها تن در یمن به گرسنگی و بیماری دچارند و قحطی فراگیر است.

عبدالله بن زیاد به علاوه بزرگترین چالش جهان عرب را مداخلات خارجی، به ویژه «تجاوزگری بی‌سابقه» ایران دانست و گفت:

«کشورهای خاصی به ویژه ایران تمایل دارند به امنیت منطقه حمله برند، آشوب بیافرینند، خشونت و فرقه‌گرایی را ترویج کنند.»

ایران این اتهام‌ها را تکذیب می‌کند و اتهام‌های مشابهی را علیه کشورهای عربی حوزه خلیج فارس، به ویژه عربستان و امارات متحده و بحرین مطرح می‌کند.

بحرین: اتحاد استراتژیک برای مقابله با ایران ضروری است

خالد بن احمد آل خلیفه، وزیر خارجه بحرین نیز شنبه تهران را به بی‌ثبات‌کردن منطقه متهم کرد و خواهان تشکیل یک «اتحاد استراتژیک میان کشورهای منطقه» برای مقابله با به گفته او «تهدید ایران» شد:

«ایران انقلاب فاجعه‌بارش را که مردم ایران تحت آن از ستم و سرکوب و بی‌عدالتی رنج می‌کشند، بسته‌بندی و صادر می‌کند. ایدئولوژی افراطی ایران امیدها و آرزوهای مردمی را که قرن‌ها همزیستی داشته‌اند، تهدید می‌کند.»

او همچنین ادعا کرد که ایران جزیره‌های تنب بزرگ، تنب کوچک و ابوموسی را اشغال کرده و باید آنها را به امارات متحده عربی بازگرداند.

جزایر سه‌گانه از ۱۶۲۲ تا ۱۹۲۱ به سلسله‌های متفاوت شاهنشاهی در ایران تعلق داشت. امپراتوری بریتانیا در هفتم ژوئن ۱۹۲۱ آنها را اشغال کرد و اداره آنها را به دولت استعماری در امارت شارجه سپرد.

بریتانیا ۱۹۷۱ به اداره استعماری شیخ‌نشین‌ها و اشغال نظامی جزایر سه‌گانه پایان داد. ارتش ایران پس از خروج بریتانیا بر اساس تفاهم‌نامه‌ای با حاکم شارجه بار دیگر در این جزایر مستقر شد.

ناتوی عربی؟

لحن تند وزرای خارجه امارات و بحرین در سخنرانی وزیر خارجه عربستان نیز تکرار شده بود. عادل الجبیر جمعه ۲۸ سپتامبر ایران را به اقدامات تروریستی و رفتار تجاوزکارانه متهم کرد و گفت عربستان سعودی از استراتژی ایالات متحده برای مقابله با تهران، از جمله خروج این کشور از توافق هسته‌ای (برجام) و بازگرداندن تحریم‌ها علیه ایران حمایت می‌کند.

بخشی از این استراتژی همان روز جمعه در حاشیه مجمع عمومی در دیدار مایک پومپئو با همتایانش از بحرین، قطر، مصر، اردن، کویت، عمان، عربستان سعودی و امارات متحده عربی در شورای همکاری کشورهای عرب حوزه خلیج فارس تبیین شده بود: تشکیل ناتوی عربی برای مقابله با ایران.

بنا به بیانیه وزارت خارجه آمریکا درباره این نشست، پومپئو اهداف تشکیل ناتوی عربی را شکست گروه دولت اسلامی (داعش) و دیگر سازمان‌های تروریستی، پایان‌دادن به نزاع در سوریه و یمن، برقراری امنیت در عراق، و «توقف فعالیت خرابکارانه ایران در منطقه» اعلام کرد.

مرداد گذشته بود که شماری از مقام‌های وابسته به دولت‌های عربی و آمریکا به خبرگزاری «رویترز» گفتند واشنگتن مخفیانه تلاش‌ها برای ساختن یک ائتلاف امنیتی و سیاسی جدید موسوم به ناتوی عربی را از سر گرفته است.

اتحاد احتمالی کشورهای عربی خاورمیانه «اتحاد استراتژیک خاورمیانه» (MESA) نام گرفته است.

چه بسا یکی از بزرگترین موانع بر سر راه تشکیل یک ناتوی عربی اختلاف ۱۳ ماهه بین عربستان سعودی و امارات با قطر باشد. قطر میزبان بزرگترین پایگاه هوایی ایالات متحده در منطقه است. عربستان، امارات، بحرین و مصر قطر را به حمایت از تروریسم متهم کرده‌اند و آن را در محاصره قرار دادند. قطر این اتهام‌ها را تکذیب می‌کند.

در نشست خبری پس از دیدار پومپئو و وزرای خارجی کشورهای عربی، محمد بن عبدالرحمان آل ثانی گفت که اتحاد استراتژیک خاورمیانه باید مبتنی بر نهادهای پیشاپیش موجود باشد و چالش اصلی بر سر این اتحاد «حل بحران» بین کشورهای حوزه خلیج فارس است.

مشخص نیست آیا این بحران پایان زودهنگامی خواهد داشت یا نه. سخنان روز شنبه وزیر خارجه بحرین چنین دورنمایی را ارائه نداد. خالد بن احمد در مجمع عمومی با انتقاد تند از قطر این کشور را به داشتن «گرایش خطرناک به پراکندن و تغذیه تروریسم» متهم کرد و از دوحه خواست به خواسته‌های چهار کشور عربی جامه عمل بپوشاند.

در همین زمینه